Læknablaðið - 01.01.2015, Blaðsíða 49

LÆKNAblaðið 2015/101 49
U M f J Ö l l U n O G G R E i n a R
sjúklingum koma saman við rúm hvers
sjúklings á hverjum morgni og þar fer
fram samtal þeirra með þátttöku sjúklings-
ins og ástvina hans ef þeir kjósa svo. Þegar
þessum fundi er lokið vita allir hvað mun
gerast til næsta morguns, og allir hafa
sömu upplýsingarnar. Til að fyrirbyggja
misskilning er þetta gerólíkt hinum hefð-
bundna stofugangi sem stundum minnir
á skrúðgöngu með eintali þess hæstsetta.
Hér erum við að tala um teymi starfs-
manna þar sem allir hafa rétt til að leggja
til málanna en um leið er mikilvægt að
umræðan sé skipuleg svo aðalatriðin séu
skýr og tíminn vel nýttur.“
Stein segir gesti þeirra deilda sem
tekið hafa upp þetta nýja skipulag hafa
orð á því að þar sé andrúmsloftið rólegra
og mun minni hávaði. „Við höfðum ekki
áttað okkur á þessu sjálf en þetta er rétt.
Það má líkja þessu við að erill og hávaði
sem áður líktist brautarstöð er nú eins og
á venjulegu heimili. En dagskipulagið er
þannig að um hádegi hafa allir sjúklingar
fengið skýrt yfirlit um hvað muni fara
fram þann daginn, frá lækninum í návist
hjúkrunarfræðinga og annarra heilbrigðis-
starfsmanna. Það sem eftir lifir dags eru
allir samtaka um að fylgja eftir þessum
leiðbeiningum. Allir vita hvað til stendur.
Þetta er lykillinn að þessari nýju nálgun.”
Hægjum skipulega á okkur
Stein segir fyrstu viðbrögð allra starfs-
manna við þessari nýju nálgun vera hina
sömu. „Þau segja að við hljótum að vera að
grínast. Það sé enginn tími til að standa
í svona umræðum við rúm sjúklingsins,
það sé svo mikið að gera og tíminn svo
naumur að þetta sé ekki hægt. Það er
misskilningur. Þetta er ekki hugsað sem
viðbót við það verklag sem fyrir er heldur
algjörlega breytt verklag. Það kemur í
ljós að með því að leggja tíma í þetta að
morgni dags sparast meiri tími þegar
líður á daginn. Það sem þetta snýst fyrst
og fremst um er að morgunfundurinn við
rúm sjúklingsins sé skipulagður og án
allra málalenginga. Við köllum þetta SIBR
(Structured Interdisciplinary Bedside Round).
Sjúkrahús sem vinnustaðir hafa í rauninni
aldrei verið skipulögð á þann hátt að henti
sjúklingum og starfsmönnum. Sjúkrahús
hafa þróast sem staðir þar sem veikt fólk
er lagt í rúm til meðferðar og starfsmenn
með ýmsa kunnáttu gera skyldu sína
samkvæmt þjálfun og kunnáttu sinni. Í
samanburði við aðrar starfsgreinar hefur
starfsemi sjúkrahúsa ekki verið hönnuð og
skipulögð á sama hátt. Að þessu leyti eru
sjúkrahús eftirbátar annarra starfsgreina
í nútímasamfélagi. Spyrja má hvers vegna
við erum að velta þessu fyrir okkur núna.
Svarið felst að nokkru leyti í því að starf-
semi sjúkrahúsa hefur aukist, sjúklingum
fjölgar og meðferð þeirra oft mjög flókin.
Við þessar aðstæður reynist vinnuaðferðin
bæði tímafrek og óskilvirk. Allir eru að
reyna bjarga sér og við þær aðstæður
dregur úr samskiptum og persónulegri
meðferð sjúklings. Með því að hægja á
okkur skipulega og meðvitað, aukum
við afköstin og líðan bæði starfsfólks og
sjúklinga batnar verulega.”
allir græða á þessu
Tölfræðin styður þetta að sögn Stein en
dánartíðni sjúklinga hefur lækkað um allt
að 20-50% á deildum sem tekið hafa upp
þetta umönnunarmódel. „Það eru stærstu
fréttirnar. Kostnaður hefur lækkað og
legutími sjúklinga styst. Það er í rauninni
ekkert neikvætt við þetta nema afstaða
starfsmanna þegar þetta er kynnt fyrir
þeim í byrjun. Flestir segja þetta einfald-
lega of erfitt, og það er rétt, það er erfitt að
breyta starfsháttum, upplýsingaflæði og
samskiptum á milli fólks. En þegar þessi
þröskuldur er yfirstiginn vill enginn snúa
til baka í gamla farið. Breytinguna þarf
að skipuleggja og undirbúa vandlega og
við höfum nýtt okkur nýjustu aðferðir
stjórnunarfræðanna um breytingastjórnun
með mjög góðum árangri. Samtímis þarf
að innleiða breytta verkefnastjórnun og
þetta tvennt skilar ótvíræðum árangri. Það
er ekki hægt að ætlast til þess að læknar
og hjúkrunarfólk bæti slíku á sig heldur
þurfa að koma til utanaðkomandi verk-
efnastjórnendur sem leiða breytinguna og
fylgja henni eftir.“
Tólf fylki Bandaríkjanna hafa tekið
þetta upp á yfir 50 sjúkrahúsum og einnig
hafa þrjú fylki Ástralíu tekið kerfið upp.
Árangurinn er mjög góður að sögn Stein
og boðskapurinn er að breiðast út. „Það
eru fjögur ár síðan við hófum þetta starf
svo segja má að undirtektir hafi verið mjög
góðar. Sífellt fleiri sjúkrahús bætast í hóp-
inn og það er einfaldlega allra hagur, bæði
sjúklinga og starfsfólks. Að ekki sé minnst
á þá sem halda utan um peningana. Þeir
sjá hag í þessu líka. Það skiptir máli því
svona breytingar er ekki hægt að fram-
kvæma án stuðnings stjórnar sjúkrahús-
anna,” segir Jason Stein að lokum.
„Með því að hægja á okkur skipulega og meðvitað aukum
við afköstin og líðan starfsfólks og sjúklinga batnar
verulega,” segir Jason Stein yfirlæknir á Emory-háskóla-
sjúkrahúsinu í Atlanta í Bandaríkjunum.