Læknablaðið - 15.09.2011, Side 33

Y F I R L I T
Nú tíðkast að setja nákvæm p-gildi, ekki einungis að gildi
sé marktækt með p-gildi <0,05 eða ómarktækt. Við mælum með
að fengnar séu ráðleggingar hjá tölfræðingi eða faraldsfræðingi
þegar rannsókn er skipulögð, til að yfirfara aðferðafræði, meta
tölfræðilegan styrk rannsóknar og ganga úr skugga um að töl-
fræðigreining endurspegli rannsóknaraðferð nægilega vel.
Umræða
Æskilegt er að hefja umræðukaflann á því að taka saman helstu
niðurstöður rannsóknar og bera saman við fyrri vísindalega
þekkingu eins og hún birtist í ritrýndum fræðigreinum. Hverjar
eru niðurstöðurnar og hvað hafa aðrir rannsakendur fundið?
Hvaða þýðingu hafa niðurstöðurnar? Greina þarf frá því hvað
rannsóknin hefur lagt til þekkingar á viðfangsefninu og hvort
hún hafi aukið skilning vísindasamfélagsins á því. Niðurstöður
geta gefið tilefni til þess að setja fram nýja tilgátu.
Gott er að vera jafnan gagnrýninn á eigin rannsókn og
benda á augljósa galla fremur en að láta ritrýna eina um slíkar
uppgötvanir. Einnig getur verið viðeigandi að horfa fram á veginn
og tilgreina rannsóknir sem æskilegt er að gera í framtíðinni.
Þá er rétt að vera markviss og enda ekki greinina á almennri
yfirlýsingu um að efnið þurfi að rannsaka betur í framtíðinni. Að
lokum er gott að setja sig í spor ritrýnis og lesa handritið með
augum hans, sérstaklega umræðuhlutann, sem jafnan er erfiðast
að semja. Eru þá hafðar til hliðsjónar leiðbeiningar tímaritsins
sem senda á handritið til.
Heimildir
Nauðsynlegt er að kynna sér til hlítar allar greinar sem vitnað
er til, ekki einungis titil eða ágrip. Mikilvægt er að vanda valið
á þeim greinum sem vitnað er til og taka mið af því hvort þær
skipti miklu máli fyrir greinina, hversu mikið er vitnað til þeirra
og í hvaða tímaritum þær hafa birst. Einnig er mikilvægt að
geta heimilda þar sem komist er að annarri niðurstöðu svo fremi
sem þær uppfylla fyrrnefnd skilyrði. Setja skal upp heimildir
nákvæmlega eftir þeim fyrirmælum sem viðkomandi tímarit
óskar eftir. Til að fækka innsláttarvillum er hentugt að nota
forrit eins og ritvilluvörnina Púka og Endnote til að halda utan
um heimildir.
Yfirferð
Þegar fyrsta uppkast liggur fyrir er rétt að láta meðhöfunda lesa
það yfir. Gott er að láta ritvinnsluforrit rekja breytingar sem
meðhöfundar gera. Við mælum með því að dagsetja hverja útgáfu
handritsins til að ekki fari á milli mála hver þeirra er nýjust.
Fyrsti höfundur gegnir lykilhlutverki í ritunarferlinu, þótt
annar höfundur, oft sá síðasti, komi oft að því með beinum hætti
og sé iðulega með eins konar ritstjóraábyrgð í krafti þekkingar
sinnar, reynslu og ábyrgðar á rannsókninni. Það er í höndum
fyrsta höfundar að leggja lokahönd á handrit og gæta þess að
nýjasta útgáfa sé send til tímaritsins. Það getur verið gott að
biðja fólk á sömu deild eða vini og lærifeður að lesa handritið
yfir. Einnig getur verið gott að leggja grein til hliðar í tvær til
þrjár vikur. Eftir stutt hlé er oft auðveldara að greina ýmsa ágalla
og bæta framsetningu. Fátt ergir ritrýna og ritstjóra meira en illa
frágengnar greinar sem fylgja ekki leiðbeiningum tímaritanna.
Lokaorð
Ofangreindar leiðbeiningar eru hvorki tæmandi né ófrávíkjan-
legar.' Lestur fræðigreina er góð leið til að kynnast meginreglum
slíkra skrifa og iðulega geta höfundar fundið grein um svipað efni
sem hafa má til hliðsjónar við skrifin. Ritun fræðigreina krefst
áhuga, úthalds og aga og bera þarf virðingu fyrir þeirri miklu
vinnu sem hún útheimtir. Það er til lítils að gera tímamótarannsókn
ef niðurstöðurnar eru svo illa settar fram að þær skiljast ekki.
Heimildir
1. Stefánsson E, Kivelá T. The ingredients of a good paper. Acta Ophthalmol 2010; 88: 619-21
2. Intemational Committee of Medical Editors: www.icmje.org
3. Sieving PC. Understanding Medline indexing. Acta Ophthalmol 2010 Dec 14. doi:
10.1111/j.l755-3768.2010.02057.x.
4. Uusitalo H, Pillunat LE, Ropo A, Phase III Study Investigators. Efficacy and safety of
tafluprost 0.0015% versus latanoprost 0.005% eye drops in open-angle glaucomaand ocular
hypertension: 24-month results of a randomized, double-masked phase III study. Acta
Ophthalmol 2010; 88:12-9.
5. Laitinen A, Laatikainen L, Hárkánen T, Koskinen S, Reunanen A, Aromaa A. Prevalence
of major eye diseases and causes of visual impairment in the adult Finnish population: a
nationwide population-based survey. Acta Ophthalmol 2010; 88:463-71.
6. Stefánsson E, Stefánsson G, Sigurðsson ST, Briem E. Decimals in data values. Acta
Ophthalmol Scand 2006; 84:449-50.
LÆKNAblaðið 2011/97 485
L