Læknablaðið - 15.12.2010, Blaðsíða 34

U M R Æ Ð U R
FRUMHERJI
O G
í
F R É T T I R
BARNALÆKNINGUM
Ávallt sagt skoöun
sína umbúðalaust
[Hann er svipmikill og kvikur í hreyfingum, sannarlega
unglegur því uppúr dúmum kemur að maðurinn er nýlega
orðinn áttræður, en ber það sannarlega ekki utan á sér. Þetta er
Guðmundur Bjarnason, einn fremsti sérfræðingur okkar á sviði
barnaskurðlækninga um áratuga skeið og lengi vel sá eini í
íslenskri læknastétt með þessa sérgrein.
Guðmundur og eiginkona hans, Bergdís Helga
Kristjánsdóttir, búa í Grafarvoginum rétt við
golfvöllinn og hann segir að þau hjónin hafi
einmitt valið staðinn vegna vallarins. „Það er
þægilegt að geta labbað út um dyrnar og verið
kominn á fyrsta teig eftir tvær mínútur." Mörg
ár eru síðan hann hóf golfiðkun en tók sér svo
hlé um nokkurra ára skeið. „Ég byrjaði á þessu
austur á Neskaupstað þegar ég var að leysa þar
af í sumarfríi á sjúkrahúsinu. Ég náði bærilegum
árangri og var kominn með 15 í forgjöf þegar ég
tók mér hlé, en þetta blundaði alltaf í mér og við
hjónin tókum þetta upp aftur þegar um hægðist
og maður fór á eftirlaunin."
Guðmundur er fæddur á Brekku í Fljótsdal,
sonur Bjarna Guðmundssonar héraðslæknis
og Ástu Magnúsdóttur hjúkrunarkonu. Faðir
hans gegndi næstu árin héraðslæknisstöðu á
Ólafsfirði, svo á Flateyri, en fjölskyldan flutti
til Patreksfjarðar þegar Guðmundur var 12 ára
gamall og þar bjuggu foreldrar hans til ársins 1954
er faðir hans gerðist héraðslæknir á Selfossi. „Ég lít
á mig sem Patreksfirðing, því þar tók ég út minn
þroska og stundaði almenna verkamannavinnu
og sjómennsku, var á togurunum Verði, Gylfa
og seinast á Ólafi Jóhannessyni, en einnig á
mótorbátum og í tvö sumur gerði ég út trillu sem
ég svo seldi árið 1955 manni á Eyrarbakka. Ég
sigldi henni einn suður, frá Patró til Reykjavíkur,
og lenti í miklum vandræðum á leiðinni en það
hafðist. Trillan eyðilagðist svo stuttu síðar, en nýi
eigandinn hafði flutt hana upp að Ljósafossvirkjun
til að dytta að henni en henni sópaði burt í flóðinu
Hávar fræga sem varð í Soginu og hefur ekki frést af
Sigurjónsson henni síðan."
Guðmundur segir að sjómennskan hafi sett
sitt mark á sig. „Eftir stúdentsprófið var ég
að velta fyrir mér tveimur kostum. Að fara í
Stýrimannaskólann eða læknisfræðina. Ég kunni
alltaf vel við mig á sjónum og gat vel hugsað
mér skipstjórn sem framtíðarstarf. Af því varð þó
ekki en uppeldið sem ég fékk á sjónum mótaði
mig og varð til þess að ég hef ávallt sagt skoðanir
mínar á mönnum og málefnum umbúðalaust.
Eflaust hefur einhvem sviðið undan og ég líklega
stundum verið óþarflega hvass. Maður lærði að
svara fyrir sig á dekkinu á gamla Gylfanum."
Nám og störf í Svíþjóð
Guðmundur lauk læknisfræðinni við HÍ 1958
og eftir tveggja ára störf á ýmsum deildum
Landspítalans og Borgarspítalans, ásamt afleys-
ingum í héraði á Selfossi og Grundarfirði,
hlaut hann almennt lækningaleyfi á Islandi
1960. „Þá stóð hugur minn til framhaldsnáms í
skurðlækningum og Svíþjóð varð fyrir valinu. Ég
byrjaði sem aðstoðarlæknir á almennu sjúkrahúsi
í Flen í Sörmland og við Gauti Arnþórsson vorum
þarna saman. Þarna vom tveir þýskir herlæknar,
Kund og Schröder, mjög skemmtilegir náungar
sem kunnu margar sögur. Schröder sagði mér frá
því að á stríðsárunum var hann í herflokki sem
hafði aðsetur í litlu þorpi í Hollandi. Þar varð hann
vitni að því er hús varð fyrir sprengju úr flugvél
og hrundi gersamlega niður við sprenginguna en
þegar rykinu svifaði frá kom í ljós að upp á annarri
hæð hafði maður setið á klósetti og þarna sat hann
enn og hélt sér dauðahaldi í klósettið sem trónaði
í nokkurra metra hæð efst á niðurfallsrörinu.
Svo var þama einn sænskur læknir sem hóf alla
morgna með því að fá sér fullt glas af spritti sem
ætlað var til handþvotta. Hann var nú fljótlega
rekinn sem vonlegt var. Við sáum þó fljótt að
lítil framtíð væri í veru okkar þarna og fórum að
hugsa okkur til hreyfings. Eftir að hafa kannað
rétt okkar hjá SYLF (Sveriges yngre lakares
förening) komumst við að því að við hefðum
tveggja vikna uppsagnarfrest og fórum þá að líta í
kringum okkur eftir vænlegri stöðum. Gauti fékk
770 LÆKNAblaðið 2010/96