Læknablaðið - 15.04.2006, Blaðsíða 23

FRÆÐIGREINAR / HEILBRIGÐISÞJÓNUSTA
Table II. Number of classifications and percentage of total attendees classified with the condition by age group. Monkey
Bay, Malawi, March 2005.
Number of attendees (% of total attendees)
Classification <2 months 2-11 months 1-4 years 5-14 years Total
Malaria 47 (1) 467 (11) 949 (23) 572 (14) 2035 (50)
Pneumonia 17 (0,4) 96 (2) 105 (3) 69 (2) 287 (7)
Other resp. inf. 48 (1) 364 (9) 522 (13) 276 (7) 1210 (30)
Diarrhoea 3 (0,1) 85 (2) 81 (2) 22 (1) 191 (5)
Ear infection 0 (0) 10 (0,2) 21 (1) 24 (1) 55 (1)
barna með þessa flokkun var svipaður í hverjum
aldursflokki. A ríkisstofnununum voru 666/1776
(38%) börn flokkuð með aðrar öndunarfærasýk-
ingar borið saman við 268/1090 (25%) á þeim
einkareknu. Börn sem sóttu ríkisrekna stofnun
voru 1,84 sinnum líklegri (OR, 95% CI: 1,56-2,18)
til að vera flokkuð með aðrar öndunarfærasýk-
ingar en börn á CHAM. Fimm sinnum fleiri börn
voru flokkuð með aðrar öndunarfærasýkingar en
lungnabólgu.
A heilbrigðisstofnununum fimm var hlutfall
þeirra barna sem flokkuð voru með niðurgang á
bilinu 5-9% og var munur milli stofnana ómark-
tækur. Niðurgangur var algengastur í aldursflokkn-
um 2-11 mánaða. I þeim hópi var helmingur allra
þeirra barna sem voru flokkuð með niðurgang.
Þrjú börn yngri en tveggja mánaða voru flokkuð
með niðurgang.
Blóðleysi var skráð í 10 tilvikum og næring-
arskortur í eitt skipti. Á rannsóknartímabilinu
voru rúmlega 1% flokkuð með eyrnasýkingu, það
er miðeyrnabólgu eða stikilsbólgu. Flestar voru
hjá 5-14 ára einstaklingum en ekkert barn yngra
en tveggja mánaða var flokkað með eyrnasýkingu.
Könnun á lyfjabirgðum heilbrigðisstofnananna
leiddi í ljós að á öllum stofnunum vantaði ein-
hver lyf. Sýklalyf tekin um munn og lyf gegn mal-
aríu voru yfirleitt til. Þó vantaði erýtrómýsín og
súlfadoxín-pýrimetamín í Nankumba. Þau IMCI-
lyf sem oftast vantaði voru sýklalyf í sprautu-
formi (gentamícín og kristallað penicillín G).
Sykursaltlausn við niðurgangi vantaði á tveimur
CHAM stofnunum en var til á öðrum stöðum. Járn
var alls staðar til. A-vítamín vantaði í Malembo.
Umræður
IMCI er stórt alþjóðlegt átaksverkefni til að bæta
meðferð veikra barna yngri en 5 ára en eitt af mark-
miðum þess er að lækka barnadauða í heiminum.
Átakið er að frumkvæði UNICEF og WHO og er
í notkun í um 100 löndum, þar með talið í Malaví
þar sem sú rannsókn sem hér er kynnt var fram-
kvæmd. Niðurstöður hennar sýna að rúmlega 4/5
af öllum sjúkdómsflokkunum barna yngri en fimm
ára sem voru skráðar í bækur heilbrigðisstofnana á
Proportion of U5s with malaria per day
MBCH Nankumba Malembo Nankhwali Nkope
State-run facilities CHAM facilities
rannsóknartímabilinu falla undir IMCI nálgunina.
Malaría var algengasta flokkunin, og þar á eftir
öndunarfærasýkingar. Flestir starfsmannanna sem
sinna veikum börnum höfðu verið þjálfaðir í IMCI
og höfðu yfirleitt aðgang að viðeigandi lyfjum.
Tæplega helmingur allra þeirra sem leituðu eftir
þjónustu heilsugæslustöðvanna voru börn, þar af
flest á aldursbilinu 1-4 ára.
I Afríku eru flest dauðsföll í börnum yngri
en finmi ára af völdum nýburasjúkdóma (26%),
lungnabólgu (21%), malaríu (18%) og niðurgangs
(16%) (5). í þessari rannsókn voru algengustu
flokknirnar á sjúkdómum barna malaría (43%),
öndunarfærasýkingar (32%), húðvandamál (7%)
og niðurgangur (4%). Því blasir við að stór hluti
þeirra barna sem skráð voru í bækur heilbrigð-
isstofnananna fimm á Monkey Bay svæðinu voru
með hættulega sjúkdóma. Sú staðreynd að IMCI
vinnuferlarnir taka á rúmlega 4/5 allra sjúkdóms-
flokkana hjá börnum sem skráð voru í þessari
rannsókn rennir frekari stoðum undir að þeir séu
viðeigandi nálgun á veikindum barna í umhverfi
sem þessu. Á hinn bóginn má velta því fyrir sér á
hvern hátt framkvæmd IMCI hefur áhrif á sjúk-
dómsmynstrið eins og það birtist í komubókum
Figure 3. Proportion
ofchildren less thanfive
years ofage (U5s) who
were classified with mal-
aria each day in March
2005 in five health facilities
in the Monkey Bay health
zone, Malawi.
Læknablaðið 2006/92 275