Læknablaðið - 15.05.2003, Page 32

ÞING SKURÐLÆKNA, SVÆFINGA- OG GJÖRGÆSLULÆKNA / ÁGRIP ERINDA
Ágrip erinda
E - 01 Holsjáraðgerðir í nefi og skútum nefs á Háls-, nef-
og eyrnadeild Landspítala
Gunnhildur M. Guðnadóttir, Kristín Pálsdóttir, Hannes Petersen
Háls-, nef- og eyrnadeild Landspítala Fossvogi
gunnhgud@landspitali. is
Inngangur: Holsjáraðgerðir á nefi og skútum nefs (functional endo-
scopic sinus surgery) hafa notið vaxandi vinsælda síðastliðinn ára-
tug og hafa að mestu leyst af hólmi eldri aðgerðir á afholum nefs.
Helstu ábendingar fyrir þessum aðgerðum eru langvinnar skúta-
bólgur og miðar aðgerðin að því að bæta afrennsli úr skútum með
minnstu mögulegri röskun á eðlilegu slímflæði í nefinu. Þetta er
ýmist gert með því að stækka náttúruleg afrennslisop afhola nefsins
eða fjarlægja aðrar orsakir fyrir stíflum, svo sem sepa og stækkaðar
nefskeljar. Tilgangur rannsóknarinnar var að fá nokkra yfirsýn yfir
fjölda þeirra hér á landi, helstu ábendingar og fylgikvilla.
Efniviður og aðferðin Rannsóknin er afturvirk og var farið yfir
sjúkraskrár allra sjúklinga sem gengust undir holsjáraðgerðir á nefi
og skútum nefs á tímabilinu 1990-2000.
Niðurstöður: Alls fóru 484 sjúklingar í aðgerð á þessu tímabili, 257
karlar (53%) og 227 konur (47%). Heildarfjöldi aðgerða á tímabil-
inu var 586 og var meðalaldur við fyrstu aðgerð 43,2 ár, bil 6-87 ár.
78 sjúklingar fóru tvisvar og þar af 21 sjúklingur þrisvar eða oftar í
aðgerð. Helstu ábendingar fyrir aðgerð voru langvinnar bólgur í
nefi og skútum (74%) og separ í nefi (49%). Meðallegutími var 1,65
dagur (bil 0-8 dagar). Tveir sjúklingar þurftu endurinnlögn vegna
blæðingar nokkrum dögum eftir aðgerð og tveir (0,4%) greindust
með intracranial (innan höfuðkúpu) loft eftir aðgerð, annar þeirra
var einnig með mænuvökvaleka og fór aftur í aðgerð. í einu tilviki
brotnaði snerilhnífur í aðgerð og brot sat eftir í kinnholu.
Alyktun: Holsjáraðgerðir á nefi og afholum nefs hafa fest sig í sessi
á Islandi eins og víðar. Aðgerðin er örugg og lítið um alvarlega fylgi-
kvilla. Nokkuð stór hluti sjúklinga þarf þó á fleiri en einni aðgerð að
halda.
E - 02 Sjúkdómar í nefi og skútum nefs greindir við
holsjáraðgerðir á Háls-, nef- og eyrnadeild Landspítala
Kristín Pálsdóttir, Gunnhildur M. Guðnadóttir, Hannes Petersen
Háls-, nef- og eyrnadeild Landspítala Fossvogi
gunnhgud@landspitali.is
Inngangur: Holsjáraðgerðir á nefi og skútum nefs (functional endo-
scopic sinus surgery) hafa notið vaxandi vinsælda síðastliðinn ára-
tug og hafa að mestu leyst af hólmi eldri aðgerðir á afholum nefs.
Helstu ábendingar fyrir þessum aðgerðum eru langvinnar skúta-
bólgur og miðar aðgerðin að því að bæta afrennsli úr skútum með
minnstu mögulegri röskun á eðlilegu slímflæði í nefinu. Tilgangur
rannsóknarinnar var að athuga helstu sjúkdómsgreiningar þeirra
sem fóru í holsjáraðgerðir á nefi og skútum þess á tímabilinu 1990-
2000 á Háls-, nef- og eyrnadeild Landspítala.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin er afturvirk og var farið yfir
sjúkraskrár allra sjúklinga sem gengust undir holsjáraðgerðir á nefi
og skútum nefs á tímabilinu 1990-2000. Einnig voru fengnar upplýs-
ingar úr gagnagrunnum Rannsóknarstofu háskólans í meinafræði
og Sýkladeild Landspítala.
