Læknablaðið - 15.05.2003, Blaðsíða 18

FRÆÐIGREINAR / AFSLÁTTARKORT
Tafla II. Hlutfall einstaklinga með afsláttarkort eftir þjóðfélagshópum.
Breyta % nj/nk
Kynferði
Karl 9,8 77/785
Kona 11,4 89/782
Aldur
18-24 3,3 8/250
25-34 2,1 7/343
35-44 6,9 24/346
45-54 8,1 21/266'"
55-64 19,0 36/189
65 og eldri 40,4 70/172
Hjúskaparstaða
Gift(ur)/sambúð 10,3 112/1093
Einhleyp(ur) 7,1 24/340
Fráskilin(n) 17,0 12/69-
Ekkja/Ekkill 37,3 17/44
Foreldrastaða
Börn yngri en 5 2,2 8/348
Ekki börn yngri en 5 13,0 157/1210'"
Fjöldi heimilismanna
1 19,7 25/126
2 20,0 79/396
3-4 5,9 41/689'"
5 eða fleiri 6,0 22/356
Atvinnustaöa
Ekki á vinnumarkaði 29,9 60/202
Hlutastarf 10,9 42/387'"
Fullt starf 6,5 64/978
Námsstaða
í skóla 4,6 10/217
Ekki í skóla 10,1 127/1255"
Atvinnuleysi
Atvinnulaus nú 30,4 20/67
Ekki atvinnulaus nú 7,9 110/1389“'
Búseta
Höfuðborgarsvæði 11,0 107/976
Landsbyggð 9,9 59/591
Menntun Grunnskóla-, gagnfræða-
eða landspróf 14,0 55/391
Sérskóla- eða
stúdentspróf 9,4 80/844'
Háskólastigspróf 7,4 21/279
Heildartekjur einstaklings
0-1499 þúsund 11,4 76/666
1,5-3,2 miljónir 6,0 32/543"
3,3+ miliónir 6.1 8/131
* p < 0,05; ** p < 0,01; ** p < 0,001; kí-kvaórat próf
þeir tekjulægstu frekar með afsláttarkort en hinir
tekjuhærri.
Tafla III sýnir hve vel eða illa afsláttarkort vegna
komugjalda komust til skila eftir þjóðfélagshópum.
Nánar tiltekið sýnir taflan hve hátt hlutfall einstak-
linga höfðu ekki afsláttarkort þó þeir ættu rétt á því
(það er, hefðu komugjöld yfir viðmiðunarmörkum).
Sérstaka athygli vekur að í langflestum hópum var
meirihlutinn án afsláttarkorts. Jafnframt var tals-
verður munur milli hópa. Yngri einstaklingar (18-34
ára) voru oftar en hinir eldri án afsláttarkorts þegar
komugjöld voru yfir viðmiðunarmörkum (75-83% án
korts). Munur var einnig eftir hjúskaparstöðu.
Tafla III. Hlutfall einstaklinga með rétt á afsláttar- korti sem höfðu ekki kort, eftir þjóðfélags- hópum.
Breyta % n/nk
Kynferði
Karl 56,7 83/147
Kona 52,0 82/158
Aldur
18-24 75,2 22/29
25-34 83,1 30/36
35-44 60,4 35/57
45-54 69,5 44/63'"
55-64 30,4 15/49
65 og eldri 29,0 21/71
Hjúskaparstaða
Gift(ur)/sambúð 55,6 121/217
Einhleyp(ur) 59,4 30/50
Fráskilin(n) 53,7 11/20
Ekkja/Ekkill 23,5 4/17
Foreldrastaða
Börn yngri en 5 79,6 30/38
Ekki börn yngri en 5 50,7 135/267"'
Fjöldi heimilismanna
1 44,1 15/35
2 38,8 42/108
3-4 64,9 68/105"
5 eða fleiri 70,3 40/57
Atvinnustaða
Ekki á vinnumarkaöi 32,1 24/76
Hlutastarf 46,4 29/63'"
Fullt starf 67,5 112/165
Námsstaða
í skóla 68,2 29/43
Ekki í skóla 55,0 123/224
Atvinnuleysi
Atvinnulaus nú 53,8 8/15
Ekki atvinnulaus nú 58,6 140/238
Búseta
Höfuðborgarsvæði 54,7 112/206
Landsbyggö 53,3 53/99
Menntun Grunnskóla-, gagnfræða-
eöa landspróf 43,3 34/78
Sérskóla- eða
stúdentspróf 60,2 105/174'
Háskólastigspróf 55,4 24/44
Heildartekjur einstaklings
0-1499 þúsund 48,1 63/132
1,5-3,2 miljónir 72,5 67/93"
3,3-5,1 miliónir 65,2 13/19
* p < 0,05; ** p < 0,01; ** p < 0,001; kí-kvaórat próf
Einhleypir voru oftast án afsláttarkorts þegar
komugjöld voru yfir mörkunum (59,4%), en ekkjur
og ekklar sjaldnast. Þá voru foreldrar ungra barna
mun frekar en aðrir án afsláttarkorts þegar komu-
gjöld voru yfir mörkunum (79,6%). Vanhöld af þessu
tagi voru meiri eftir því sem heimilin voru stærri. Þá
kom í ljós að kortið skilaði sér lakar til einstaklinga í
fullu starfi (67,5% án korts) en þeirra sem voru í
hlutastarfi eða utan vinnumarkaðar. Loks sýnir taflan
að vanhöldin voru meiri hjá þeim sem höfðu hærri
tekjur eða einhverja framhaldsmenntun, en hinum
minna menntuðu og tekjulægri.
*
390 Læknablaðið 2003/89