Morgunblaðið - 11.04.2014, Blaðsíða 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 11. APRÍL 2014
flottir í flísum
Stórhöfða 21 | sími 545 5500 | flis.is
Héraðsdómur Reykjavíkur hefur
dæmt breskan karlmann á 28. aldurs-
ári í 5 ára fangelsi fyrir að hafa orðið
fimm mánaða gamalli dóttur sinni að
bana 17. mars 2013. Þá var honum
gert að greiða íslenskri móður barns-
ins 3 milljónir króna í bætur vegna
þess miska sem hún varð fyrir.
Scott James Carcary var ákærður
fyrir stórfellda líkamsárás með því að
hrista dóttur sína svo harkalega að
hún hlaut blæðingu í heila sem leiddi
til dauða hennar.
Samkvæmt því sem kom fram við
aðalmeðferð málsins fór móðir barns-
ins til nokkurra klukkustunda vinnu
rétt fyrir kl. sex sunnudaginn 17.
mars 2013. Eftir rúma klukkustund
leitaði Scott James til nágranna sinna
þar sem barnið var meðvitundarlítið.
Ríkissaksóknari sagði við flutning
málsins, að við mat á sönnun skipti
máli framburður sérfræðilæknis sem
framkvæmdi aðgerð á barninu að
kvöldi 17. mars. Hann hefði séð að
bláæðar voru rofnar í höfði barnsins
og bláæðatengingar voru einnig í
sundur. „Þegar þær tengingar eru
rofnar þá safnast blæðingin fyrir og
æðarnar fara í sundur um leið og
barnið er hrist,“ sagði Sigríður J.
Friðjónsdóttir ríkissaksóknari.
Þá kom fram að það væri mat
læknisins að þegar barnið var hrist
svona harkalega og fékk þennan
áverka þá hefðu ekki liðið nema
nokkrar mínútur þar til meðvitund
þess skertist. Óumdeilt sé í málinu að
Scott James var einn með dóttur sína
þessa klukkustund.
Scott James neitaði að hafa hrist
dóttur sína eða á annan hátt veitt
henni áverka. En í niðurstöðu fjöl-
skipaðs héraðsdóms segir, að engum
öðrum en honum sé til að dreifa og
útilokað sé annað en að hann hafi
hrist barnið allharkalega. Honum
hafi ekki átt að geta dulist að með því
gat hann valdið barninu verulegum
áverkum.
Scott James var einnig dæmdur til
að greiða móður barnsins 3 milljónir
króna í bætur auk rúmlega 3,5 millj-
óna króna í sakarkostnað.
Dæmdur fyrir að verða
barni sínu að bana
Í dómnum Scott James Carcary
huldi andlit sitt í héraðsdómi.
 Fimm ára
fangelsisrefsing
Björn Jóhann Björnsson
bjb@mbl.is
„Vöxturinn í ferðaþjónustunni er
það ör að innviðirnir hafa ekki náð
að fylgja eftir. Það á við bæði um
matreiðslumenn og ekki síður í þjón-
ustustörfum veitingahúsa,“ segir
Hafliði Halldórsson, formaður
Klúbbs matreiðslumeistara, en víða
um land er erfitt að manna stöður í
veitingarekstri með menntuðu fag-
fólki, eins og matreiðslumeisturum
og þjónum. Þó að ástandið sé betra á
höfuðborgarsvæðinu segir Hafliði að
þar sé einnig „slegist um besta fólk-
ið“.
Hafliði segir flesta rekstraraðila
vilja fá menntað fólk til starfa en það
geti reynst erfitt, sér í lagi þegar um
tímabundna vinnu sé að ræða. Fólk
sé ekki tilbúið að flytjast búferlum
fyrir nokkurra mánaða vinnu.
„Það þarf nauðsynlega að efla
menntunina. Skólinn sem menntar
matreiðslumenn [Hótel- og mat-
vælaskólinn við Menntaskólann í
Kópavogi - innsk. blm] er orðinn
verulega aðþrengdur,“ segir Hafliði
en nemendum í matreiðslunámi hef-
ur fjölgað það ört að skólinn er kom-
inn að þolmörkum og á ekki auðvelt
með að taka inn nema á réttum tíma
sem komist hafa á samning. Gerð er
krafa um að matreiðslunemar starfi í
þrjú ár á samingi og taki þrjár annir
í skólanum. Í dag eru um 200 mat-
reiðslunemar á samningi, sem þýðir
að 50-60 eru að útskrifast á ári, en
þetta virðist ekki duga til. Auk MK
býður Verkmenntaskólinn á Ak-
ureyri einnig upp á nám í matreiðslu
og framreiðslu.
