Tímarit Máls og menningar - 01.04.1959, Blaðsíða 95

UMSAGNIR UM BÆKUR
óþekkjanleg frá lausu máli; flest stutt og
spanna eina hugdettu; öllum greinarmerkj-
um slátrað, nema tvípunkti, en upphafsstaf-
ir settir á.
Ekki virðist þessi litla bók líkleg til þess
að verða eftirminnilegur skáldskapur, en þó
glittir víða í neistann. Hann á trúlega eftir
að hitta sitt tundur, þótt síðar verði. Höf-
undurinn er ungur, hefur áður gefið út bók
sem nefnist „Aungull í tímann", hlaut fyrir
hana mikið lof og tæplega verðskuldað allt;
hann er áreiðanlega einn þeirra manna,
sem þarf að biðja guð að gæta sín fyrir vin-
um sínum.
Tvenns konar háski steðjar að ungum og
vígreifum formbyltingarskáldum. Annars
vegar seinunnið tómlæti og skilningsleysi
alls þorra lesenda, hins vegar skilyrðislaust
og gagnrýnislaust hól fárra aðdáenda og
skáldbræðra, og er síðari voðinn verri hin-
um fyrri. Auðvitað getur atómljóð, eða
hvað menn vilja kalla það, verið gott eða
vont eins og hvert annað Ijóð eða hver ann-
ar texti, og þeim sem vilja veg þessa ljóð-
forms mestan, ætti að vera það kappsmál
að hisminu sé ekki hampað. Það er sannar-
lega fullerfitt að átta sig á nýtízkum list-
formum, hvort sem er í ljóði, tónum eða
mynd, þótt menn séu ekki afvegaleiddir af
þeim, sem sízt skyldi. En í hita orrustunnar
er ekki ævinlega valin sú bardagaaðferðin,
er skynsamlegust virðist eftir á. Það er göm-
ul og ný saga.
Að lokum tvær velmeintar aðfinnslur.
Höfundurinn hefur gaman af að strá sterk-
um litum í setningarnar; rautt, grænt, gult,
hvítt og svart veður uppi. Stundum fer þetta
vel:
Grænn himinn
græn tré
og hljóður vindur
í rauðu hári
en stöku sinnum freistar það hans til fárán-
legasta samsetnings: „Fjöllin gagnsæ og
sólin ótrúlega græn“. — Hin aðfinnslan
varðar lítið „sem“ í upphafi ljóðsins hér að
framan. Þótt kommur séu ekki notaðar, er
„sem“ tilvísunarfornafn engu að síður og
stofnar til aukasetningar. Orðið „Við“ sem
kvæðið hefst á, eignast því miður aldrei
neitt framhald, hluti aðalsetningarinnar
týnist, hugsunin í erindinu nær aldrei landi.
Það má ekki henda atómljóð fremur en
annað ljóð eða lausan texta.
Þ. G.
Guðmundur Ingi Kristjánsson:
Sóldögg
Bókaútgáfan Norðri 1958.
Hefðbundnaiía skáld en Guðmund Inga
er naumast hægt að ímynda sér. Ljóð-
form hans eru aldrei nýtízkuleg, og rím og
stuðlar eru honum jafn-sjálfsögð og matur
og drykkur. Yrkisefni hans hafa sjaldnast
verið langt sótt. Ilann hefur kveðið mest
um fyrirbæri daglegs lífs og starfa í sveit,
skepnurnar, gróðurinn, félagslífið, fólk sem
hann þekkir úr heimabyggð eða fornum
sögum. Hann yrkir einnig um konur og ást-
ir og hefur reyndar ort sum beztu Ijóð sín
um það efni. Ég tek sem dæmi „Sál mín er
hjá þér“ úr bókinni „Sólstöfum“.
Þetta er þriðja bók höfundarins og sú
jafnbezta. Hann er nú þroskaðra skáld en
fyrr, sjóndeildarhringurinn víðari, yrkis-
efnin fjölbreyttari og almennara eðlis,
vinnubrögðin yfirleitt vandaðri. Kímnin
verður honum tiltækari með hverri nýrri
bók, jafnvel að stjórnmálabrölti sjálfs sín
leyfir hann sér nú að henda góðlátlegt gam-
as:
85