Frjáls verslun - 01.04.2010, Síða 47

F R J Á L S V E R S L U N • 4 . T B L . 2 0 1 0 47
RÁÐGÁTAN
Á kjördegi mætti alvaran kjósendum. Þriðjungur þeirra Reykvíkinga sem
á annað borð dröttuðust á kjörstað setti krossinn við ráð gátuna Jón
Gnarr. Var það í alvöru gert hjá kjósendum? Örugg lega. Var framboðið í
alvöru? Já, alveg örugglega. En hvers konar alvara er það?
TEXTI: GÍSLI KRISTJÁNSSON MYNDIR: GEIR ÓLAFSSON OG ÝMSIR
Jón Gnarr – alias Jón Gunnar Kristinsson – hefur
í viðtölum dregið upp smámyndir úr lífi sínu.
Vinir hans hafa bætt við þessar myndir. Hann er
af pönkkynslóðinni og hefur leikið, sungið og ort
pönk. Hann flosnaði upp úr skóla 13 ára að eigin
sögn og hann hefur lesið Hamskiptin eftir Franz
Kafka.
Pönkkynslóðin er ef til vill síðasta kynslóðin þar
sem það hefur verið látið viðgangast að hluti hvers
árgangs hrektist úr skóla. Því var bara tekið eins
og hverju öðru hundsbiti. Þó voru gerðar ýmsar
tilraunir til betrunarvistar þegar allt var orðið um
seinan. Stundum var það hjá hreppstjórum og
öðrum góðbændum í sveit en hin seinni ár einkum
í hnignandi héraðsskólum úti um land.
Uppflosnaður
Jón Gnarr lenti á Núpi í Dýrafirði, skóla sem
stofnaður var um ungmennfélagshugsjónina og
skógrækt og endaði sem hálfgert upptökuheimili
fyrir pönkara. Fólk sem kynntist Gnarr á Núpi
var aldrei í vafa um að Jón þessi væri klár náungi
þótt hann væri villingur og ekki í betri skólum
hafandi. Síðari kynslóðum vandræðaunglinga er
oftast bjargað frá sjálfum sér í æsku. Landsmenn
verða að standa sig vel í alþjóðlegum samanburði í
menntun og þá má enginn glatast. Nái skólar okkar
langt í PISA­könnunum koma útlendingar og segja
að við séum smart og klappa fyrir okkur. Eða er
afskólun ráðið til að endurskapa hinn frumlega og
óútreiknanlega stjórnmálamann?
Jón Gnarr er klárlega sköpunarverk Jóns
Gunnars Kristinssonar, sonarsonar Óskars bónda
Arinbjarnarsonar á Eyri í Kollafirði. Hann er
borgarbarn en samt er alltaf stutt í sveitamennskuna.
Bara ein kynslóð á milli.
Tilraun
En hvernig er þessi andhetja íslenskra stjórnmála
orðin til? Taka má líkingu af vísindaskáldskap.
Persónur eins og Kóngulóarmaðurinn og The Hulk
eiga upphaf sitt í misskildum snillingum sem verða
fyrir eitrun eða geislun og breytast í eitthvað allt
annað en þeir eru. Í amerískum B­myndum var
galni vísindamaðurinn sem gerði tilraunir á sjálfum
sér algengt viðfangsefni. Þær tilraunir fóru alltaf
úr böndunum. Og hér er ein túlkun á ráðgátunni:
Nú hefur Jón Gunnar ákveðið að gera tilraun á