Niðurstöður: Alls fóru 484 sjúklingar í aðgerð á þessu tímabili, 257
karlar (53%) og 227 konur (47%). Helstu ábendingar fyrir aðgerð
voru langvinnar bólgur í nefi og skútum (74%) og separ í nefi
(49%). Ætlunin er að skoða nánar svör úr vefjagreiningum og þró-
un í fjölda sýna á fyrrnefndu tímabili. Einnig verða skoðuð ræktun-
arsvör og fjöldi sjúklinga með ofnæmi og asma svo eitthvað sé
nefnt. Niðurstöður verða kynntar á skurðlæknaþingi.
Ályktun: Holsjáraðgerðir á nefi og skútum nefs hafa fest sig í sessi á
Islandi eins og víðar. Algengustu sjúkdómsgreiningar þeirra sem
fara í þessar aðgerðir eru langvinnar bólgur í nefi og skútum og sep-
ar í nefi.
E - 03 Aldursstöðluð beinbrotatíðni í Eyjafirði
Jón Torfi Halldórsson'. Þorvaldur Ingvarsson', Björn Guðbjörns-
son:j
'Slysadeild og "Beinþéttnimóttaka FSA, 'Rannsóknarstofa í gigtar-
sjúkdómum, Landspítala
jontorfi@fsa.is
Inngangur: Beinbrot eru algeng komuástæða á bráðamóttöku. Eðli
og tíðni beinbrota eru mismunandi eftir aldri og kyni. Meðferð
þeirra er oft kostnaðarsöm og þau skerða lífsgæði. Hækkandi með-
alaldur þjóðarinnar vekur spurningar um framtíðarskipulag heil-
brigðisþjónustunnar. Það er því mikilvægt að hafa áreiðanlegar
upplýsingar um aldursstaðlaða beinbrotatíðni, en þær liggja ekki
fyrir hérlendis.
Efniviður og aðferðir: Á 12 mánaða tímabili (01.09.01-31.08.02) var
upplýsingum safnað saman um öll beinbrot sem skráð voru hjá
slysadeild FSA. Ennfremur var leitað í útskriftargreiningum allra
legudeilda. íbúar í Eyjafirði 01.12.02 voru 21.627. Upplýsingar um
aldursdreifingu voru fengdar hjá Hagstofu íslands.
Niðurstöður: Alls greindust 668 beinbrot, þar af 449 hjá Eyfirðing-
um (67%), sem samsvarar að nýgengi beinbrota við Eyjafjörð sé
208/10.000/ár. Beinbrot voru algengari meðal karla (59%), en
kvenna (41%). Nýgengi brota var hæst meðal áttræðra og eldri
(542/10.000/ár) og meðal barna á aldrinum 10-19 ára (392/10.000/
ár). Lægst var nýgengið hjá konum á aldrinum 30-39 ára (38/10.000/
ár), en hæst meðal elstu kvennanna (845/10.000/ár). Karlar höfðu
hins vegar hæstu brotatíðnina meðal 10-19 ára drengja (533/10.000/
ár) og lægstu hjá 50-59 ára körlum (117/10.000/ár).
Beinþynningarbrot voru meira en helmingur allra brota eftir
fimmtugt og yfir 80% allra brota hjá áttræðum og eldri.
Álvktun: Rannsóknin staðfestir aldursbreytilegt nýgengi beinbrota
og að ungir karlar hafi háa beinbrotatíðni sem líklega skýrist af at-
vinnutengdri áhættu eða háskalegri hegðun. Frekari rannsóknir þar
sem beinþéttni þeirra sem brotna er metin eru nauðsynlegar til að
unnt sé að draga ályktanir um sambandið milli beinbrota og bein-
þynningar hér á landi.
404 Læknablaðið 2003/89