Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.04.1959, Blaðsíða 68

Tímarit Máls og menningar - 01.04.1959, Blaðsíða 68
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR unuin Ingólfur eða Ólafur. Kenning- arnöfnin Arnarson og Tryggvason merkja nákvæmlega það, sem þau segja: Ingólfur var sonur Arnar og Ólafur sonur Tryggva. Þegar börn eru skírð kenningarnöfnum, er í raun- inni veriS aS rangfeðra þau, villa helmildir á uppruna þeirra. Næsti flokkur annarlegra skírnar- nafna, sem nýlega hafa verið notuð, er aS því leyti undarlegur, aS liann er í rauninni meira og minna afbökuS örnefni. Slík nöfn eru vitanlega hin örgustu brot á nafnalögunum. í fyrsta lagi er þau ekki mannanöfn, og í öSru lagi eru mörg þeirra svo afmynduS, aS þau eru langt frá því aS vera rétt að lögum íslenzkrar tungu. Dæmi um þetta eru eftirtalin skírnarnöfn, sem gefin voru piltum í einum söfnuði síð- ustu tvo áratugina: BreiSfjörS, Brim- dal, Geirdal, HafnfjörS, Haukdal, Hlíðar, Hofland, Hrafndal, Húnfjörð, Kaldal, Kervatns, Laxfoss, Norð- fjörð, Reykdal, SauSholt, Skagfjörð, Sædal og Waagfjörð. Eins og sjá má, eru þessi nöfn yfirleitt gefin í þolfalli eða eignarfalli; þó er ekki hægt að fullyrða um nafnið Laxfoss, í hverju falli það er. En þessi afbökuðu ör- nefni, sem nú eru gefin aS skírnar- nöfnum, sýna ljóslega þá hættu, sem stafar af þverrandi málvitund sumra foreldra og sofandahætti einstakra presta. Um nöfn þau, sem gefin hafa verið stúlkum undanfarin ár, mætti margt miður fagurt segja. Alls konar ónefni vaða uppi, en hér verður ekki drepið á nema nokkur. Hvernig láta eftirtal- in kvennanöfn í islenzkum eyrum: Aníta, Benía, Bentína, Concordía, Ebba, Elly, Estíva, Henný, Illaría, Jenný, Katha, Konný, Millý, Sirri og Thea? Eitthvert hvimleiSasla afbrigði á nafngiftum kvenna er það, að þeim hafa verið gefin karlanöfn á síðustu árum. Og karlanöfnin eru þá oft á tíðum afbökuð. Ég hef skjallegar heimildir fyrir því, að stúlkur hafi verið skírðar eftirtöldum nöfnum að undanförnu: Hafstein, Baldvins, Bær- ings, Gunnars, Hróbjarts, Kolbeins, Kvaran, Sigmars, Viðars og Vilbergs. En kynvilla sumra nafngjafa veldur því, að þeir láta dætur sínar heita kenningarnöfnum karla; þess eru dæmi, að stúlkur hafa verið skírðar Gíslason og Thorsteinsson. Og vitan- lega hljóta dætur málvillinganna eins og synirnir afbökuð örnefni og útlend ættarnöfn að skírnarheitum. Það þarf býsna mikið sinnuleysi til að láta skíra dóttur sína Laxfoss eða Hafn- fjörð eða Malinsky, svo að þrjú dæmi af fjöldamörgum séu nefnd. 9 Stytt mannanöfn og gælunöfn hafa tíðkazt á íslandi frá fornu fari. Sum eru mynduð á þann veg, aS endingu er skeytt aftan við orSstofninn, svo sem eru Grímsi af Grímur og Jónki 58
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.