Læknablaðið - 15.04.2006, Blaðsíða 84

UMRÆÐA & FRÉTTIR / MINNING
Heilbrigðiseftirlits ríkisins. Varð það nú hlutverk
hans að fara fyrir stofnuninni og móta starfsemi
hennar. Jafnframt var honum falið að semja drög
að fyrstu heilbrigðisreglugerðinni fyrir allt landið.
Þurfti þá að fella úr gildi tugi samþykkta sem voru
fyrir einstaka staði. Lauk Baldur verkinu á tveirn-
ur árum. Þótti vel hafa til tekizt, enda samþykkti
ráðherra tillögur hans og staðfesti án athugasemda
í febrúar 1972. Varð nú allt starf við heilbrigð-
iseftirlit sveitarfélaga léttara og skilvirkara, enda
reglurnar einfaldar og markvissar. Árið 1975 sagði
Baldur upp stöðu sinni og fékk lausn frá störfum,
en gegndi þeim að beiðni ráðherra fram í sept-
ember 1976.
Kennslustörf Baldurs voru þau helzt að hann
var stundakennari í næringarefnafræði við Hús-
mæðrakennaraskóla Islands 1961-70 og í heilbrigð-
is- og sjúkdómafræði við sama skóla 1971 -76, lektor
í lífeðlisfræði við tannlæknadeild Háskóla Islands
1961-69 og hann var skipaður prófessor í heilbrigð-
isfræði við læknadeildina frá nóvember 1975-76 og
síðan aukakennari við deildina til 1979.
Manneldismálin stóðu jafnan hug hans nærri og
ritaði hann margar greinar um þau mál, þar á meðal
um matvælaeftirlit. Þegar Manneldisráð Islands var
endurnýjað 1974 var Baldur þar að sjálfsögðu með í
flokki. Hann lagði til afburðaþekkingu á heilbrigð-
issögunni og árið 1975 ritaði hann grein um fram-
tíðarviðhorf í manneldisrannsóknum í ljósi fortíðar
og nútíðar. Á vegum ráðsins gerði hann víðtækar
rannsóknir á neyzluvenjum skólabarna í Reykjavík
1977-78 og á Vestfjörðum 1978-80.
Eftir að Baldur settist í helgan stein ritaði hann
fjölda greina um margvísleg hugðarefni sín og
vann úr mörgum viðfangsefnum sem liann hafði
áður bryddað upp á. Skal hér aðeins nefnt eitt
dæmi. Árið 1957 ályktaði hann um það í tímarits-
grein hvaða ráð danski læknirinn Peter Schleisner
hafði haft til að vinna bug á ginklofanum sem herj-
aði á nýbura í Vesmannaeyjum. Árið 1982 kom
síðan fylgirit með Læknablaðinu um sama efni og
það hvernig Schleisner sigraðist á þessum vágesti.
Hafði það vafizt fyrir fræðimönnum fram að því
hvaða sértækum ráðum Schleisner beitti því rit-
gerð hans frá 1855 um ginklofann var talin glötuð.
Baldur hafði upp á ritgerðinni í safni í Bretlandi og
í fylgiritinu varpar hann skýru ljósi á málið allt. Er
grein hans holl lesning öllum þeim sem fjalla um
ungbarnadauða og heilbrigðisástand fyrr á tímum
og verður ekki um þessi mál fjallað án þess að vitn-
að sé til skrifa Baldurs Johnsen.
Ég kynntist Baldri fyrst þegar við Björn son-
ur hans vorum að leik í stóra læknishúsinu við
Silfurgötu á ísafirði. í kjallaranum var ævintýra-
heimur þar sem fram fóru rannsóknir á tilrauna-
dýrum og inn í þann heim fengum við að skyggn-
ast. Er ekki ólíklegt að þau kynni hafi haft áhrif
á eigið verkefnaval löngu síðar. Baldur var reglu-
samur og glaðsinna. Ávallt var gott að leita til hans
því hann var mjög heilráður og hreinskiptinn. Er
mér ljúft og skylt að minnast þessa athafnasama
og hugmyndaríka brautryðjanda í heilbrigðis- og
hollustumálum.
336 Læknablaðið 2006/92