Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.03.1963, Side 18

Tímarit Máls og menningar - 01.03.1963, Side 18
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR mikið verið að því gert að undanförnu að níða hugsjónamennina, níða al- þjóðahreyfingu verkalýðsins og sósíalisma, gera lítið úr skáldum og lista- mönnum, gera lítið úr bókum sem oft verðskulda mesta athygli. En hvenær hafa ekki hugsjónir verið lítilsvirtar og hugsjónamenn fótum troðnir? Hve- nær hafa ekki valdsmennirnir, hinir sterku í þjóðfélaginu, þótzt hafa öll ráð í hendi sér? En hvað sýnir veraldarsagan, hvað sýnir íslandssagan? Hverra hefur í rauninni verið valdið og mátturinn? Ekki voru það valdamenn í þjóð- félaginu né ríkisbúrar sem kveiktu logann í brjósti íslendinga á 19. öld sem varð undanfari allra sigra þjóðarinnar. Ekki voru það valdamenn í þjóðfé- laginu sem stofnuðu Mál og menningu og blésu nýjum anda í bókmenntirnar og þjóðlífið. Þegar valdsmenn halda að þeir hafi öll ráð í hendi sér, eru þeir oft falli næst. Þegar þeir halda að þeir hafi kæft hugsjónina, flýgur hún jafn- vel björtust fyrir þjóðinni, og þegar þeir telja sér trú um að þeir hafi þaggað niður í hugsjónamanninum, þá bergmála fjallshlíðarnar rödd hans. Bæði valdið og spillingin eiga sér dauðar rætur. Þau gela ekki nema fúnað. Aflið, það eru hjörtun sem loga, hinir andlegu kraftar er þeir rísa og kveikja í f j öldanum. Þetta eitt gengur frara af skilningi vortim: vér trúðum guði spillingarinnar vér sáum hann ríkja almáttugan í sama vetfangi og þeir risu upp og þeir risu upp. Þetta eitt gengur fram af djúpsæi voru: hvar höfðu þeir leynzt fyrir guði vomm þeir sem risu upp? Og nú vil ég segja það sem vera má að ykkur finnist meira skylt við draum en veruleika: Ég sé blika af nýjum degi í íslenzku þjóðlífi, ekki síður skærum en þeim er við sáum fyrir okkur þegar Mál og menning steig fyrstu sporin. Og það fellur enn í ykkar hlut, einmitt ykkar, að vekja gróður hans til lífs. Hvað er það sem mönnum finnst að og gerir þá svo óánægða? Menn eru frantar öllu óánægðir með manndómsleysi sjálfra sín, óheilindin allt í kring- um sig. Aftur og aftur kveða sér hljóðs raddir sem heimta breyttan þjóðar- anda, aukinn manndóm, nýtt þjóðaruppeldi. Menn finna ekki þann guðmóð sem þeir í sjálfu sér þrá og ekki þau andlegu leiftur sem lýsi yfir gráa hvers- dagsmóðuna. Það er vöknuð að nýju þrá í brjósti einstaklinganna eftir hug- sjónum. Menn eru orðnir þreyttir á ofdýrkun peningavaldsins, á tómleika eig- ingirninnar, finna til sárrar blygðunar yfir spillingu valdsins, fyrirlitningar 8
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116

x

Tímarit Máls og menningar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.