Læknablaðið - 01.01.2015, Page 52

U M f J Ö l l U n O G G R E i n a R
■ ■ ■ anna björnsson
52 LÆKNAblaðið 2015/101
Lesendur Læknablaðsins þekkja blaðið vel en ef til vill minna til fólksins sem sér um að koma því út um hver mánaðamót. Fastir starfsmenn
blaðsins eru fjórir, Védís Skarphéðinsdóttir ritstjórnarfulltrúi í fullu starfi og Hávar Sigurjónsson blaðamaður og ljósmyndari, Sævar Guð-
björnsson umbrotsmaður og Sigdís Þóra Sigþórsdóttir ritari og auglýsingastjóri, sem öll eru í hálfu starfi. Í þessu blaði kynnumst við þeim
ögn nánar. Í ljós kemur að þau eru öll afskaplega virk bæði í starfi og leik og spurning hvort ekki sé tímabært að stofna íþróttadeild Lækna-
blaðsins á þessum tímamótum.
Starfsmenn Læknablaðsins
Védís Skarphéðinsdóttir er alin upp á Hornafirði og áður en hún
varð ritstjórnarfulltrúi á Læknablaðinu kenndi hún í Versló, las
prófarkir á Mogganum og ritstýrði kennslubókum. En hvenær lá
leið hennar á Læknablaðið og hvernig atvikaðist það?
,,Ég hóf störf sem ritstjórnarfulltrúi seint á árinu 2001 og hef
verið hér óslitið síðan. Tilviljun réð því að ég sótti um starfið,
ég var ekki með vinnu, sá starfið auglýst og fékk það. Mér leist
strax vel á það. Fyrstu tvær, þrjár vikurnar vann ég með Birnu
Þórðardóttur sem hér var fyrir á fleti og lærði mikið af henni..
Starfið hefur að mestu leyti verið í föstum skorðum, læknablöð
eru í eðli sínu íhaldssamar stofnanir, bundin hefðum og reglum
til að standast vísindalegar og alþjóðlegar kröfur. Vísindagrein-
arnar eru hryggjarstykki blaðsins og það er gaman að taka þátt
í að fleyta íslenskum fræðigreinum áfram.“ Ritstjórnarfulltrúi
vinnur náið með ritstjórn blaðsins sem er skipuð læknum. Um
hendur Védísar fara allar vísindagreinar blaðsins, greinar sem oft
vekja athygli annarra fjölmiðla, eins og annað efni blaðsins. ,,Það
kitlar dálítið að verða vör við að þegar blaðið kemur út vekur það
athygli. Það sem slær í gegn og er mest lesið er ekki alltaf það sem
ég á von á en ég finn að alltaf er fylgst með blaðinu innan blaða-
mannageirans. Læknablaðið er merkilegt að ýmsu leyti, meðal
annars umfangi. Við gefum út á þessu ári 700 blaðsíður af efni og
fimm fylgirit. Svo erum við í ágætu samstarfi við systurblöðin á
Norðurlöndum og það samstarf hefur oft verið mjög náið og starf
blaðanna samþætt.
Nú eru að verða ákveðin vatnaskil á 100 ára afmæli blaðsins
því Læknafélag Ísland, eigandi og útgefandi blaðsins er að kaupa
okkur inn í gagnagrunn, ScholarOne, og fá aðgang að vefsvæði
sem höfundar munu skila efni sínu inn á, í stað þess að senda
mér það í tölvupósti eins og lengi hefur verið gert. Þar er allt efni
sett inn, bæði texti, myndir og töfluefni. Ef eitthvað er ekki rétt
skilgreint blikka aðvörunarljós, og hægt að lagfæra það strax.
Þegar ég fer inn á vefsvæðið sé ég hvað er nýtt og þarf að fara í
ritrýni, en nú eins og áður er allt efni rýnt blint, það er höfundar
vita ekki hverjir rýna og rýnendur ekki hverjir eru höfundar efn-
isins. Eins og annað í vísindaheiminum er það auðvitað umdeilt
hvort þetta vinnulag sé það besta, en þessi aðferð er víðast notuð.
Blaðið hefur vaxið og dafnað að undanförnu en mér finnst
samt merkilegt hvað það hefur alltaf frá upphafi verið þróttmikil
útgáfa. Tólf tölublöð á ári síðan 1915, þótt stundum sé nokkrum
tölublöðum slegið saman. Nú eru auðvitað fleiri læknar starfandi
en fyrr, en jafnvel á erfiðum tímum eins og í kreppunni og seinni
heimsstyrjöldinni höfðu menn þrek til að gefa blaðið út. Eldri
blöðin eru með efni sem við sjáum ekki lengur eins og íslenskum
annálum um heilsufar og sjúkratilfelli og þá er ekkert verið að
fela hver á í hlut: Jón Jónsson lærbrotnaði og Guðrún Guðmunds-
dóttir fékk botnlangakast. Umræðan um siðferði í meðferð upp-
lýsinga var öll önnur þá. En þá eins og nú er líka talsvert um
að læknar sendi inn sínar hugleiðingar og þær vekja oft athygli.
Síðan hefur verið blaðamaður starfandi á blaðinu síðustu 20 árin,
sem tekur viðtöl og fjallar um fundi og þess háttar.“
Eitthvað hlýtur að vera minnisstæðara en annað í ritstjórnar-
fulltrúatíð Védísar? ,,Já, það er ýmislegt, en ég man sérstaklega
eftir því þegar blaðið varð gjaldgengt á MEDLINE/PubMed árið
2004. Það var sérstaklega gaman að taka á móti því bréfi. Þetta
var langt bréf með löngum orðum, eins og frá tryggingafélagi,
en það var stílað á mig og undirritað af PubMed-kontaktinum.
Það var mikil spurning hvort innihaldið þýddi já eða nei áður
en ég komst að þeirri niðurstöðu að svarið væri jákvætt. Blaðið
var orðið nírætt þegar það náði þessum áfanga og þetta var merk
stund fyrir íslenskar rannsóknir og skref inn í samfélag þeirra
bestu. Svolítið ,,fullorðins“.“
Þótt nóg sé að gera á ritstjórn Læknablaðsins á Védís sér ýmis
áhugamál, hún er að fikra sig áfram í skíðaiðkun nú í vetur, syng-
ur í kór, Léttsveit Reykjavíkur. ,,Svo er ég með það ellimarkmið
að verða góð í golfi enda hef ég gaman af því að vera úti að leika
mér og er algjör ferðasjúklingur“ Og eins og fleiri les hún mikið
og þá alls kyns bókmenntir, íslenskar og erlendar, ævisögur og
ferðabækur. Bókmenntaáhuginn er engin tilviljun enda er Védís
með cand. mag. próf í íslensku frá Háskóla Íslands.
Ellimarkmið að
verða góð í golfi