Snýst um gæði en ekki magn
„Þetta hangir einnig saman við
það hvernig ferðamenn við viljum fá.
Viljum við fá vel borgandi gesti eða
þá sem sætta sig við minni gæði
þjónustunnar? Þetta þarf að snúast
um gæði en ekki magn. Hitt getur
leitt til þess að ef gæðin eru ekki
næg, þá leita kröfuhörðu ferða-
mennirnir eitthvað annað og Ísland
gæti helst úr lestinni,“ segir Hafliði,
sem segir skort á matreiðslumeist-
urum hafa verið vandamál í mörg ár.
Með aukningu í ferðaþjónustunni
hafi vandinn orðið enn greinilegri.
Baldur Sæmundsson, áfangastjóri
hótel- og matvælagreina í MK, tekur
undir með Hafliða um að passa þurfi
upp á gæðin í matreiðslu og annarri
þjónustu við ferðamenn. Skólinn hafi
jafnan verið í góðu samstarfi við at-
vinnulífið og þrátt fyrir fjölgun nem-
enda sé enn hægt að bæta við. Góð
aðstaða sé fyrir hendi en hún sé þó í
endurnýjun og einnig þurfi að bæta
við kennurum.
Baldur bendir á að reglur hafi ver-
ið rýmkaðar og hver matreiðslu-
meistari geti nú tekið tvo nemendur
á samning í stað eins áður.
„Við þetta jókst fjöldinn en marg-
feldið er lengi að verða til þar sem
nemar þurfa að vera í eitt til eitt og
hálft ár í verklegu áður en þeir koma
til okkar. Núna sóttu fleiri um 2.
bekk en við höfðum pláss fyrir en
það er vel hægt að skoða það að taka
inn fleiri á næstu önn,“ segir Baldur
en MK útskrifaði 46 matreiðslu-
menn á síðasta ári. Í vor verða 25 út-
skrifaðir og stefnir í annað eins um
næstu áramót. Þá hefur nemum í
framreiðslu (þjónum) fjölgað og
núna útskrifast um 30 á ári frá skól-
anum. Baldur segir þessar tölur ekki
hafa sést síðan í kringum 1990.
„Það er einnig eftirspurn eftir
okkar matreiðslumönnum erlendis.
Þeir hafa verið að gera góða hluti
þar, komist að hjá heimsins bestu
veitingahúsum og nú eigum við
Norðurlandameistara í matreiðslu.“
Skortur á mat-
reiðslumönnum
í ferðaþjónustu
 Slegist um besta fólkið, segir for-
maður Klúbbs matreiðslumeistara
Morgunblaðið/Ómar
Matreiðsla Nemar í MK í mat-
reiðslu eiga góða vinnu nokkuð vísa.
ASÍ áætlar hver yrði kostnaður
ríkis og sveitarfélaga ef ráðist
verður í þetta átak og byggðar
eða keyptar 1.000 íbúðir á ári
fyrstu fimm árin og 600 íbúðir
eftir það. Framlag sveitarfélag-
anna yrði mest fyrstu 5 árin,
eða 2,8 milljarðar á ári, en lækk-
ar síðan í 1,7 milljarða á sjötta
ári. Eftir 40 ár þegar íbúa-
greiðslan skiptist í þrennt lækk-
ar framlagið í núll og þá hefjast
jafnframt endurgreiðslur fyrri
framlaga. Framlög ríkisins yrðu
fyrst 600 milljónir en vaxa í 2,8
milljarða eftir fimm ár, 4 millj-
arða eftir 10 ár og þau ná há-
marki í 6,3 milljörðum eftir 30
ár. Fara síðan lækkandi þegar
íbúagreiðslurnar fara að standa
undir þessum framlögum. ASÍ
telur að á einni starfsævi nái
kerfið að verða fjárhagslega
sjálfbært og það muni standa
undir nægum fjölda íbúða.
Sjálfbært
á einni
starfsævi
FRAMLÖG HINS OPINBERA
Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
Alþýðusamband Íslands kynnti í
gær ítarlega útfærðar tillögur að
átaki við uppbyggingu á nýju fé-
lagslegu íbúðakerfi sem yrði að
nokkru að danskri fyrirmynd. Lagt
er til að ráðist verði í hraða upp-
byggingu og að byggðar verði eða
keyptar í þessu skyni 1.000 íbúðir á
ári fyrstu fimm árin og 600 íbúðir á
ári eftir það. „Gangi þetta eftir og
ef tekið er tillit til þess að um 5.000
íbúðir eru í dag flokkaðar sem fé-
lagslegar lausnir, má gera ráð fyrir
að það taki einn mannsaldur að
byggja upp kerfi sem uppfylli þarfir
fimmtungs þjóðarinnar,“ segir í
skýrslu ASÍ.
