Læknablaðið - 01.01.2014, Blaðsíða 32

32 LÆKNAblaðið 2014/100
R a n n S Ó k n
eða engin einkenni“ þunglyndis (BDI-II ≤13). Lækkun á BDI-II
kvarða er í samræmi við niðurstöður hliðstæðra rannsókna.5,11,29
Niðurstöður OP-kvarða benda til að meðferðin hafi dregið úr
sálfélagslegu álagi, aukið lífsgæði og styrkt sjálfsmynd og eru
niðurstöðurnar í samræmi við aðrar rannsóknarniðurstöður.11
Niðurstöðurnar benda til að fleiri þættir en þyngd hafi áhrif á sál-
félagslegt álag og lífsgæði hinna of feitu, en rannsóknir hafa sýnt
að aukin lífsgæði haldist eftir meðferð þó þátttakendur þyngist.33
Niðurstöður á SF-36 benda til bættra almennra lífsgæða. MCS
batnaði marktækt hjá hópi A+B. Þessar niðurstöður eru ekki að
öllu leyti í samræmi við fyrri rannsóknir. Áhrif offitu hafa verið
talin meiri á líkamlega heilsu34 og tengd undirþáttum PCS.35 Bætt
lífsgæði mæld með MCS eftir meðferð gætu skýrst að hluta af
slakari andlegri heilsu þátttakenda í upphafi sem batnaði á með-
ferðartímanum. Við eftirfylgd 6 og 12 mánuðum eftir að meðferð
lauk hélst árangur sem náðst hafði á meðferðartímanum en talið
er mikilvægt að meta langtímaáhrif til að meta hvort meðferð
skili raunverulegum árangri.24 Rannsóknir sýna að hætt er við að
meirihluti þátttakenda þyngist á ný eftir að meðferð lýkur24 og því
er helsta áskorun þeirra sem skipuleggja meðferð fyrir fólk sem
flokkast með offitu að árangur meðferðar haldist. Niðurstöður
rannsóknar eru jákvæð vísbending um árangur meðferðar og í
samræmi við niðurstöður annarra rannsókna.11, 12, 29
Það styrkir rannsóknina að nota samanburðarhóp, beita víxl-
rannsóknarsniði og að hafa árs eftirfylgd.
Helsti veikleiki rannsóknarinnar er lítið úrtak og því erfitt að
sýna fram á tölfræðilega marktækni eða yfirfæra niðurstöður á
stærra þýði. Meðferðaraðilar voru þeir sömu og lögðu fyrir kvarða
og því ekki hægt að útiloka þóknunaráhrif. Meðferðartíminn var
einnig stuttur og erfitt að meta áhrif annarra þátta í umhverfi þátt-
takenda sem hugsanlega geta haft áhrif á árangur þeirra.
Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin telur ákjósanlegt og hag-
kvæmt að bjóða meðferð við offitu í heilsugæslu.1 Rannsóknir
benda til þess að of þungar konur hafi áhuga á að mæta í lífs-
stílsmeðferð á heilsugæslustöð36 og að heilsugæslan sé góður vett-
vangur fyrir meðferð við offitu og ofþyngd.12 Niðurstöður þessar-
ar rannsóknar styðja það. Hér er í fyrsta sinn lögð áhersla á þjálfun
svengdarvitundar í offitumeðferð hér á landi. Það er ýmislegt
fleira en þyngdartap sem hefur áhrif á bætta heilsu og líðan þátt-
takenda í offitumeðferð. Það að bæði þyngdartap og bætt andleg
líðan héldust í 12 mánaða eftirfylgd er sérstaklega þýðingarmikið.
Með því að bjóða meðferðina „Njóttu þess að borða“ í heilsu-
gæslunni má leggja lóð á vogaskálarnar til að draga úr offitu og
afleiðingum hennar. Meðferðin leiddi til marktækra breytinga
á þyngd, líkamsþyngdarstuðli, fituhlutfalli, fitumagni, neðri
mörkum blóðþrýstings, gildi D-vítamíns, þunglyndis- og kvíða-
einkennum, lífsgæðum mældum með OP og einstökum þáttum
lífsgæða mældum með SF-36. Árangur hélst við 6 og 12 mánaða
eftirfylgd. Meðferðin lofar góðu sem úrræði fyrir konur sem flokk-
ast með offitu og hún virðist vera þátttakendum að skapi og það
dregur úr líkum á brottfalli. Mikilvægt er að fylgja rannsókninni
eftir með fleiri rannsóknum á árangri meðferðar fyrir stærra og
fjölbreyttara þýði.
Þakkir
Við þökkum Heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins sem lánaði okkur
húsnæði og tækjabúnað og greiddi kostnað við greiningu blóðsýna.
Einnig þökkum við Reykjalundi sem lánaði okkur rafleiðnitæki til
fitumælinga. B-hluti Vísindasjóðs íslenskra hjúkrunarfræðinga og
Forvarnarsjóður Lýðheilsustöðvar styrktu rannsóknina.