Læknablaðið - 15.02.2006, Blaðsíða 43

UMRÆÐA & FRÉTTIR / SKIPULAG LÆKN ASAMTAKAN N A
Skurðlæknar fá sjálfstæðan samningsrétt
- Úrskurður Félagsdóms gæti haft tö uverð áhrif á skipulag læknasamtakanna
Þegar tveir dagar lifðu af árinu 2005 kvað Félags-
dómur upp úrskurð í máli Skurðlæknafélags ís-
lands gegn íslenska ríkinu. Félagið hafði gert kröfu
um að ríkið viðurkenndi að það fari með samnings-
umboð fyrir félagsmenn sína í kjarasamningum.
Niðurstaða dómsins varð sú að skurðlæknar unnu
málið, félag þeirra fer með samningsumboðið og
ríkið greiðir málskostnað.
Eins og lesendur læknablaðsins vita hafa öll
samningamál lækna hjá sjúkrahúsum ríkisins
verið á einni hendi: Læknafélag íslands gerir einn
kjarasamning fyrir alla sjúkrahúslækna og veitir
samninganefnd sinni umboð til þess að semja um
kjör þeirra. Með úrskurði Félagsdóms er þessu
skipulagi riðlað, skurðlæknar hverfa út úr samn-
ingsgerðinni og ekkert því til fyrirstöðu að aðrar
sérgreinar geri slíkt hið sama.
Fimm félög undir hatti LÍ?
Þessi tíðindi koma svo sem ekki beinlínis flatt
upp á forystu læknasamtakanna því málið hefur
oft verið rætt á fundum stjórnar LÍ og víðar. Árið
2003 var lögum LI breytt með hliðsjón af þessari
kröfu skurðlækna (og raunar einnig unglækna
sem þá voru utan félagsins). Með þeim var opnað
fyrir það að hver sérgrein eða nokkrar sérgreinar
í samstarfi gerðu kjarasamninga fyrir sína félags-
menn. Úrskurður Félagsdóms boðar samt ákveðin
tímamót því nú hefur verið skorið úr um að ríkið
verði að semja við hverja sérgrein sem kýs að taka
samningsréttinn til sín.
Sigurbjörn Sveinsson formaður LI velti fyrir sér
afleiðingum þessa fyrir skipulag félagsins á fundi
með íslenskum læknum í Noregi haustið 2002 og
lýsti þar hugsanlegri framtíðarsýn. Samkvæmt
henni yrðu svæðafélög lækna sem nú eru þunga-
miðjan í skipulagi LÍ gerð áhrifalaus á aðalfundi
en allt vald fært til sérgreinafélaga sem gætu verið
fimm: stéttarfélög skurðlækna, lyflækna, heim-
ilislækna, rannsóknalækna og ungra lækna. Þessi
fimm félög rækju LI og þar með faglegan hluta
samtakanna, stofnanir á borð við Fræðslustofnun
og Læknablaðið, og annaðist erlend samskipti.
Sigurbjörn skipti sérgreinum lækna niður á fé-
lögin fimm eins og hér segir:
I stétfarfélagi skurðlækna yrðu skurðlæknar,
augnlæknar, háls-, nef og eyrnalæknar og
svæfingalæknar.
í stéttarfélagi lvllækna yrðu lyflæknar, barna-
læknar, geðlæknar og húðlæknar.
í stéttarfélagi rannsóknalækna yrðu blóð-
meinafræðingar, meinafræðingar og röntgen-
læknar.
í stéttarfélagi heimilislækna yrðu heilsugæslu-
læknar og aðrir heimilislæknar.
I stéttarfélagi ungra lækna yrðu kandídatar og
læknar með lækningaleyfi sem starfa á stofn-
unum ríkisins.
Sigurbjörn benti líka á ákveðna vankanta á
þessu skipulagi miðað við núverandi skipulag.
Finna yrði lausn á því hver staða sjálfstætt starf-
andi sérgreinalækna yrði og hver ætti að annast
samningsgerð þeirra við ráðuneytið og Trygginga-
stofnun ríkisins. Einnig yrðu þeir sem eingöngu
starfa eftir slíkum samningum munaðarlausir í
nýja skipulaginu. Þá nefndi hann að huga yrði að
stöðu lækna sem starfa fyrir einkafyrirtæki eða
fyrirtæki í eigu ríkisins. Sigurbjörn velli því líka
fyrir sér hvort það myndi ekki áfram verða hlut-
verk LI að starfa sem stéttarfélag yrði vegið að
sameiginlegum hagsmunum lækna.
Skurðlæknar fagna úrskurðinum
Helgi H. Sigurðsson formaður Skurðlæknafélags-
ins segir Læknablaðinu að félagið hafi unnið að því
um nokkurra ára skeið að fá samningsréttinn til sín
og því sé úrskurður Félagsdóms mikið fagnaðar-
efni. Nú hilli undir það að sérstaða skurðlækna
verði virt í kjarasamningum. En hvaða sérstaða er
það sem ekki hefur notið sannmælis í samningum
sjúkrahúslækna?
„ Að mínum dómi eiga skurðlæknar að vera hæst
launaðir allra lækna. Þannig er þetta alls staðar og
þannig á það að vera hér. Allir viðurkenna að sér-
fræðinám skurðlækna er lengst og starfsævi þeirra
styst. Þeir byrja ekki að starfa fyrr en um fertugt
og þeir ættu að hætta mun fyrr en þeir gera nú.
Af því leiðir að launin þurfa að vera hærri svo við
náum sambærilegum ævitekjum og aðrir læknar.
Við þetta má bæta að hvergi eru gerðar eins miklar
kröfur til lækna um starfsþrek og snerpu og þörfin
á endurmenntun og endurþjálfun er mikil. Staða
okkar er líka ólík öðrum læknum að því leyti að
ef við af einhverjum ástæðum getum ekki stundað
skurðlækningar lengur getum við ekki horfið til
annarra lækninga eins og á við um margar aðrar
Þröstur
Haraldsson
Læknablaðið 2006/92 127