Læknablaðið - 15.06.2010, Blaðsíða 31

Sýking af völdum nókardíu
í ónæmisbældum einstaklingi
Hilmir
Ásgeirsson1
læknir1
Bryndís
Sigurðardóttir2
smitsjúkdómalæknir
Lykilorð: nókardíusýki, nókardía,
ónæmisbæling.
Ágrip
Inngangur: Nókardía er baktería sem getur
sýkt ónæmisbælda. Nókardíusýking í lungum
er algengust en bakterían getur dreifst til fleiri
líffæra.
Sjúkratilfelli: 92 ára karl með þvagblöðrukrabba-
mein og á sterameðferð hafði tveggja vikna
sögu um bólgu á hendi og vitrænar breytingar.
Fyrirferð greindist í heila og hnútar í lungum en
frá greftri úr hendi óx Nokardia farcinia. Sýkingin
var meðhöndluð með sýklalyfjum en síðar veitt
líknandi meðferð.
Ályktun: Mikilvægt er að vera vakandi fyrir
óvenjulegum sýkingum í ónæmisbældum einstak-
lingum á íslandi.
Sjúkratilfelli
92 ára karlmaður leitaði á bráðamóttöku vegna
tveggja vikna vaxandi roða og bólgu á hægra
handarbaki án sögu um áverka. Þessu fylgdi
slappleiki en hann taldi sig ekki hafa haft hita.
Vegna gruns um húðsýkingu hafði hann verið
settur á díkloxacillín (Staklox®) sex dögum fyrr
en einungis tekið nokkrar töflur þar sem honum
hafði gengið illa að gleypa þær. Síðustu viku hafði
auk þess borið á vaxandi rugli og óstöðugleika en
vitræn geta hafði verið góð fram til þessa. Markvert
í heilsufari var þvagblöðrukrabbamein með
þekktu meinvarpi í spjaldbeini sem hafði verið
geislað. Einnig var grunur um lungnameinvörp
en á tölvusneiðmynd tveimur mánuðum fyrr
höfðu sést hnútóttar þéttingar í lungum. Hann
var ekki á virkri krabbameinslyfjameðferð en tók
prednisólon 10 mg á dag auk verkjalyfja.
Við skoðun var sjúklingur vel áttaður og ekki
bráðveikindalegur. Hiti var 37,9°C (mælt í hol-
hönd) og púls 68 slög á mínútu. Yfir stórum hluta
hægra handarbaks sást fyrirferð sem var aum
viðkomu og dúaði. Roði var á húð og náði upp
þriðjung framhandleggs og yfir í lófa (mynd 1).
Eymsli voru yfir neðsta hluta lendhryggjar og efri
hluta spjaldbeins. í blóði voru hvítkorn 21 xlO9 /1
(4,0-10,5), þar af voru kleyfkjarna frumur 19 xlO9 /1
(4,0-10,5), CRP 155 mg/1 (<3) og sökk 71 mm/klst
(<23). Röntgenmynd af hægri hendi sýndi ekki
merki um beinbreytingar. Handarskurðlæknir
opnaði inn á fyrirferðina og út vall mikill gröftur
sem sendur var í ræktun. Skilinn var eftir keri og
meðferð hafin með cefazólíni (Kefzol®) í æð.
Næstu daga hjaðnaði bólgan nokkuð og sjúk-
lingur var hitalaus en talsvert bar á óáttun og
ruglástandi. Á tölvusneiðmynd af heila sást fyrir-
ferð hægra megin í hnakkablaði og var hún 3x2
cm í þvermál (mynd 2). Röntgenmynd af lungum
sýndi hnútóttar breytingar, sú stærsta um einn cm
að þvermáli í ofanverðu hægra lunga. Á fjórða
degi var tilkynnt að úr greftri yxi nókardía og var
í kjölfarið staðfest að um Nocardia farcinia væri
að ræða. Hafin var meðferð með trímetóprím/
súlfa 480mg x2 á dag í æð í stað cefazólíns og
steraskammtar minnkaðir. Vegna almenns lélegs
ástands var ákveðið að bíða með frekari upp-
vinnslu á fyrirferð í heila og hnútum í lungum.
Skipt var yfir í töflumeðferð með trímetóprími/
Mynd 1. Roði og bólga í húð. Á miðju liandarbaki sjást
ummerki eftir ísetningu kera. Mynd tekin á fimmta degi
innlagnar. (Mynd: Bryndís Sigurðardóttir.)
LÆKNAblaðið 2010/96 41 9