Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.03.1963, Blaðsíða 18

Tímarit Máls og menningar - 01.03.1963, Blaðsíða 18
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR mikið verið að því gert að undanförnu að níða hugsjónamennina, níða al- þjóðahreyfingu verkalýðsins og sósíalisma, gera lítið úr skáldum og lista- mönnum, gera lítið úr bókum sem oft verðskulda mesta athygli. En hvenær hafa ekki hugsjónir verið lítilsvirtar og hugsjónamenn fótum troðnir? Hve- nær hafa ekki valdsmennirnir, hinir sterku í þjóðfélaginu, þótzt hafa öll ráð í hendi sér? En hvað sýnir veraldarsagan, hvað sýnir íslandssagan? Hverra hefur í rauninni verið valdið og mátturinn? Ekki voru það valdamenn í þjóð- félaginu né ríkisbúrar sem kveiktu logann í brjósti íslendinga á 19. öld sem varð undanfari allra sigra þjóðarinnar. Ekki voru það valdamenn í þjóðfé- laginu sem stofnuðu Mál og menningu og blésu nýjum anda í bókmenntirnar og þjóðlífið. Þegar valdsmenn halda að þeir hafi öll ráð í hendi sér, eru þeir oft falli næst. Þegar þeir halda að þeir hafi kæft hugsjónina, flýgur hún jafn- vel björtust fyrir þjóðinni, og þegar þeir telja sér trú um að þeir hafi þaggað niður í hugsjónamanninum, þá bergmála fjallshlíðarnar rödd hans. Bæði valdið og spillingin eiga sér dauðar rætur. Þau gela ekki nema fúnað. Aflið, það eru hjörtun sem loga, hinir andlegu kraftar er þeir rísa og kveikja í f j öldanum. Þetta eitt gengur frara af skilningi vortim: vér trúðum guði spillingarinnar vér sáum hann ríkja almáttugan í sama vetfangi og þeir risu upp og þeir risu upp. Þetta eitt gengur fram af djúpsæi voru: hvar höfðu þeir leynzt fyrir guði vomm þeir sem risu upp? Og nú vil ég segja það sem vera má að ykkur finnist meira skylt við draum en veruleika: Ég sé blika af nýjum degi í íslenzku þjóðlífi, ekki síður skærum en þeim er við sáum fyrir okkur þegar Mál og menning steig fyrstu sporin. Og það fellur enn í ykkar hlut, einmitt ykkar, að vekja gróður hans til lífs. Hvað er það sem mönnum finnst að og gerir þá svo óánægða? Menn eru frantar öllu óánægðir með manndómsleysi sjálfra sín, óheilindin allt í kring- um sig. Aftur og aftur kveða sér hljóðs raddir sem heimta breyttan þjóðar- anda, aukinn manndóm, nýtt þjóðaruppeldi. Menn finna ekki þann guðmóð sem þeir í sjálfu sér þrá og ekki þau andlegu leiftur sem lýsi yfir gráa hvers- dagsmóðuna. Það er vöknuð að nýju þrá í brjósti einstaklinganna eftir hug- sjónum. Menn eru orðnir þreyttir á ofdýrkun peningavaldsins, á tómleika eig- ingirninnar, finna til sárrar blygðunar yfir spillingu valdsins, fyrirlitningar 8
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.