Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.03.1963, Page 31

Tímarit Máls og menningar - 01.03.1963, Page 31
VERULEIKI OG VFIRSKIN segja að engin sannfærandi rök hafa verið færð fyrir því að þjóðríkin hafi ekki bolmagn til að neyta tækninnar sér til hagsbóta í friðsamlegum til- gangi. En hitt er alveg hárrétt að þjóð- ríkin hafa ekki krafta til að neyta hennar til stríðsrekstrar; til atómher- væðingar Evrópu er útrýming þjóð- erna nauðsynleg. Forsenda þess að kenningin gildi virðist þessvegna sú að mælikvarðinn á tæknilegar fram- farir sé afl morðvopna. Sá mælikvarði er auðvitað „réttur“ í kapítalistísku skipulagi, vegna þess að vopnaframleiðsla er ein helzta undirstaða þess skipulags á hástigi. Samanber Bandaríkin. Það er að vísu annað svið tækninn- ar sem með réttu má álíta ofurefli einstökum þjóðríkjum Vestur-Ev- rópu, það er geimrannsóknir. En þá ber þess að gæta að ekkert er því til fyrirstöðu að þjóðríki sameinist um stofnanir til lausnar ákveðnum verk- efnum, í friðsamlegum tilgangi, án þess að afsala sér tilveru sinni. Alþjóðleg samvinna í friðsamleg- um tilgangi og aukin verkaskipting milli þjóða er nauðsyn framtíðarinn- ar, en það mál er óskylt stór-ríkishug- sjón evrópskra auðjarla. Aðalatriðið í þessu sambandi er það að þau rök sem mæla með því að tækniþróunin út af fyrir sig krefjist útrýmingar þjóðerna virðast léttvæg; hinsvegar eru þau rök bæði augljós og sterk sem benda til þess að tækni- þróun -f- kapítalistískt efnahagskerfi muni óhjákvæmilega leiða í þessa átt. Hugsjónin „sameining Evrópu“ er í rauninni um þessar mundir aðeins eitt þeirra orðtaka sem stjómmála- menn grípa til fyrir hentugleika sakir til að dylja raunverulegar áætlanir sínar. Um sameiningu Evrópu er varla hægt að tala á þessu stigi, eng- in lögformleg stofnun evrópskra bandaríkja er í vændum. Það er að- eins um það að ræða að steypa sam- an í eina heild sterkustu öflum hins evrópska kapítalisma, gera úr þeim harðan kapítalistískan kjarna, sem verði jafn-rétthár í heiminum og hinn ameríski kjarni hefur verið nú um sinn. Þessi kjarni kann að innihalda aðeins Frakkland og Þýzkaland, þeg- ar til kastanna kemur, eða Frakkland, Þýzkaland og Bretland, eða Þýzka- land, Ítalíu og Frakkland; um það er ekki hægt að fullyrða neitt að svo komnu máli. Hinsvegar er augljóst að forustumenn þessarar sameiningar kæra sig ekki um að hafa þennan kjarna stærri en nauðsynlegt er til þess að hann geti gegnt því tvíþætta hlutverki að halda til jafns við Bandaríkin og bera ægishjálm yfir öll önnur ríki Vestur-Evrópu. Ræð- urnar um hina hættulegu „útþynn- ingu“ Efnahagsbandalagsins eru lær- dómsríkar í þessu sambandi. Auð- hringarnir sem mynda eiga hinn harða kjarna veita sjálfum sér for- gangsrétt til gróðans, og ætla sjálfum 21
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.