Læknablaðið - 15.02.2003, Qupperneq 27

FRÆÐIGREINAR / LAUNEISTAAÐGERÐIR
Skurðaðgerðir við launeista á
Barnaspítala Hringsins 1970-1993
Anna
Gunnarsdóttir1
Drífa Freysdótdr2
Guðmundur
Bjarnason3
Þráinn
Rósmundsson3
Jónas Magnússon4 5
Tómas
Guðbjartsson6
‘Skurðdeild háskólasjúkra-
hússins í Malmö, :Barnadeild
Baylor háskólasjúkrahússins í
Texas, ’Skurðdeild Barnaspít-
ala Hringsins, Landspítala
Hringbraut, 4Handlækninga-
deild Landspítala Hringbraut,
5Læknadeild Háskóla íslands,
6Skurðdeild Brigham-Harvard
sjúkrahússins í Boston.
Fyrirspumir og bréfaskipti:
Anna Gunnarsdóttir,
Kirurgiska kliniken,
Universitetssjukhuset MAS,
205 02 Malmö, Svíþjóð.
Sími: 00 46 40 33 1000.
annagunn 7@hotmail. com
Tómas Guðbjartsson,
tgudbjartsson@bwh.
harvard.edu
Lykilorð: launeista,
eistnakrabbamein.
Ágrip
Inngangur: Launeista er algengur meðfæddur galli
hjá drengjum og eru helstu fylgikvillar ófrjósemi og
krabbamein í eistum. Tilgangur þessarar rannsóknar
var annars vegar að kanna árangur aðgerða vegna
launeista og hins vegar hverjir sjúklinganna hafa
greinst með krabbamein í eistum.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin var afturvirk og
náði til 593 sjúklinga sem greindust með launeista
eða gengust undir launeistaaðgerð á Barnaspítala
Hringsins á tímabilinu 1. janúar 1970 til 31. desember
1993. Upplýsingar fengust úr sjúkraskrám, meðal
annars um fæðingarþyngd, aldur við greiningu og
aðgerð, staðsetningu eistans og fylgikvilla við að-
gerðina. Með upplýsingum úr krabbameinsskrá
Krabbameinsfélags fslands var athugað hverjir þess-
ara sjúklinga höfðu greinst með eistnakrabbamein
fram til 31. desember 2000.
Niðurstöður: Meðalfæðingarþyngd var 3461 g, þar af
58 drengir (10%) með fæðingarþyngd <2500 g. Með-
alaldur við greiningu var 3,0 ár (bil 0-14 ár) og við
aðgerð 7,5 ár (bil 0-51 ár). Launeista var algengara
hægra megin (61%) (p<0,01) en 18% drengjanna
voru með launeista beggja vegna. Við aðgerð var
eistað í náragangi í 50% tilvika, í kviðarholi hjá 10%
sjúklinga og í 34% tilvika utan leiðar (ectopic). Fylgi-
kvillar sáust eftir 29 aðgerðir (5%) þar sem blóðgúll
(2,7%) og skurðsýking (1,2%) voru algengastar. Rúm-
ur helmingur (52%) drengjanna reyndist einnig hafa
nárakviðslit. Af þessum 593 sjúklingum hafa tveir
greinst með krabbamein í eistum, báðir með fóstur-
vísiskrabbamein, 13 og 14 árum eftir launeistaað-
gerð.
Ályktanir: Árangur launeistaaðgerða er góður í þess-
ari rannsókn. Greiningaraldur er tiltölulega hár (3,0
ár) en fer lækkandi. Aðgerðaraldur er sömuleiðis hár
(7,5 ár) og töf á meðferð (4,5 ár) er óþarflega löng. í
þessari rannsókn var hlutfall þeirra sem greindust
með eistnakrabbamein mjög lágt, eða 0,3%. Upplýs-
ingar um ófijósemi liggja ekki fyrir í þessari rann-
sókn.
Inngangur
Launeista er bein þýðing á gríska orðinu cryptorchid-
ism (cryptos; á laun/týndur/falinn og orchis; eista) (1)
og á við eista sem hefur ekki gengið niður í pung með
eðlilegum hætti. Launeista er á meðal algengustu
meðfæddra galla hjá drengjum, um 5% (4-5,9%) hjá
ENELISH SUMMARY
Gunnarsdóttir A, Freysdóttir D, Bjarnason G,
Rósmundsson Þ, Magnússon J, Guðbjartsson T
The results of surgical treatment for
cryptorchidism at Landspitalinn, 1970-1993
Læknablaðið 2003; 89:119-23
Objective: Cryptorchidism is a common congenital genito-
urological anomali in males with increased risk of infertility
and testicular cancer. In this retrospective study the results
of operations for undescended testis at Landspitalinn
University Hospital were reviewed with special emphasis
on patients diagnosed with testicular cancer later in life.
Material and methods: The study includes 593 males
with undescended testis who were operated on between
1970 and 1993. Information was gathered from hospital
records, including birth-weight, age at diagnosis and
operation, localization of the testes and complications to
surgery. Information on patients diagnosed with testicular
cancer was aquired from the lcelandic Cancer Registry.
Results: The average birth-weight was 3461 g, including
58 boys (10%) with low birth-weight (< 2500 g). Age at
diagnosis was 3.0 year (range 0-14 year) and at operation
7.5 year (range 0-51 year). The undescended testis was
more common on the right side (61 %) (p<0.01) and 18%
had bilateral undescended testis. In 50% of the cases the
testis was located in the inguinal canal, intra-abdominal in
10% and 34% were ectopic. Complications to surgery
was seen in 29 patients (5%), with hematoma (2.7%) and
wound infection (1.2%) as the most common ones. Major-
ity (52%) of the boys had inguinal hernia. Out of 593 males
in this study, two have been diagnosed with testicular can-
cer (mean follow-up time 23 years), both with embryonal
carcinoma, 13 and 14 years efter surgery (0.3%).
Conclusion: The surgical results are good in this study
with a low complication-rate. Age at diagnosis is still high
(3.0 year) but is decreasing. Age at operation is even
higher (7.5 year) underscoring a significant delay in treat-
ment, but only 5.4% of patients were operated on before
the age of two as international guidelines recommend. In
our cohort the frequency of testicular cancer was only
0.3% which is very low. Informations about infertility was
not available in this study.
Key words: cryptorchidism, orchidopexy, retentio testis,
testis cancer.
Correspondence: Anna Gunnarsdóttir,
anngunn7@hotmaii.com
nýburum, en lækkar í rúmlega 1% (0,8-1,8%) við 3-
12 mánaða aldur (2-4).
í nágrannalöndum okkar hefur tíðni launeista
Læknablaðið 2003/89 119