Læknablaðið - 15.06.2006, Blaðsíða 25

FRÆÐIGREINAR / SYKURSÝKI TEGUND 2
Meðferð við sykursýki tegund 2 á
Heilbrigðisstofnuninni Selfossi
Ágrip
Margrét Dís
Oskarsdóttir
LÆKNANEMI
Ragnar
Gunnarsson
HEIMILISLÆKNIR
Inngangur: Sykursýki er algengur og alvarlegur
sjúkdómur. Langvinnir fylgikvillar skerða lífsgæði
og lífslíkur sjúklinga og valda heilbrigðiskerfinu
talsverðum kostnaði. Hér er um að ræða stóræða-
breytingar (kransæðasjúkdóm, heilablóðfall) og
smáæðasjúkdóma (breytingar í augum, nýrum og
taugum). Með góðri stjórn á blóðsykri, blóðþrýst-
ingi og fleiri þáttum má seinka eða jafnvel koma í
veg fyrir fylgikvilla. Þekking á sjúkdómnum hefur
aukist undanfarin ár, ný lyf hafa komið fram og
gefnar hafa verið út klínískar leiðbeiningar um
sykursýki tegund 2 og má því spyrja hvort slíkt
skili sér í bættri meðferð sykursjúkra.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin var afturvirk
og tók til áranna 1999-2003. Upplýsingar voru
fengnar úr sjúkraskrám 60 einstaklinga, völdum
handahófskennt úr þýði 130 einstaklinga sem
höfðu greininguna sykursýki tegund 2 á þessu
tímabili á heilsugæslustöðinni (2,0% af íbúum
svæðisins). Skráð var í töflu hvort og hvaða
ár eftirfarandi mælingar/rannsóknir lágu fyrir:
hjartalínurit, augnskoðanir, fótapúlsar, taugaskoð-
anir, blóðþrýstingur og þyngdarstuðull. Öll mæld
blóðrannsóknargildi sem getið er um í klínískum
leiðbeiningum voru einnig skráð.
Niðurstöður: Meðalaldur úrtaksins var 69 ± 11,5 ár.
Meirihlutinn var karlkyns (59%) og meðalþyngd
var 96 ± 21 kg hjá þeim 76% sem voru vigtaðir á
tímabilinu. Meðaltal langtímablóðsykursmælinga,
HbAlC, lækkaði úr 7,46 ± 1,2% í upphafi tímabils-
ins í6,53 ±0,7% ílok þess (p<0,01). Blóðþrýstingur
lækkaði úr 154 ± 17,5 og 83 ± 10,8 mmHg árið 1999
í 138 ± 18,1 og 80 ± 8,4 mmHg árið 2003 (p<0,01).
Árið 1999 var heildarkólesteról 5,7 ± 0,7 mmól/1
en árið 2003 var það komið niður í 4,7 ± 0,9 mmól/1
(p<0,01). Hlutfall sjúklinga sem náði settum mark-
miðum leiðbeininga jókst á tímabilinu (HbAlC;
50 vs 88%, blóðþrýstingur; 17 vs 76% og 39 vs
'Læknadeild HÍ,
2Heilbrigðisstofnun
Suðurlands, Selfossi.
Fyrirspurnir og bréfaskipti:
Margrét Dís Óskarsdóttir,
læknanemi,
mdo@hUs
Lykilorð: sykursýki tegund
2, klínískar leiðbeiningar,
heilsugœslustöð.
ENGLISH SUMMARY
Óskarsdóttir MD, Gunnarsson R
Treatment of diabetes mellitus, type 2, in a rural
health center in lceland
Læknablaöiö 2006; 92:453-7
Objective: Diabetes mellitus type 2 is a common and
serious health problem (1). Long term complications
reduce quality of life and even life expectancy as
well as increasing greatly the cost of health care (1).
Complications include macrovascular changes .coronary
heart disease and stroke and also microvascular
changes such as opthalmological, renal and neural
damage. With effective control of blood glucose levels
and blood pressure for instance, the probability of
these complications can be diminished (2). Increased
knowledge, new drugs and the publication of clinical
guidelines raise the question whether this improves the
level of care for diabetics in this rural Health-care Center.
Material and methods: This is a retrospective objective
research spanning the years 1999-2003. Data was
collected from the journals of 60 patients chosen
randomly from the 130 patients diagnosed with diabetes
mellitus type 2 during the same period of time. The
available data from electrocardiograms, opthalmologi-
cal-, foot and neural examinations, blood pressure
measurements, body mass indexes and weight, were all
recorded, along with the year of data collection. Also, all
the blood tests research data mentioned in the lcelandic
Diabetic type 2 Clinical Guidelines were recorded (4).
Results: The average age of persons in the sample
was 69 ± 11.5 years. Males were in a slight majority
(59%) and the average weight was 96 ± 21 kg amongst
the 76% who were weighed during the period of
investigation. The long term blood glucose mean value,
HbA1c, dropped significantly from 7.46 ± 1.2% at the
onset of the period, to 6.53 ± 0.7% at the termination
of the period (p<0.01). Blood pressure dropped from
154 ± 17,5 and 83 ± 10,8 mmHg in the year 1999, to
138 ± 18,1 and 80 ± 8.4 mmHg during the year 2003
(p<0.01). In the year 1999 the total cholesterol was
5,7 ± 0,7 mmol/l but in the year 2003 it was 4,7 ± 0,9
mmol/l (p<0.01). The percentage of patients reaching
the established goal increased during the period of
investigation (HbA1C; 50 vs 88%, blood pressure; 17 vs
76% og 39 vs 88%, cholesterol; 35 vs 71 %)(p<0.01).
There were few significant alterations in the frequency
of performed measurements.
Conclusion: During the period of investigation there
was an improvement in mean values and most reached
the goal of clinical guidelines in the latter period of the
investigation.
Correspondence: Margrét Dis Úskarsdóttir, mdo@hi.is
Keywords: Diabetes Mellitus type 2, Clinical guidelines, health
care center.
Læknablaðið 2006/92 453