Læknablaðið - 15.11.2001, Blaðsíða 45

FRÆÐIGREINAR / BRÉFASKIPTI
meira en tveimur pH stigum og stóð lengur en tvær
mínútur og endurtók sig mörgum sinnum yfir nóttina
og náði að standa lengur en 4% af heildarsvefntíma
var ekki skráð sem sjúklegt (pathologic) nema sýru-
fallið væri samfara marktæku súrefnismettunarfalli,
hægum hjartslætti, minnkaðri öndunargetu, öndunar-
stoppi, skiptingu í léttari svefnstig eða uppvöknun
eins og segir í skilgreiningu.
Þeir LS og UA virðast ekki hafa áttað sig á því við
lestur greinarinnar, að allar rannsóknir sem ekki or-
sökuðu marktæka öndunarröskun (óháð lengd tíma-
bila og heildarprósentu vélindabakflæðis) voru túlk-
aðar eðlilegar, þrátt fyrir að það komi skýrt fram í skil-
greiningu að vélindabakflæði var einungis skilgreint
sem sjúklegt ef um var að ræða tengsl við röskun á
öndunar- eða svefnmunstri (óháð lengd tímabila,
magni sýrufalls eða heildarprósentutíma bakflæðis).
Astæður þess að minnst er á prósentur og lengd tíma-
bila í skilgreiningu eru alfarið byggðar á niðurstöðum
rannsóknar okkar og hafa ekkert að gera með rann-
sóknir á fullorðnum eins og þeir LS og UA gefa í skyn.
Skilgreiningin er því samin út frá niðurstöðum rann-
sóknarinnar sem sýna að öll þau börn sem við rann-
sökuðum og mældust með sýrustigsfall sem nam 2 eða
meira á pH mælikvarða (hvort sem um var að ræða 7
til 5,6 til 4 og svo framvegis) og höfðu mælanlegt sýru-
stigsfall endurtekið yfir nóttina, þannig að heildartími
aukins sýruástands í vélinda náði 4% af skráðum rann-
sóknartíma, sýndu ummerki öndunar- og/eða svefn-
röskunar við vélindabakflæði sem var sjúklegt. Skil-
greiningin sem við setjum fram, og þeir LS og ÚA
kjósa að rýra með því að kalla óhefðbunda án þess að
leggja fram málefnalega umfjöllun eða betri skilgrein-
ingu (annað en að „allt að 10% vélindabakflæði við
eins árs aldur geti verið eðlilegt“; hvað er eðlilegt og
hvernig var það mælt?), er byggð á niðurstöðum mæl-
inga á pH falli sem tengdar eru við öndunar- eða
svefnröskun, auk þess sem yfir 90% þessara barna
svöruðu meðferð vel klínískt.
Okkur þykir leitt að sjá þær fullyrðingar sem bréf-
ritarar varpa fram í niðurlagi sínu: „Hætt er við að les-
endur fái miður heppileg skilaboð ... “ ... „Það er
okkar álit að ofantalin atriði dragi úr vísindagildi þess-
arar greinar. Ábyrgð Læknablaðsins er hér mikilvæg.
Val á sérfróðum ritrýnum og gagnrýnin ritstjóm er
nauðsynleg." Teljum við þessar fullyrðingar ekki
byggðar á faglegum forsemdum. Ef til vill hefðu LS og
ÚA átt að kynna sér þá aðferðafræði, sem beitt var í
rannsókninni, til hlítar áður en þeir kjósa að rýra
innihald greinarinnar með tilvitnun í 15 ára gamlar
heimildir sem þeir kjósa að vinna eftir. Hvað varðar
meðferð með cisapríði, hefur hún sýnt sig að vera bæði
áhrifarík og örugg bæði hjá ungbömum og fyrirburum,
sérstaklega við vélindabakflæði sem tengist
öndunarvandamálum (1,2). Fyrirtækið Johnson &
Johnson kaus að taka lyfið af markaði vegna dauðsfalla
sem höfðu átt sér stað hjá eldra fólki sem var á
fjöllyfjameðferð sem innihélt cisapríð og sett í samband
við lengt QT bil (eigin ákvörðun en ekki að kröfu
Matvæla- og lyfjastofnunar Bandaríkjanna (FDA)).
Önnur fyrirtæki hafa haldið framleiðslu lyfsins áfram.
Athyglivert má telja að fyrsta rannsóknin sem birt
er í Læknablaðinu um samhengi á milli svefn-/öndun-
arröskunar og vélindabakflæðis skuli vera unnin af að-
ilum sem þeir LS og ÚA ýja að, að séu ófaglærðir. Ef
til vill mætti benda þeim á að huga að því að taka upp
nútímalegri rannsóknaraðferðir sjálfir við uppvinnslu
vélindabakflæðis og koma þeim upplýsingum frá sér á
faglegan hátt og verða þannig leiðandi aðilar í faginu.
Vélindabakflæði er ekki sjúklegt nema það orsaki
röskun á öndun (hækkun á stuðli öndunarstopps/
minnkaðrar öndunargetu (apnea/hypopnea index),
súrefnismettunarfall (desaturation)), svefnröskun eða
valdi vélindabólgu (esophagitis) eða öðrum sjúklegum
meltingarfæraeinkennum. Um þetta hljótum við allir
að vera sammála og kjósa að hafa að leiðarljósi eins og
höfundar þessarar rannsóknar hafa gert. Að lokum
vilja höfundar greinarinnar árétta að sú ritrýni sem vís-
indagreinin fékk á vegum Læknablaðsins var ítarleg,
greinilega unnin af fagaðilum og Læknablaðinu til
sóma.
Virðingarfyllst,
Hákon Hákonarson
sérfræðingur í lungna- og
öndunarfærasjúkdómum barna
Árni Þórsson
sérfræðingur í innkirtlasjúkdómum barna
Heimidlir
1. Ariagno RL, Kikkert MA, Mirmiran M, Conrad C, Baldwin
RB. Cisapride decreases gastroesophageal reflux in preterm
infants. Pediatrics 2001 ;107: E58.
2. Vandenplas Y, Deneyer M, Verlinden M, Aerts T, Sacre L.
Gastroesophageal reflux incidence and respiratory dysfunc-
tion during sleep in infants: treatment with cisapride. J Pediatr
Gastroenterol Nutr 1989; 8: 31-6.
Frd ritstjórn
Læknablaðið - vísindarit?
I athugasemdum Lúthers Sigurðsonar og Úlfs Agnarssonar við grein Hákonar
Hákonarsonar og Árna Þórssonar Algengar orsakir svefnröskunar hjá íslensk-
unt börnuni sem gangast undir svefnrannsókn (Læknablaðið 2001; 87:799-804)
kemur fram gagnrýni á ritstjórn blaðins. Er hægt að skilja hana svo að ritstjórn
hafi ekki vandað nægilega valið á sérfróðum ritrýnum eða þá að grein Hákonar
og Árna hafi ekki farið í ritrýni utan ritstjórnar. Val á ritrýnum hefur alltaf ver-
ið vandasamt sem sést vel á umræddri grein og þeirri umræðu sem hún hefur
vakið. Til áréttingar skal tekið fram að allar fræðigreinar í Læknablaðinu eru
yfirfarnar fyrir birtingu af ritstjórn og ritrýni utan ritstjórnar og höfundum gert
að bregðast við alhugasemdum sem fram kunna að koma. Tilgangurinn er að
reyna að fá sem réttasta og skýrasta frásögn af rannsóknunum og rökréttar
fræðilegar ályktanir.
Læknablaðið 2001/87 905