Læknablaðið - 15.10.2013, Blaðsíða 26

UMFJÖLLUN O G GREINAR
Kristján Þór á fundi hji Læknafélaginu i september, þar sem vandi Landspítalans var ræddur.
gæslunni og einnig að útvista henni til
sveitarfélaganna til að eiga möguleika á að
samþætta félagsþjónustu sveitarfélaga við
þá þjónustu sem heilsugæslan veitir. Það
fyrirkomulag hefur gefið góða raun bæði
á Akureyri og á Höfn í Hornafirði. Sömu-
leiðis er reynsla okkar af einkarekstri í
heilsugæslunni hér á höfuðborgarsvæðinu
mjög góð ef borið er saman við rekstur
annarrar heilsugæslu. Við berum okkur
gjarnan saman við Norðurlöndin en þar
eru víða í gildi þjónustusamningar við
heimilislækna, reynslan þaðan er afar góð.
Það er því allt sem mælir með því að við
horfum til frekari breytinga í þessa átt. Ég
er ekki með neina uppskrift að því hvernig
þetta á gerast, það getur tekið tíma að
útfæra þetta svo vel verði, en ég ætla mér
að ganga að þessu verki á nýju ári í góðri
samvinnu við fagfólk enda hefur það
ítrekað kallað eftir þessum breytingum."
Rafræn sjúkraskrá á landsvísu hefur veriö
eitt helsta baráttumál lækna um árabil. Ætl-
arðu að beita þér í því máli?
Ég vil miklu frekar leggja áherslu á að
fá sem besta þjónustu í heilsugæslunni
fyrir þá fjármuni sem höfum til ráðstöf-
unar fremur en leggja 10-12 milljarða í
nýja rafræna sjúkraskrá. Ég geri mér alveg
grein fyrir gildi hennar en þessa fjármuni
hef ég ekki handbæra. Það verður að fara
aftar í forgangsröðina."
Kristján segir að þær breytingar sem
hann hyggst beita sér fyrir í heilbrigðis-
kerfinu séu orðnar það mótaðar og skýrar
að ástæðulaust sé að stofna um það nefnd-
ir eða tillöguhópa. „Við erum komin með
yfrið nóg af slíkri vinnu, mjög góðri vil ég
segja, og ég hyggst nýta það góða starf og
hrinda sem flestu í framkvæmd af þeim
tillögum sem þar koma fram."
Forveri þinn í embætti heilbrigðisráðherra,
Guðbjartur Hannesson, fékk Boston Consult-
ing Group til að gera skýrslu um heilbrigðis-
kerfið. Aðgangsstýring með heilsugæsluna sem
fyrsta viðkomustað í kerfinu er ein megin-
tillaga þeirrar skýrslu. Muntu beita þér fyrir
því?
„Ég hyggst vinna að því að koma á
þjónustustýringu í heilbrigðiskerfinu.
Heilbrigðisyfirvöld hafa afar takmarkaða
möguleika til að stýra því hversu mikill
kostnaður verður til í kerfinu án þess að
beita þjónustustýringu. Tillögur þessa
efnis liggja fyrir og ég vil koma þeim í
framkvæmd."
Mikill ávinningur af forvörnum
Finnst þér heilbrigðiskerfið ofdýrt?
Nei, og ég sé ekki eftir sköttum mínum í
heilbrigðisþjónustuna og ég held að það
geri sárafáir. Við getum hins vegar farið
betur með fjármunina sem við leggjum
til heilbrigðismála og við eigum að leita
allra leiða til þess. Við getum fengið meiri
þjónustu fyrir þessa fjármuni og ég ætla
að byrja í heilsugæslunni."
Ertu þeirrar skoðunar að ríkið eigi að reka
heilbrigðisþjónustuna ?
Já, tvímælalaust, sérstaklega þar sem
einstaklingar og fyrirtæki geta ekki sinnt
henni. Ríkið á að bera ábyrgð á heil-
brigðisþjónustunni í landinu samkvæmt
gildandi lögum en það er alveg hægt fela
einstaklingum og fyrirtækjum að sinna
ákveðnum þáttum fyrir hönd ríkisins og
dæmin sanna að þeir gera það betur en
ríkið í sumum tilfellum. Við þurfum hins
vegar að skilgreina vandlega hvaða þjón-
ustu ríkið ætlar að kaupa og tryggja eftir-
lit með gæðum og öryggi hennar. Þessi
þjónusta er varin með samningum sem
þar með tryggir öllum þjóðfélagsþegnum
jafnan aðgang að henni, þetta verður að
hafa í huga þegar rætt er um einkarekstur
í heilbrigðisþjónustinni. Reynslan kennir
okkur að ábatinn fyrir einstaklinginn
sjálfan er meiri ef hann er eigin herra
við þessi störf en ef hann er starfsmaður
stjórnvaldsins."
Forvarnir á sviði lýðheilsu og neyslu heyra
einnig undir heilbrigðisráðherra. Hinir svoköll-
uðu lífsstílstengdu sjúkdómar verða æ stærra
vandamál. Hyggstu beita þér á þessu sviði?
Þetta hefur verið mér hugleikið mjög
lengi. Við höfum tölur um að kringum
15.000 manns þjáist af sykursýki II. Ef við
gætum minnkað þennan hóp um 10%
myndum við spara útgjöld í lyfjakostnaði
um 750 milljónir á ári. Það hljóta allir að
sjá eftir hverju er að slægjast þeim megin
á reislunni, svo ekki sé talað um aukin
lífsgæði þessa fólks. Ég hyggst því færa
út yfir alla heilsugæsluna verkefnið um
hreyfiseðlana sem hefur gefist mjög vel
erlendis og á þeim heilsugæslustöðvum
sem tekið hafa það upp. Við viljum auð-
vitað hvetja fólk með öllum ráðum til að
taka upp heilbrigðan lífsstíl og á vegum
landlæknisembættisins er unnið að því.
Það er þó allt að því grábölvað að það
þurfi að koma til stjórnvaldsfyrirmæli til
almennings að halda okkur í sem bestu
líkamlegu formi. Ég er frekar andvígur
því að stjórnvöld beiti neyslustýringu með
sköttum og verðlagningu þó ég geri mér
ágætlega grein fyrir áhrifum hennar, sér-
staklega hvað varðar áfengi og tóbak. Þar
hefur verðlag mest að segja um hvernig
neyslumynstur þjóðarinnar breytist. En
í grunninn tel ég að einstaklingurinn
verði sjálfur að bera ábyrgð á eigin lífi og
heilsu."
458 LÆKNAblaöið 2013/99