Læknablaðið - 15.06.2010, Blaðsíða 46

UMRÆÐA O G FRÉTTI
FLÝTIBATAMEÐFERÐ
R
Sveinn Geir Einarsson svæfingalæknir.
sjúklingarnir fara að dreypa á, borða og á fætur
mun fyrr en áður var. Reynt er að forðast óþarflega
langa föstu fyrir aðgerð og að halda regluna 6 klst
á fasta fæðu og 2 klst á vökva. Sjúklingarnir fá
orkudrykki fyrir og nokkra daga eftir aðgerð. Við
aðgerðir á smágirni og ristli var hin hefðbundna
aðferð fólgin í því að láta sjúklinginn fasta
lengi á eftir til að reyna sem minnst á tengingar.
Flýtibatameðferðin snýst hins vegar um að koma
allri líkamsstarfsemi sem fyrst í eðlilegt horf og
í rauninni er hún aldrei stöðvuð heldur nýtt við
bataferlið. Þetta getur stytt legutíma sjúklinga um
meira en helming auk þess sem sjúklingnum líður
miklu betur og nær sér að öllu leyti miklu fyrr,"
segir Sveinn Geir.
„Svæfingin er einnig lykilatriði við flýtibata-
meðferð því þar stjórnar maður að miklu leyti
hvernig eftirbatinn gengur fyrir sig. Svæf-
ingalæknirinn er eins og kokkur. Gæðin
felast í smátriðunum þar sem hann blandar
saman svæfingalyfjum, sterkum verkja-
lyfjum og ógleðifyrirbyggjandi lyfjum allt eftir
þörfum sjúklingsins. í góðri svæfingu notar
svæfingalæknirinn líka deyfingu alls staðar
þar sem henni verður við komið. Með notkun
deyfinga meðan á aðgerð stendur þarf minna
af svæfinga- og verkjalyfjum til að halda
sjúklingnum mátulega sofandi sem leiðir af sér
fljótari og notalegri vöknun. Með þessu móti
getur sjúklingurinn haft fótavist strax fyrsta
kvöldið, hann getur dreypt á orkudrykk og byrjað
að borða daginn eftir. Lykilatriðið er að nota
sem minnst af þungum verkjalyfjum, sem deyfa
meltingarveginn, auka líkur á ógleði og geta í
rauninni tafið batann um marga sólarhringa."
Sveinn Geir segir skipta miklu máli við flýti-
batameðferðina að aðgerðirnar séu framkvæmdar
af teymi sem virki eins og vel smurð keðja. „Því
fleiri endurtekningar því betra. Þannig fæst
nauðsynleg þjálfun og hraði. Mín skoðun er sú að
hér á landi eigi skurðstarfsemi einungis að vera á
tveimur stöðum, á Reykjavíkursvæðinu (þar með
talið Akranesi) og á Akureyri."
Sveinn segir að flýtibatameðferð hafi geysi-
lega jákvæð áhrif á alla þætti þjónustunnar.
„Þetta virkar einstaklega hvetjandi á lækna og
hjúkrunarfólk því árangurinn er svo ótrúlega
mikill og góður. Þetta er miklu betra fyrir
sjúklinginn því honum líður miklu betur og
umönnunin verður miklu auðveldari. Fyrir stjórn-
endur sjúkrahúsanna er ávinningurinn augljós
því þetta styttir legutíma sjúklinga um allt að
helming, umsetningin verður meiri og hægt að
framkvæma fleiri aðgerðir. Flýtibatameðferð á
við um allar tegundir aðgerða og allar tegundir
sjúklinga. Það er enginn sjúklingahópur eða
aðgerð sem flýtibatameðferð nær ekki til. Þetta er
einfaldlega önnur og betri nálgun en sú sem við
höfum beitt undanfarna áratugi. Það er ekkert sem
mælir gegn þessu annað en mannleg tregða við að
tileinka sér breytingar. Hún er á hröðu undanhaldi
eftir því sem árangurinn verður augljósari."
Læknadagar 2011
Á Nordica Hilton 24.-28. janúar.
434 LÆKNAblaðið 2010/96