Læknablaðið - 15.06.2010, Blaðsíða 20

Niöurstööur hálsræktunar
Nidurstööur blóðræktunar
FRÆÐIGREINAR
RANNSÓKNIR
Mynd 5A-B. Bakteríur sem ræktuðust frá hálsi og blóði sjúklinga með bráða barkaloksbólgu.
Hálsstrok var tekið og niðurstöður fundust
fyrir 86% sjúklinga en blóðræktun var tekin hjá
55%. Sjá má bakteríur sem ræktuðust á mynd 5A
og 5B.
Eftir upphaf bólusetninga gegn Haemophilus
influenzae týpu b árið 1989 hvarf bakterían af
sjónarsviðinu (mynd 2) og hefur einungis einn
sjúklingur greinst með bráða barkabólgu af völd-
um Hib síðan þá (18 ára óbólusettur karlmaður
árið 1991).
Sýklalyfjameðferð og lengd sjúkrahúsdvalar
Algengustu sýklalyfin sem voru notuð
til meðhöndlunar á sjúklingum með bráða
barkabólgu voru ampícillín eða ampícillín/
klóramfenikól í upphafi rartnsóknartímabilsins
en amoxícillín/klavúlanik sýra, ceftríaxón eða
cefúroxím hin síðari ár. Önnur lyf sem notuð voru
má sjá á mynd 6.
SýldalyQameAferö
Mynd 6. Sýklameðferð beitt við bráða barkaloksbólgu á
rannsóknartímabilinu.
Meðaldvöl á sjúkrahúsi var 5,05 nætur (staðal-
frávik 3,1) en sjúklingar lágu allt frá 1 nótt upp í 14
nætur á spítala (mynd 7). Tilhneiging var til styttri
sjúkrahúsdvalar er leið á rannsóknartímabilið.
Alvarlegir fylgikviUar og dánartíðni
Þrír sjúklingar voru taldir hafa fengið alvar-
lega fylgikvilla í sjúkdómsganginum. Alvarlegir
fylgikvillar voru skilgreindir sem þörf fyrir
meðferð gegn öðru alvarlegum einkennum en
þeim sem orsökuðust af sjúkdómnum sjálfum,
ástand sem lengdi sjúkrahúsdvöl eða þörf fyrir
endurinnlögn á sjúkrahús. Tuttugu og þriggja
mánaða gamall drengur fékk lungnabólgu á
meðan á sjúkrahúsdvöl stóð árið 1986 og þurfti
alls 14 daga innlögn vegna þessa auk þess að
þurfa tímabundna meðhöndlun með barkaskurði.
Tuttugu og tveggja mánaða gamall drengur
fékk ARDS árið 1986 og þurfti alls 13 daga
innlögn og gekkst einnig undir barkaskurð.
Fjörutíu og þriggja ára maður var lagður á
gjörgæsludeild árið 2005 og skömmu eftir innlögn
versnaði ástand hans verulega með alvarlegum
öndunarerfiðleikum og að lokum varð að
framkvæma neyðarbarkaþræðingu. Hann dvaldi
níu nætur á sjúkrahúsi. Allir þrír sjúklingarnir
voru útskrifaðir í góðu ásigkomulagi. Enginn af
þeim 57 sjúklingum sem greindust með bráða
barkaloksbólgu á tímabilinu 1983-2005 lést vegna
sjúkdómsins eða ástands sem rekja má til hans.
Umræða
Þessi rannsókn sýnir þær miklu breytingar sem
orðið hafa á faraldsfræði bráðrar barkaloksbólgu
á íslandi á 23 ára tímabili, 1983-2005. Fyrir upphaf
bólusetningar gegn Haemophilus influenzae
týpu b var meira en helmingur sjúklinga sem
AnnaA 11%
■ ampiciHin/kloxacillin
□ penlcHlh/metrúnldazúl
□ klóramfenikól/cebta* Im/cetiro* Im
■ ciprúlloxacln
□ amox ic ill in/klav/klindamýc n
■ amox ic il ín/k lav/c Iprólox ac ín
408 LÆKNAblaðið 2010/96