Læknablaðið

Volume

Læknablaðið - 15.11.2001, Page 23

Læknablaðið - 15.11.2001, Page 23
FRÆÐIGREINAR / SKIMPRÓF FYRIR BEINÞYNNINGU frá meðaltali fyrir sama aldur. Ómarkvísi rannsókn- arinnar var um 2% (4). Blóðrannsóknir: Osteocalcin (mælikvarði á virkni osteoblasta) og kalkhormón voru mæld í sermi með hjálp mótefna tengdum við geislavirkt joð (immuno- radiometric assay, Nichols Institute, San Juan Capis- trano, CA). N-teleopeptíð er niðurbrotsefni kollagens í beini og notað sem vísir um beinumsetningu og var mælt í þvagi (annað morgunþvag) með ELISA aðferð (Osteomark, Ostex Intemational, Seattle, WA). D- vítamín (25-OH-D) var einnig mælt með hjálp geisla- virkra mótefna (RIA, Incstar Corporation, Stillwater MN, USA). Kalsíum, fosfat, kreatínín og alkalískur fosfatasi voru mæld með hefðbundnum aðferðum. Tölfrœði: Spearmans fylgnistuðull var notaður lil að meta samband ómunar og DEXA mælinga og fylgni líkamsþátta og blóðrannsókna við niðurstöður úr bæði ómun og DEXA. Mest fylgni var milli óm- unar og DEXA í mjöðm og var því samband þessara mælinga skoðað frekar. Reiknað var út næmi, sértæki og jákvætt og neikvætt forspárgildi mismunandi T- gilda ómunar með tilliti til greiningar á beinþynningu í mjöðm samkvæmt skilmerkjum Alþjóðaheilbrigðis- stofnunarinnar (T-gildi lægra en 2,5 staðalfrávik neðan við meðaltal ungra kvenna á DEXA). Á sama hátt reiknuðum við út næmi, sértæki og forspárgildi fyrir mismunandi Z-gildi ómunar til greiningar á áhættuhópi þar sem greiningin byggðist á beinþéttni 1,0 staðalfrávik neðan við meðaltal 70 ára kvenna (Z- gildi) samkvæmt DEXA. Gröf sem kallast receiver operating characteristic curves (ROC) voru dregin fyrir þessar niðurstöður. Samræmi ómunar og DEXA var reiknað með kappa tölfræði (kappa töl- fræði skoðar hlutfall jákvæðra svara í báðum prófum og metur samræmi þeirra samanborið við að svörin séu óháð hvert öðru, k>0,75 mjög gott samræmi, k=0,4-0,7 gott samræmi, k<0,4 frekar lítið samræmi) (17). t-próf var notað við samanburð á þeim konum sem brotnað höfðu eftir 25 ára aldur eða ekki. Niður- stöður eru gefnar sem meðaltal ± staðalfrávik, nema annað sé tekið fram. Nidurstödur T-gildi ómunar á hælbeini var að meðaltali -2,7±1,17 og Z-gildi var samkvæmt skilgreiningu 0,0±1,16 þar sem við notuðum okkar hóp til að ákvarða aldurs- bundið meðaltal sjötugara kvenna (tafla I). Meðaltal beinþéttni í mjöðm samkvæmt DEXA var 0,759 ±0,025 g/cm2 sem svarar til T-gildis -1,36±1,14 (tafla I). Meðaltal líkamshæðar, þyngdar, fituhlutfalls og mjúkpartahlutfalls (lean body mass) ásamt niður- stöðum úr blóðprufum og beinmælingum er einnig sýnt í töflu I. Samband ómunar og DEXA: Spearmans fylgni- stuðull milli ómunar á hælbeini og DEXA mælinga var á bilinu 0,403-0,572 (tafla II). Mest fylgni ómunar var við DEXA mælingar í mjöðm og því var litið Table 1. Baseline characteristics ofthe 297 seventy year old women. Variable Mean Standard deviation Min Max Height (cm) 162.5 5.38 145.5 179.0 Weight (kg) 70.0 12.8 43.0 117.0 Fat percent (%) 44.3 7.95 20.8 60.0 Lean body mass (kg) 36.3 4.04 27.8 50.3 S-osteocalcin (mg/L) 6.07 2.10 1.90 15.3 U-N-teleopeptide (nmol BCE/mmol creatinine) 50.1 34.5 5.98 211 QUS QUS (T-score) -2.70 1.17 -6.17 1.41 QUS (Z-score) 0.0 1.16 -3.50 4.08 DEXA Total hip (T-score) -1.36 1.14 -4.26 4.28 Total hip (g/cm2) 0.759 0.125 0.440 1.38 L2-L4 (g/cm2) 0.926 0.169 0.562 1.49 Femoral neck (g/cm2) 0.678 0.105 0.416 1.23 Whole body (g/cm2) 0.908 0.0979 0.677 1.22 Table II. Spearman's correlation between bone measurements. Site of DEXA measurement QUS Whole body DEXA Femoral neck l2-l4 Total hip 0.572 ÖÍB99 ði55l 0.663 L2-L4 0.403 0.756 0.635 X Femoral neck 0.515 0.700 X X Whole bodv 0.492 X X X For all correlations p<0.0001 DEXA, total hip (T-score) 3.0- 2.0 -5.0- i i I I I I I l~~ I " I -7.0 -6.0 -5.0 -4.0 -3.0 -2.0 -1.0 0 1.0 2.0 QUS (T-score) Figure 1. The relationship between calcaneal QUS and DEXA of total hip. The area between the dotted and dashed lines indicates osteopenia, DEXA T-score between -1.0 and -2.5, and the area under the dashed line indicates osteoporosis, DEXA T-score below -2.5, as deftned by WHO. nánar á það samband (mynd 1). Fylgni milli DEXA mælinga á mismunandi stöðum var 0,635-0,881 (tafla II). f öllum tilfellum er fylgnin lægri milli ómunar og DEXA en milli mismunandi mælingastaða í DEXA en þó er munurinn ekki mikill. Læknablaðið 2001/87 883

x

Læknablaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Læknablaðið
https://timarit.is/publication/986

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.