Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.03.1963, Qupperneq 93

Tímarit Máls og menningar - 01.03.1963, Qupperneq 93
UMSAGNIR UM BÆKUR Allt er reiðubúið að draga þig á tálar hversu hörmulega létu menn ekki blekkjast á slíkum stundum þegar œvintýrið virtist opið gott jrjálst og umfram allt dagsatt {1961) I þessum „göldrótta rökkurblæ" er skáld- inu ríkast í huga að láta ekki blekkjast. Bókin er ein heild, bæði að efni og allri hrynjandi; og það ber að mínu viti að líta á hana sem samfelldan ljóðaflokk. Hún skiptist í þrjá hluta sem heita Vegjerð, Að bíða ejtir fregn og Birta. f fyrsta hlutanum eru hik og uggur alls ráðandi og nálgast á stundum örvæntingu: hugurinn reikar staðlaus um lífvana gresjur er mér ofvaxinn þessi hverfuli hugur? — segir í niðurlagi eins kvæðisins. Gatan, fyrsta kvæði bókarinnar, lýsir því að „ein- hver“ er staddur á vegamótum (— „hlið“ með „ryðbrur.num staurum“ og síðan tek- ur við „gatan ný“ —) og slíkt krefst á- kvörðunar sem er erfið því að tímarnir eru viðsjárverðir og framtíðin óviss. En ... óvissan er betri en œvilaung bið og þorsti — og þar sem milljónir bifreiða streyma gegn- um hliðið inn í óvissuna, er freistandi (enda auðvelt) að verða þeim samferða: fáein feimin slökk og skref uppí opið sœti burt — að nema tímann og drekka jjarskann Kvæðið er þannig — hafi ég skilið það réttilega — lýsing á því hvernig einstakl- ingurinn hrífst með straumnum. í þessum fyrsta kafla bókarinnar sér Þorsteinn ein- staklinginn nær eingöngu sem leiksopp og ekki sem hugsanlegan ákvarðanda í fram- tíðarþróuninni. Hér er eitthvað sem á vant- ar; ekki ógrunduð bjartsýni — hún er jafn- haldlítil og örvænting og Þorsteinn forðast hana réttilega —; en e. t. v. ofurlítið meiri baráttumóður, því að ekki er enn allt tap- að og ekkert vinnst með því einu að hrista höfuðið. í síðasta kvæði þessa hluta, Leit, er ákveðnari tónn: Skáldið vill a. m. k. ekki hætta leit sinni. í miðhluta bókarinnar er uggurinn enn Iiinn sami; andrúmsloftið auðkennist af óvissunni og tilfinningunni um eigið van- mætti („að bíða eftir fregn og geta ekkert aðhafzt"); á hinu leitinu er óbugandi ásetningur skáldsins að verða ekki blekk- ingunni að bráð (Við eldana). Hér er einn- ig kvæðið Blóð krefur þig dansari sem ort er í minningu Patrice Lúmúmba. Það er ekki heiglum hent að yrkja af slíku tilefni þannig að úr verði stórbrotinn skáldskap- ur, og lesenda sem er sama sinnis og höf- undur hættir stundum til að taka viljann fyrir verkið. Að mínum dómi hefur Þor- steini hér tekizt að skapa áhrifamikið kvæði um hið blóðuga frelsisstríð nýlenduþjóð- anna sem „krefur okkur um heift“, en jafn- framt — því þrátt fyrir stundarósigra er þó lokasigurinn vís — „um fögnuð“. í lokahlutanum, Birta, er það hóglát sig- urvissa sem orðin er ákvarðandi: Mold Þráttfyrir allt cr þessi brúna glfúpa dýngja hús mikilla sanninda og hver handfylli dýrmœt lausn Þráttfyrir allt: bjartsýnin er að vísu afar varfæmisleg, en þó eindregin. Það er nið- urstaða bókarinnar. Er Lifandi manna land betri bók en 83
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.