Læknablaðið - 15.11.2001, Blaðsíða 49

FRÆÐIGREINAR / SIÐAREGLUR LÆKNABLAÐA
reynst misvísandi þar sem ekki komi fram í greinun-
um hve vanmegna höfundarnir voru að stjórna rann-
sóknum sem bera nafn þeirra. Þessar áhyggjur okkar
urðu til þess að við höfum nýlega endurskoðað og
hert á ýmsum þáttum í kaflanum um siðfræði greina-
skrifa í skjalinu „Uniform Requirements for Manu-
scripts Submitted to Biomedical Journals: Writing
and Editing for Biomedical Publication", sem samið
er af the International Committee of Medical Journal
Editors [oft nefndur Vancouver-hópurinn, sjá www.
ianje.org, innskot Lbl.] og mikið notað af fræðiritum
sem grundvöllur ritstjórnarstefnu þeirra. Endur-
skoðaði hlutinn fylgir með þessari ritstjórnargrein
[ekki birt með íslensku þýðingunni, innskot Lbl.].
(Plaggið „Uniform Requirements“ er nú til endur-
skoðunar í heild; endurskoðuð útgáfa ætti að liggja
fyrir í ársbyrjun 2002.) Við ætlum að bæta því við
kröfurnar sem gerðar eru til greinarhöfunda að þeir
geri í smáatriðum grein fyrir því hvaða hlutverki þeir
sjálfir og kostendur gegndu við gerð viðkomandi
rannsóknar. Margir úr okkar röðum munu fara þess
á leit við ábyrgðarmenn greina að þeir undirriti skjal
þar sem þeir lýsa á hendur sér fullri ábyrgð á
framkvæmd rannsóknarinnar, þeir hafi haft aðgang
að öllum gögnum og ákvörðunarvald um birtingu
niðurstaðnanna.
Við erum þeirrar skoðunar að kostandi skuli hafa
rétt til þess að kynna sér efni handrits í takmarkaðan
tíma (til dæmis í 30 til 60 daga) fyrir birtingu svo hon-
um veitist ráðrúm til að sækja um aukna einkaleyfis-
vernd, telji hann nauðsyn bera til. Starfi einhver grein-
arhöfunda hjá kostanda þarf í endanlegri gerð grein-
arinnar að leggja mat á framlag og viðhorf hans, rétt
eins og annarra höfunda, en kostandinn má hvorki
með beinum né óbeinum hætti reyna að koma í veg
fyrir að allar niðurstöður rannsóknarinnar séu birtar,
þar með talin gögn sem kunna að vera framleiðslu-
vöru hans óhagstæð. Þótt okkur sé tamast að tengja
slíkt framferði við kostendur úr röðum lyfjaframleið-
enda geta rannsóknir sem kostaðar eru af hinu opin-
bera eða öðrum stofnunum orðið fyrir barðinu á til-
raunum til ritskoðunar, einkum ef niðurstöður þeirra
ganga þvert gegn ríkjandi stefnu stjómvalda.
Það að vera höfundur felur í sér bæði ábyrgð og
sjálfstæði. Handrit sem sent er tímariti til birtingar er
eign höfundanna en ekki þess sem kostaði rannsókn-
ina. Við höfum ekki áhuga á því að taka til skoðunar
eða birta greinar sem byggjast á rannsóknum sem
gerðar eru undir þeim formerkjum að kostandinn
hafi alræðisvald yfir gögnunum og þar með vald til að
birta þau ekki. Við hvetjum vísindamenn til að nota
hið endurskoðaða skjal um siðfræði greinaskrifa sem
viðmiðun í viðræðum um rannsóknarsamninga. Slík-
ir samningar eiga að tryggja rannsakendum raun-
verulegt vald yfir mótun rannsóknarinnar, aðgang að
frumgögnum, ábyrgð á greiningu og túlkun upplýs-
inga og rétt til birtingar - sem eru táknmynd vísinda-
legs sjálfstæðis og þegar allt kemur til alls hins aka-
demíska frelsis. Með því að gera kröfu um að höfund-
ar fari eftir þessum endurskoðuðu reglum getum við
sem ritstjórar fullvissað lesendur okkar um að höf-
undar hafi gegnt veigamiklu og sannanlega sjálfstæðu
hlutverki í rannsókninni sem þeir eru skrifaðir fyrir.
Því aðeins geta höfundarnir staðið við þær niðurstöð-
ur sem birtar eru - og það sama gildir um okkur.
Frank Davidoff, MD, Editor Emeritus
Annals of Internal Medicine
Catherine D. DeAngelis, MD, MPH, Editor
The Journal ofthe American Medical Association
Jeffrey M. Drazen, MD, Editor-in-Chief
The New England Journal of Medicine
M. Gary Nicholls, MD, Editor
The New Zealand Medical Journal
John Hoey, MD, Editor
Canadian Medical Association Journal
Richard Horton, MD, FRCP, Editor
The Lancet
Liselotte Hpjgaard, MD, DMSc, Editor
Ugeskrift for Lœger
Sheldon Kotzin, Executive Editor
MEDLINE/Index Medicus
Magne Nylenna, MD, Editor-in-Chief
Tidsskrift for Den norske lœgeforening
John P.M. Overbeke, MD, PhD, Executive Editor
Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde
Harold C. Sox, MD, Editor
Annals oflnternal Medicine
Martin B. van der Weyden, MD, FRACP, Editor
The Medical Journal ofAustralia
Michael S. Wilkes, MD, PhD, Editor
wjm, western journal ofmedicine
Heimildir
1. Henderson L. More AMCs finding growth from reform.
Centerwatch 2000; 7 (6): 1,10-3.
2. Kowalczyk L. Harvard, other medical schools aim to give drug
firms faster pace for trials. Boston Globe 2000, July 28: C4.
3. Mathieu MP. Parexel’s pharmaceutical R&D statistical
sourcebook, 1998. Waltham MA: Parexel International
Corporation, 1999.
4. Rennie D. Thyroid Storm. JAMA 1997; 277:1238-43.
5. Kahn JO, Cherng DW, Mayer K, Murray H, Lagakos S, for the
806 Investigator Team. Evaluation of HIV-1 immunogen, an
immunologic modifier, administered to patients infected with
HIV having 300 to 549xl07L CD4 cell counts. JAMA 2000;
284:2193-202.
6. Blumenthal D, Campbell EG, Anderson MS, Causino N, Louis
KS. Withholding research results in academic life science:
evidence from a national survey of faculty. JAMA 1997; 277:
1224-8.
Þessi þýðing er byggð á
enskri útgáfu sem birtist
í danska læknablaðinu
(Ugeskr Læger 2001;
163:4982-5) og norskri
þýðingu sem birtist í
norska læknablaðinu
(Tidsskr Nor Lægeforen
2001; 121:2531-2).
Danska blaðið birti auk
leiðarans þann hluta
Vancouverreglnanna
sem varða hagsmuna-
árekstra (conflict of
interest). Þessi skrif er
hægt að nálgast á vef-
slóðinni:
http://www.dadlnet.dk/uf
Uufl0137/v'_pZind_vp.htm
Einnig er hægt að
nálgast Vancouver-
reglurnar í heild sinni á
vefslóðinni:
http://www. icmje. org
íslensk þýðing:
© Læknablaðið
Læknablaðið 2001/87 909
L