Læknablaðið - 15.12.2010, Blaðsíða 28

FRÆÐIGREINAR
SJÚKRATILFELLI
búið um með sýklalyfjasmyrslum og grisjum.
Daginn eftir voru líknarbelgslinsur (Prokera(R))
lagðar í bæði augu. Meðferð var hafin með
steradropum, sýklalyfjadropum og augndropum
sem víkka ljósop. Einnig var drengurinn settur á
tetracyclín-töflur og á háa skammta af C-vítamíni.
Tetracyclín verndar gegn skaða í uppistöðuvef
(stroma) hornhimnu.3 C-vítamín (askorbínsýra)
flýtir gróanda og notkun þess í alvarlegum bruna
á hornhimnu er tengd betri útkomu á sjón, en
C-vítamín hefur andoxandi eiginleika.4
Þremur vikum eftir áverkann var líðan allgóð,
en drengurinn kvartaði um augnþurrk. Sjónskerpa
var 0,7 á báðum augum. Hornhimnusárin voru
gróin en djúp ör á báðum hornhimnum. Skoðun
var gerð rétt rúmu ári eftir slys og var líðan
hans góð. Hann hafði ekki verið að nota neina
augndropa. Við skoðun var sjónskerpa á hægra
auga 1,0 og 0,8 á vinstra auga. Það var enn að
sjá sót í augnslímhúð beggja vegna og einnig
í homhimnu (sjá mynd 3). Ör voru til staðar á
hornhimnu. Að öðru leyti var skoðun eðlileg,
forhólf, augasteinn og augnbotn í lagi.
Mynd 4. Tilfelli 2: Sneiðmynd afhöfði. Örin bendir á glerflís í vinstra auga eftir
skoteldasprengingu.
Sjúkratilfelli 2
Unglingspiltur var ásamt yngri bróður sínum
að taka í sundur og tæma púður úr flugeldinum
„Víti" sem hann hafði keypt sjálfur. Þegar hann
var að klippa upp síðasta kínverjann hljóp neisti
í púðrið og staukurinn sprakk í höndunum á
honum. Pilturinn var ekki með hlífðargleraugu.
Við sprenginguna brotnaði gluggarúða sem hann
stóð við og fíngerð glerbrot úr sprengjuílátinu
þeyttust yfir hann og yngri bróðurinn. Til marks
um kraft sprengingarinnar holaðist stórt stykki
úr gluggakistu sem hann hélt ílátinu yfir. Hann
var fluttur á bráðadeild í Fossvogi með mörg
blæðandi sár á vinstri hendi og framhandlegg, auk
áverka í andliti og augum.
Við skoðun á slysadeild sáust mörg blæðandi
sár og sótagnir í andliti, augnlokum og víðar.
Sjúklingur lýsti óbreyttri sjón á hægra auganu
og voru minni háttar yfirborðsáverkar þar á
hornhimnu. Með vinstra auga greindi hann
aðeins ljós og útlínur en ekki fingur í eins metra
fjarlægð. Sjáaldur á vinstra auga var niðurdregið
og dropalaga. Hornhimnan virtist heil en blóð
í forhólfi byrgði fyrir innsýn í augnbotn. A
hvítunni, innan við hornhimnu, var svartur depill
sem líktist sári eða sóti. Gerð var tölvusneiðmynd
af höfði sem sýndi aðskotahlut, ef til vill
glerbrot, inni í vinstra auga. Að auki sáust minni
aðskotahlutir í augnlokum og annarsstaðar í
andliti. Röntgenmynd af framhandleggjum sýndi
einnig fjölda aðskotahluta. Augnskurðaðgerð var
gerð í svæfingu, glerflísar fjarlægðar úr yfirborði
beggja augna og andlitshúð. A vinstra auga voru
skurðir á hvítu og hornhimnu saumaðir og gerð
glerhlaupsaðgerð til að fjarlægja glerflís, sem hafði
farið inn í vinstra augað innanvert, hrokkið af
afturvegg augans og sat í utanverðu glerhlaupinu.
Drengurinn fékk sýklalyf í æð og staðbundna
meðferð með steradropum, sýklalyfjakremi og
augndropa til að víkka ljósop í vinstra auga.
Hann lét vel af sér daginn eftir aðgerð og gat
talið fingur í tveggja metra fjarlægð. A þriðja
degi var sýklalyfjagjöf í æð hætt og útskrifaðist
sjúklingur heim. Viku síðar mældist sjónskerpa
á vinstra auga 0,6. Sjónhimna lá að augnbotni og
augasteinn var tær. Fjórum vikum eftir aðgerð var
sjónskerpa orðin 1,0 á vinstra auga.
Umræða
Hér hefur tveimur alvarlegum augnslysum eftir
fikt með flugelda verið lýst. í báðum tilfellum
höfðu unglingsdrengir keypt flugelda er nefnast
„Víti", og reynt að búa til sprengjur sem síðan
sprungu í höndunum á þeim.
Augnáverkar af völdum flugelda og heimatil-
764 LÆKNAblaðið 2010/96