Læknablaðið - 15.02.2006, Qupperneq 31

KUNÍSKAR LEIÐBEININGAR / ENDURLÍFGUN
Nýjar alþjóðlegar leiðbeiningar
um endurlífgun
Hjalti Már
Björnsson'
LÆKNIR
Davíð O. Arnar2'3
HJARTALÆKNIR
í lok nóvember síðastliðins voru gefnar út nýjar
alþjóðlegar leiðbeiningar um endurlífgun á vegum
International Liason Committee on Resuscitation
(ILCOR). Byggja þær á umfangsmikilli vinnu sem
farið hefur fram við endurskoðun á endurlífgunar-
leiðbeiningum frá árinu 2000 (Guidelines 2000)
(1). Fól vinnan meðal annars í sér ítarlega yfir-
ferð vísindarannsókna sem tengjast endurlífgun.
Niðurstöður voru kynntar á þingi um endurlífgun-
armálefni í Dallas í Texas sem haldið var á vegum
ILCOR á síðasta ári og voru birtar í fylgiriti með
tímaritinu Circulation (2). Bæði American Heart
Association og European Resuscitation Council
gáfu í kjölfarið út nýjar leiðbeiningar um endur-
lífgun sem byggðust á niðurstöðum fyrrnefndrar
ILCOR ráðstefnu (3, 4). Evrópsku og bandarísku
leiðbeiningarnar eru urn margt svipaðar þó smá-
vægilegur munur sé milli þeirra og þær bandarísku
séu sýnu ítarlegri.
Við höfum nú þýtt og staðfært nýju vinnuferl-
ana til notkunar hérlendis eins og síðustu endur-
lífgunarvinnuferla (5). Við þessa vinnu höfum við
aðallega stuðst við evrópsku leiðbeiningarnar en
jafnframt notað gagnlegar upplýsingar úr þeim
bandarísku ásamt nokkrum breytingum sem við
teljum að geti komið að gagni hér á landi.
Nýju vinnuferlarnir eru talsvert breyttir frá
þeim síðustu og hefur tilgangurinn greinilega verið
að gera þá einfaldari og markvissari. Hefur vinnu-
ferlunum verið fækkað og í sumum tifellum hafa
þeir verið sameinaðir. Verða helstu áherslubreyt-
ingarnar reifaðar hér.
'Svæfinga- og gjörgæslusvið,
2slysa- og bráðasvið,
3lyflækningasvið I,
Landspítala.
Fyrirspurnir og bréfaskipti:
Hjalti Már Björnsson,
svæfinga- og gjörgæsludeild
Landspítala Fossvogi,
108 Reykjavík
hjaltimb@landspitali.is
eða
Davíð O. Arnar,
bráðamóttöku Landspítala
Hringbraut, 101 Reykjavík.
davidar@landspitali. is
Lykilorð: endurlífgun, klínísk-
ar leiðbeiningar.
Grunnendurlífgun
Hvað grunnendurlífgun fullorðinna varðar er
lögð mun meiri áhersla á hjartahnoð en áður.
Ákvörðun um að hefja endurlífgun er tekin ef ein-
staklingur er ineðvitundarlaus, svarar ekki áreiti
og andar ekki eðlilega. Hlutfall milli hjartahnoðs
og blásturs er nú 30:2 og við hjartahnoð skal ýta
kröftuglega (4-5 sentimetra niður) á neðri hluta
bringubeins um 100 sinnum á mínútu. Ef mögu-
legt er skulu þeir einstaklingar sem að endurlífgun
standa skiptast á að hjartahnoða með reglulegu
millibili þar sem kröftuglega framkvæmt hnoð er
talsvert erfitt. Mikilvægt er að sem allra minnst
truflun verði á hjartahnoði þar sem slíkt veldur
verulegri blóðþrýstingslækkun, en nokkurn tíma
ENGUSH SUMMARY
Björnsson HM, Arnar DO
The New International Guidelines for
Cardiopulmonary Resuscitation and Emergency
Cardiovascular Care
Læknablaðið 2006; 92: 115-12
Recently the American Heart Association and the
European Resuscitation Council published new
guidelines for cardiopulmoanry resuscitation and
emergency cardiovascular care. These new guidelines
are the result of extensive review of the scientific
literature in this field by The International Liason
Committee on Resuscitation. There are some important
changes in the new guidelines with a major emphasis
on the importance of basic life support, especially
chest compressions. The guidelines also promote
early defibrillation while the role of pharmacologic
therarpy during cardiopulmonary resuscitation is not as
clear. This article discusses the highlights of the new
guidelines.
Keywords: cardiopulmonary resuscitation, clinical guidelines.
Correspondance: Davíð 0. Arnar, davidadSlandspitali.is
tekur að ná aftur upp blóðþrýstingi þegar það
gerist. Gagnsemi hjartahnoðs á fyrstu mínútum
eftir hjartastopp er ótvíræð en þáttur öndurnarað-
stoðar á allra fyrstu mínútunum eftir hjartastopp
er ekki jafn skýr. Rétt er þó að ítreka að öndun-
araðstoð skiptir að sjálfsögðu verulegu máli þegar
grunur leikur á að frumvandinn sé öndunarstopp
eins og oftast er hjá börnum, eftir slæmt astma-
kast, drukknun, hengingu og vissar lyfjaeitranir.
Petta er í samræmi við áherslubreytingar í endur-
lífgun utan sjúkrahúss sem Endurlífgunarráð Land-
læknisembættisins hefur kynnt á síðustu árum (6).
Þær ganga út á að auka vægi hjartahnoðs verulega á
kostnað öndunaraðstoðar á allra fyrstu mínútunum
eftir hjartastopp. Að okkar mati er aukin þátttaka
vitna að hjartastoppi í grunnendurlífgun algjört
lykilatriði í þeirri viðleitni að auka lifun þeirra sem
fá lijartastopp utan sjúkrahúss. Einföldun á þessum
fyrstu viðbrögðum er því af hinu góða.
Hjartarafstuð
Á síðustu árum hefur verið allnokkur umræða um
hvort veita eigi rafstuð eins skjótt og mögulegt
er hjá einstaklingi sem farið hefur í hjartastopp
utan sjúkrahúss eða hvort framkvæma eigi grunn-
Læknablaðið 2006/92 115