Læknablaðið - 15.01.2009, Qupperneq 52

1 U M R Æ Ð U R O G FRÉTTIR
■ Æ V 1 S Ö G U R L Æ K N A
Læknir, stjórnmálamaður og skátahöfðingi
Páll Gíslason er einn þeirra lækna sem sett hafa mark sitt á um-
hverfið og komið víða við á ferlinum, bæði sem læknir og stjórn-
málamaður. Hann var sjúkrahúslæknir á Akranesi um 15 ára skeið,
1955-1970 og yfirlæknir á handlækningadeild Landspítala frá
1970-1994. Hann var bæjarfulltrúi Sjálfstæðisflokksins á Akranesi
frá 1962-1970 og borgarfulltrúi í Reykjavík frá 1974-1994. Störf hans
fyrir skátahreyfinguna ná aftur á æskuár en hann var Skátahöfðingi
íslands árin 1971-1981. Með þessu er aðeins fátt upptalið af félags-
og trúnaðarstörfum sem Páll hefur gegnt um ævina en hann féllst
góðfúslega á að rifja upp sitthvað af því sem á daga hans hefur
drifið þó ekki verði öllu til skila haldið í svo stuttu spjalli sem hér
fer á eftir. Páll var brautryðjandi í æðaskurðlækningum hérlendis
og hóf slíkar aðgerðir á Sjúkrahúsinu á Akranesi. Hann vann síðan
að uppbyggingu æðaskurðdeildar Landspítala eftir að hann varð
yfirlæknir þar.
Hávar
Sigurjónsson
í starfi sínu sem borgarfulltrúi kom Páll að bygg-
ingu fjölmargra þjónustuíbúða og hjúkrunarheim-
ila fyrir aldraða og gegndi formennsku í bygging-
arnefndum fyrir hönd Sjálfstæðisflokksins. Hann
var jafnframt formaður Veitustofnana Reykjavíkur
um árabil og átti sinn þátt í að uppbygging
Orkuversins á Nesjavöllum varð að veruleika.
Hann tekur undir það sjónarmið margra koll-
ega sinna að læknum beri nokkur skylda til að
leggja sitt af mörkum til samfélagsins í gegnum
stjórnmál eða félagslega þátttöku, hafa skoðun á
stefnumörkun í heilbrigðismálum og fylgja henni
eftir. „Mér hefur alltaf þótt kostur að vera læknir í
þeim verkefnum sem ég hef tekið að mér og tel að
læknismenntunin sé góður grunnur fyrir stjórn-
málaþátttöku," segir Páll.
Páll segir að oft hafi verið mikið að gera
þegar mest gekk á í læknistarfinu og pólitíkinni
og sumum hafi þótt nóg um. „Þess var krafist
að rannsakað yrði hvort ég sinnti starfi mínu á
Landspítalanum nægilega vel vegna umsvifa í
borgarpólitíkinni. Það kom í ljós að enginn hafði
gert fleiri aðgerðir á spítalanum en ég á þeim tíma
sem var til skoðunar. Það var ekki minnst á þetta
aftur."
Þegar Páll rifjar upp atvik úr læknisstarfinu
segist hann alltaf hafa lagt áherslu á að kynnast
sjúklingum sínum og alls ekki viljað gera aðgerðir
á fólki sem hann hafði ekki rætt við áður og skoð-
að. „Ég barðist gegn því að sett yrði upp innlagna-
skrifstofa þar sem ein manneskja réði því hverjir
legðust inn til aðgerða. Með því fyrirkomulagi sér
skurðlæknirinn jafnvel ekki sjúklinginn fyrr en
á skurðarborðinu en það eru vinnubrögð sem ég
kann ekki að meta. Þetta eru ekki bílaviðgerðir."
Mikilvægt að þekkja sjúklingana
Það er greinilegt að tengsl við sjúklinga skipta
Pál miklu og hann kveðst hafa lagt áherslu á
það í starfi sínu sem yfirlæknir að ræða við sjúk-
lingana, læknana og hjúkrunarfólkið á deildinni
til að halda yfirsýn og góðum tengslum. „Þetta
þótti mér vera hlutverk yfirlæknisins og reyndi
að fylgja þeirri sannfæring". Á langri starfsævi
hafa aðgerðirnar orðið æði margar og Páll segist
oftar en ekki hitta fólk sem rifjar upp aðgerð sem
hann gerði á því. „Þá er mikilvægt að muna eftir
nafninu."
Páll býr nú ásamt eiginkonu sinni, Soffíu
Stefánsdóttur, í þjónustuíbúð fyrir aldraða að
Árskógum í Reykjavík. Þar una þau hag sínum
vel, á 10. hæð og hafa útsýni til vesturs yfir borg-
ina, allt upp á Snæfellsnes. „Hér er gott að vera,"
segja þau.
Á læknisferli sínum segist Páll hafa séð gríð-
arlegar breytingar í starfinu og ekki að undra þar
sem ferillinn nær yfir allan síðari hluta 20. ald-
arinnar. Hann lýkur kandídatsprófi frá HI vorið
1950 og hlýtur sérfræðingsleyfi í handlækningum
haustið 1955. Þá ræðst hann sem sjúkrahúslæknir
til Akraness og býr þar og starfar næstu 15 árin.
„Á Akranesi gerði maður bókstaflega allt. Tók á
móti börnum, gerði við beinbrot og allt þar á milli.
Ég var á vakt þar í 15 ár má segja, utan eitt ár sem
ég var í London við að kynna mér æðaskurðlækn-
ingar. Auðvitað hafði ég héraðslæknana með mér
en sjúkrahúsið var á mína ábyrgð og þar lauk ég
yfirleitt dagsverkinu með því að ganga um sjúkra-
húsið milli 10 og 11 á kvöldin og fullvissa mig
um að allt væri í lagi fyrir nóttina. Síðan var ég á
bakvaktinni þar til morguninn eftir. Ef ég ætlaði
að fara frá varð fyrirvarinn að vera góður. Það
tók tvo tíma að keyra til Reykjavíkur og oft í mis-
52 LÆKNAblaðið 2009/95