Læknablaðið - 15.04.2006, Blaðsíða 56

ÞING SKURÐLÆKNA, SVÆFINGA- OG GJÖRGÆSLULÆKNA / ÁGRIP VEGGSPJALDA
Patients with histologically verified disease were staged by the
revised American Fertility Society (rAFS) classification system
into stage I-I or stage III-IV. Staging of all cases was done by
one observer (lst author) and based on operative notes and
pathology records. The type of operation at diagnosis was
recorded as well as the organs removed (ovaries, uterus). The
main location of endometriotic lesions was noted in each case.
The study was approved by the National Bioethics Committee
and the Icelandic Data Protection Commission, as well as by
respective hospital authorities.
Results: A tolal of 1383 women were diagnosed with endomet-
riosis in Iceland during the period 1981-2000. 811 cases were
histologically verified of whom 805 were stagable. 297 (36.9%)
women had stage I-II and 508 (63.1%) stage III-IV. The preva-
lence of the disease among wornen aged 15-49 years was 2.12%
and annual incidence 0.11 % (verified and non-verified diagnos-
is). The age distribution at diagnosis was frorn 17-68 years of
age, with an average age of 35 years (SD = 9.26) and a median
of 34.6 years. Unilateral oophorectomy was done at an average
age of 39.5 years and bilateral oophorectomy at age 45.8.
Conclusion: This study presents the first data on the prevalence
and annual incidence of endometriosis in a whole nation over a
considerable length of lime. The prevalence of endometriosis
in Iceland was calculated 2.12% and the annual incidence was
0.11%. Number of operations and various operative outcomes
were documented and clearly demonstrates the burden of the
disease.
A previous study based on a defined population in a
Norwegian county with one large hospital has had a similar
structure. Lil'e-time risk was estimated at 2.2% and the annual
incidence less than 0.3%. In another study from Rochester,
Minnesota, spanning a 10 year period the prevalence was
estemated at 2.5 -3.3%. Annual incidence was 0.3%.
V09 Aðskilinn lungnahluti (pulmonary sequestration) getur
tengst efri hluta meltingarvegar - tvö einstök sjúkratilfelli
Tómas Guðbjartsson1-4, Þráinn Rósmundsson2-4, Vigdís Pétursdóttir3'4,
Friðrik Yngvason5, Bjarni Torfason1-4
'Hjarta- og lungnaskurðdeild, 2barnaskurðdeild, Landspítala ’Rannsóknar-
stofa HÍ í meinafræði, 4LæknadeiId HÍ, 5Fjórðungssjúkrahúsið á Akureyri
Inngangur: Aðskilinn lungnahluti er sjaldgæfur meðfæddur
galli þar sem lungnavefur er án tengsla við bæði lungnaberkjur
og lungnablóðrás. Lungnahlutinn er er nærður af kerfisslagæð
og getur ekki tekið þátt í loftskiptum. Einkenni geta verið
fjölbreytt, en eru oftast rakin til endurtekinna lungnasýkinga
og/eða hjartabilunar. Orsök aðskilins lungnahluta er ekki þekkt.
Ein kenning gerir ráð fyrir því að um afleiðingar endurtekinna
lungnasýkinga sé að ræða. Síðari ár hafa þó flestir hallast að
því að um meðfæddan galla sé að ræða þar sem truflun verður
á fyrstu vikunt meðgöngu þegar lungun eru að myndast úr for-
girni (foregut) fóstursins. Hér er lýst tveimur mjög sérstökum
tilfellum sem styðja síðari tilgátuna. Þetta eru jafnfraint fyrstu
íslensku tilfellin af aðskildum lungnahluta sem lýst hefur verið.
Sjúkratilfelli 1: Nýfætt stúlkubarn gekkst undir skuggaefnisrann-
sókn á meltingarvegi vegna þrengingar á skeifugörn (atresia).
Við rannsóknina barst skuggaefni upp í neðra blað hægra lunga
og voru upptökin frá mótum maga og vélinda. Við skurðaðgerð
kom í ljós stór aðskilinn lungnahluti sem var tvíblaða og lá út í
bæði hægra og vinstra brjósthol. Lungnahlutinn var þakinn eigin
fleiðru og nærður af stórri kviðarholsslagæð. Lungnahlutinn var
fjarlægður með skurðaðgerð. Tveimur árum eftir aðgerð heilsast
stúlkunni vel.
Sjúkratilclli 2: 18 ára piltur með rúmlega árs sögu um end-
urtekna lungnabólgu greindist á tölvusneiðmynd með fyrirferð
í miðju hægra lunga. Við skurðaðgerð sást aðskilinn lungnahluti
neðst í efri lungnalappa. Lungnahlutinn var þakinn eigin fleiðru
og inn í hann gekk berkja sem tengdist 4x5 cm stórri vökva-
fylltri blöðru. Blaðran var klædd flöguþekju og vélindavegg.
Ekki reyndist beinn samgangur á milli hennar og vélinda. Efri
lungnalappinn var fjarlægður ásamt lungnahlutanum og blöðr-
unni. Hálfu ári frá aðgerð er sjúklingurinn við ágæta líðan.
Niðurstaða: Aðskilinn lungnahluti getur tengst meltingarvegi
með beinum eða óbeinum hætti. Þessi tengsl geta ýtt stoðum
undir þá kenningu að um meðfæddan galla sé að ræða frekar en
áunninn, enda eru lungu og efri meltingarfæri bæði upprunnin
frá forgirni á fósturskeiði.
308 Læknablaðið 2006/92