Læknablaðið - 15.04.2006, Blaðsíða 50

ÞING SKURÐLÆKNA, SVÆFINGA- OG GJÖRGÆSLULÆKNA / ÁGRIP ERINDA
í öllum aldursflokkum úr umferðaslysum fækkaði um 50%.
Á sama tímabili hefur hins vegar orðið mikil hækkun á tíðni
hálstognunar eða fimmföld hækkun hjá körlum og sexföld
hjá konum. Tíðni hálstognunar var langhæst öll árin á aldurs-
tímabilinu 15-24 ára hjá báðum kynjum. Kynskiptingin hefur í
stórum dráttum haldist óbreytt, um það bil 60% konur og 40%
karlar. Líkur á að hljóta hálstognun í umferðarslysi í Reykjavík
á lífsleiðinni, miðað við tíðnitölur á árunum 1999 til 2004 eru
46% fyrir karla og 70% fyrir konur. Hálstognunum vegna ann-
arra slysa hefur einnig fjölgað en aukningin er minni en fjölgun
hálstognunar eftir umferðarslys. Líkur á að hljóta hálstognun
í öðrum slysum en umferðarslysum á lífsleiðinni, miðað við
tíðnitölur á árunum 1999 til 2004 eru 18% fyrir karla og 17%
fyrir konur. íbúum og bifreiðum í Reykjavík hefur fjölgað mikið
á sama tíma en þó mun minna en tíðniauking hálstognunar.
Umræða: Tíðni hálstognunar hjá konum og körlum vegna um-
ferðarslysa hefur aukist mikið síðastliðin 30 ár. Á sama tímabili
hefur slysum fækkað og alvarlegum slysum úr umferðinni hefur
fækkað um helming. Ekki er ljóst hvað hefur valdið þessari öfug
þróun.
E 25 Nýrnahettubrottnám með kviðsjá á íslandi 1997-2005
Bergþór Björnsson', Margrét Oddsdóttir12
'Skurðdeild Landspítala, 2Læknadeild HÍ
Inngangur: Æxli í nýrnahettum eru sjaldgæf en geta verið marg-
vísleg. Frá 1997 hafa valaðgerðir vegna nýrnahettuæxla á Islandi
verið gerðar með kviðsjártækni. Flestar aðgerðirnar hafa verið
gerðar af einum skurðlækni. Tilgangur þessarar rannsóknar var
að kanna árangur umræddra aðgerða hér á landi og bera saman
við erlendar niðurstöður.
Efniviður og aðferðir: Sjúkraskrár allra voru skoðaðar og upp-
lýsingum safnað um ástæður aðgerða, þætti tengda aðgerð,
fylgikvilla, fjölda legudaga og vefjagreiningu.
Niðurstöður: Fjarlægðar voru 53 nýrnahettur úr 48 sjúklingum á
tímabilinu frá 1997 út apríl 2005. Konur voru í meirihluta (37),
meðalaldur sjúklinga var 53,6 ár (24,4-78,8). Algengara var að
vinstri nýrnahetta væri fjarlægð en sú hægri (34/19), í fjórum
tilfellum voru báðar nýrnahettur fjarlægðar í sömu aðgerð.
Meðalstærð sýna var 6,8 cm (4,5-10,5). Ástæður aðgerða voru 10
aldosteronoma, 12 óvirk adenoma, tvö Conn’s heilkenni, fjögur
Cushings heilkenni, sex vegna stærðar kirtils, þrjú adrenogenital
heilkenni, tvö grunur um meinvarp og 10 vegna gruns um
litfíkilsæxli. Meðal aðgerðartími var 168 (87-370) mín (ein
nýrnahetta) og meðal blæðing var 117 ml (0-650). Aðgerðartími
var heldur lengri þegar um litfíkilsæxli var að ræða (233 mín) en
aðrar fyrirferðir og í þeim aðgerðum var blæðing einnig meiri en
í öðrum (259 ml).
Fylgikvillar voru sjaldgæfir, engir meiriháttar. Meðallegutími
var 2,6 dagar (1-6 dagar).
Aldrei þurfti að skipta yfir í opna aðgerð. Einn sjúklingur
reyndist óvænt vera með illkynja æxli og einn sem talinn var vera
með litfíkilsæxli reyndist ekki hafa það.