Bent er á að mjög stór hópur Ís-
lendinga búi við óöryggi í húsnæðis-
málum, sem brýnt sé að leysa. Til-
lögur ASÍ að uppbyggingu byggjast
á að bygging og rekstur félagslega
húsnæðiskerfisins verði í höndum
húsnæðissamvinnufélaga (búsetu-
réttarfélaga) sem löng hefð sé fyrir
í dönsku og íslensku samfélagi. Fé-
lagsformið sé ekki hagnaðardrifið,
það starfi í almannaþágu og tryggi
aðkomu íbúa að eigin málum.
2% framlag íbúa
Nýframkvæmdir og kaup verði
fjármögnuð að mestu í gegnum al-
menn húsnæðislán og stuðningur
ríkis og sveitarfélaga miði að því að
gera leiguna viðráðanlega fyrir
íbúa. Skv. tillögum ASÍ yrði kerfið
fjármagnað með 2% framlagi frá
íbúum sem endurgreiðist við flutn-
ing. Það jafngildi í reynd um
þriggja mánaða leigu. Í öðru lagi
komi 14% stofnframlag sveitarfé-
laga, vaxtalaust lán sem gæti oft
verið í formi lóða og gatnagerð-
argjalda. Í þriðja lagi yrði fjár-
mögnun húsnæðisins með 84% al-
mennu húsnæðislán á markaði, þar
sem ríkið skuldbindur sig til að nið-
urgreiða vexti með sérstökum
samningum. Viðkomandi sveitarfé-
lag ábyrgist svo þann hluta lánsins
sem er umfram 65% af verðmæti
húsnæðisins.
Gert er ráð fyrir að kerfið verði í
höndum sveitarfélaganna og ríkið
gefi út heimildir fyrir tilteknum
fjölda íbúða í viðkomandi sveitarfé-
lagi og sé í framhaldinu skuldbund-
ið til að taka þátt í greiðslu vaxta á
líftíma þess láns sem aflað er.
Rekstrarkostnaður og framlag til
viðhalds yrði innheimt með leigu og
að lokinni uppgreiðslu lána yrði svo
greiðslum íbúanna umfram annan
rekstrarkostnað ráðstafað til við-
halds og endurnýjunar félaglegs
húsnæðis og nýbygginga.
Markmiðið með aðgerðunum er
að tryggja að byggt sé nægjanlegt
magn félagslegs íbúðarhúsnæðis
fyrir tekjulágar fjölskyldur.
Fjármögnun og húsaleiga í nýju kerfi ASÍ
Samkvæmt Fasteignaskrá Þjóðskrár má áætla kostnað af
meðalíbúðinni í félagslega kerfinu
Íbúðaverð Hbsv. L.byggð
Íbúðaverð m.v. markaðsverð 77,4 fm. 21.105.965 14.715.307
Stofnframlög sveitarfélaga 14% 2.954.835 2.060.143
Eigið framlag íbúanna 2% 422.119 294.306
Lán frá Húsnæðislánastofnun 84% 17.729.010 12.360.858
Greiðslubyrði Hbsv. L.byggð
Íbúagreiðsla, ígildi fjármagnskostnaðar 3,0% 52.765 36.788
Annar rekstrarkostnaður 3,0% 52.765 36.788
Leiga frá húsnæðissamvinnufélagi 105.530 73.577
Húsaleigubætur* (hjón með 2 börn) 22.504 22.504
Nettó greiðsla íbúa 83.026 51.073
Afborgun og vextir láns 104.444 72.820
Samanburður á markaðsleigu
og leigu í nýju félagslegu
leiguíbúðakerfi
- 3 herberbergja - 77 fm. íbúð -
Leiga í nýjum
félagslegum
leiguíbúðum
m. húsa-
leigubótum
Leiga í nýjum
félagslegum
leiguíbúðum
Markaðs-
leiga
(Höfuðborgarsvæðið)
135.572
105.530
83.026
* Mv. hámark húsaleigubóta Heimild: ASÍ
Boða átak vegna
húsnæðisvanda
 1.000 félagslegar íbúðir á ári fyrstu 5 árin og síðan 600 á ári