Tímarit Máls og menningar - 01.04.1959, Blaðsíða 50

TÍMARIT MÁLS OG M ENNINGAR
á að koma upp nýrri kynslóð menntainanna með' nýjum líísviðhorfum úr hópi
verkamanna og bænda, og telja það skipta meginmáli að þessi hópur manna í
þjóðfélaginu einangrist ekki, missi ekki tengslin við alþýðuna, heldur haldi
áfram að vera hluti af henni. Og jafnframt verður lagt mikið kapp á að stór-
auka menntun alls almennings. Þetta er leiðin til að útrýma mismuninum milli
líkamlegrar og andlegrar vinnu. Allt skólafyrirkomulagið er skipulagt með
þetta mark fyrir stafni. Þessvegna láta þeir allt skólafólk vinna jafnframt skóla-
náminu. Um þetta eru þó enn sem komið er engar almennar, fastar reglur.
Sumstaðar er unnin líkamleg vinna einn dag í viku, sumstaðar einhvern
ákveðinn tíma á ári hverju. Til dæmis er það regla, að ríkisstarfsmenn og
flokksstarfsmenn verða að vinna líkamlega vinnu einn mánuð á ári. Þegar
stúdentar hafa lokið námi, verða þeir að vinna líkamsvinnu að minnsta kosti
%—1 ár áður en þeir hefja starf í sinni grein, ef þeir hafa þá ekki lokið þess-
ari vinnuskyldu áður en þeir útskrifast. I þessu efni eru Sovétríkin nú að taka
Kínverja sér til fyrirmyndar.
Einn mikilvægasti þátturinn í hinni andlegu hervæðingu, ef svo mætti að
orði kveða, er haráttan gegn hægri mönnunum í Kommúnistaflokknum og
utan hans. Fyrir meira en ári var hafin mikil sókn fyrir endurhótum á vinnu-
stílnum. Það var lögð áherzla á að menn gagnrýndu í hvívetna það, sem aflaga
færi og hefðu frumkvæði að hverskonar umhótum. Það var þá, sem Mao
sagði sín frægu orð: „Lofum hundrað blómum að spretta“ o. s. frv. Hægri
menn gripu tækifærið til þess að ráðast á flokkinn, að vísu undir yfirskini
sósíalisma, því annað er vonlaust í Kína, en í afturhaldssömum tilgangi. Þeir
hentu orð Maos á lofti til þess að rökstyðja það, að þeir yrðu að fá að berjast
fyrir skoðunum sínum í friði. Það kenndi margra grasa í kröfum þeirra og
málflutningi. Það spruttu upp mörg blóm. Þeir lögðu til, að auk núverandi
þjóðþings yrði stofnað til annars þings, þar sem fulltrúar flokkanna ættu sæti,
og að allar kosningar yrðu beinar og almennar þegar í stað. Þeir snerust
yfirleitt gegn alræði verkamanna og bænda, en kröfðust þess að tekin yrðu
upp nánast vestræn, borgaraleg sljórnarform í aðalatriðum. Þeir kröfðust
þess einnig að fleiri fulltrúar annarra flokka en Kommúnistaflokksins yrðu
teknir í ríkisstjórnina. Þeir andmæltu kröftuglega afskiptum Kommúnista-
flokksins af menningarmálum. Þeir vildu framlengja mjög tímann sem hin
hlönduðu fyrirtæki fengju að starfa. Fyrirtæki þessi eru að verulegu leyti eign
kapítalista með þátttöku ríkisins og undir yfirumsjón þess, en nú er óðum
verið að breyta þeirn í ríkisfyrirtæki og á því verki að vera lokið á tímabili
annarrar fimm ára áætlunarinnar eða í árslok 1962. Loks er að geta þess að
40