Ályktanir: Nýrnahettubrottnám um kviðsjá hafa gengið vel á
íslandi og er í dag valmeðferð við góðkynja fyrirferð í nýrna-
hettu. Niðurstöður á íslandi eru í góðu samræmi við niðurstöður
erlenda rannsókna. Brottnám litfíkilsæxla með kviðsjá er örugg,
þó það sé tímafrekara og hafi í för með sér lítillega meiri blæð-
ingu en brottnám annara æxla.
E 26 Langtíma (5-10 ára) árangur aðgerða við vélinda-
bakflæði
Aöiilliciöur Jóhanncsdóttir. Kristinn Tómasson, Margrct Oddsdóttir
Skurödeild Landspítala
Bakgrunnur: Langtíma árangur bakflæðisaðgerða um opinn
skurð er góður í um 90% tilfella. Þessar aðgerðir hófust um
kviðsjá á íslandi 1994 og voru fyrstu 5 árin nánast eingöngu í
höndum eins skurðlæknis. Erlendis er mat á langtímaárangri oft
erfitt, vegna fjölda skurðlækna sem að uppgjörinu koma og hve
fáa sjúklinga næst í til langtíma mats. Mat á langtíma árangri
hérlendis getur því gefið mikilvægar upplýsingar.
Tilgangur: Að meta lífsgæði 5-10 árum eftir bakflæðisaðgerð.
Að meta einkenni frá meltingarfærum og einkenni um bakflæði
svo löngu eftir aðgerð, ásamt því að athuga hvort finna mætti
mun á þeim sem töldu að aðgerðin hefði heppnast vel og þeim
sem töldu að hún hefði misheppnast.
Efniviður og aðfcrðir: 158 sjúklingar sem gengust undir aðgerð
1994-1999 uppfylltu skilyrði rannsóknarinnar. Þeim voru sendir
4 spurningalistar. GSRS (Gastrointestinal Symptom Rating
Scale), QOLRAD (Qualitiy of Life in Reflux and Dyspepsia),
HL (Heilsutengd lífsgæði) og spurningar um lyfjanotkun við
bakflæði. Auk þess voru sóttar upplýsingar í sjúkraskrár sjúk-
linganna. Sjúkraskrárupplýsingar voru bornar saman við svör
sjúklinga 5-10 árum eftir aðgerðina.
Niðurstöður: Svör bárust frá 120 sem gefur 76% svörun.
Svarendum var skipt í tvo hópa. Þá sem voru ánægðir með ár-
angur aðgerðar og þá sem voru óánægðir. 99 svarendur voru
ánægðir eða 83%, 21 svarendur voru óánægðir eða 17%. Þeir
sem töldu að aðgerðin hefði heppnast höfðu betri heilsutengd
lífsgæði en þeir sem töldu að aðgerðin hefði misheppnast.
Þeir höfðu einnig minni einkenni frá meltingarfærum. Samtals
35 hafa fundið bakflæðiseinkenni frá aðgerð og svöruðu þeir
sértækum lista fyrir bakflæði, QOLRAD. í Ijós að bakflæð-
iseinkenni þeirra óánægðu voru marktækt verri en þeirra sem
ánægðir voru.
Ályktun: 5-10 árum eftir aðgerð eru >80% sjúklinga ánægðir
með árangur bakflæðisaðgerðar. Þeir ánægðu hafa marktækt
betri lífsgæðiog minni einkenni frá meltingarfærum en þeir sem
eru óánægðir með árangur sinnar aðgerðar.
E 27 Árangur enduraðgerða vegna vélindabakflæðis. Er
eitthvað sammerkt með þeim sem fara í enduraðgerð?
Hildur Guöjónsdóttir. Kristinn Tómasson, Margrét Oddsdóttir
Skurðdeild Landspítala
Inngangur: Góður árangur vélindabakflæðisaðgerða um kviðsjá
er vel þekktur. Hluti sjúklinga hlýtur ekki fullnægjandi bata af
aðgerðinni og þarf á enduraðgerð að halda. Hver er árangur
302 Læknablaðið 2006/92