Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.03.1963, Síða 101

Tímarit Máls og menningar - 01.03.1963, Síða 101
UMSAGNIR UM BÆKUR svífa með frássögn þess, sem víða hafði far- iS og margt séð. Og svo komu bækur og blöð, og menn lásu þar um ferðir annarra og allt þaS forvitnilega, sem þeir sáu á löngum ferðum, og allt það nvstárlega, sem þeir urðu áskynja meðal framandi þjóða. Ferðabækur hafa á öllum tímum verið eft- irlætisbókmenntir þjóðarinnar, síðan hún komst í kynni við þær, og á síðustu áratug- um hafa ferðapistlar verið með því vinsæl- asta, sem flutt hefur verið á vegum Ríkis- útvarpsins. En ferðasögur eru eins og aðrir hlutir misjafnar að skemmtana- og fróðleiksgildi. Sfiklu veldur, hvert farið er og frá hverju hægt er að segja, en hitt veldur ekki minnu, hvemig frá er sagt. Það er ekki ofmælt, að Rannveig Tómasdóttir sé allra íslenzkra ferðalanga kunnust og vinsælust meðal al- þýðu þessa lands nú til dags. Kynnin við hana hafa nú staðið alllengi og hróður hennar aukizt á þessum vettvangi við hverja ferð hennar, sem hún hefur sagt okkur frá. Ég má ekki með það fara, hve mörg ár eru síðan Rannveig vakti fyrst athygli mína og fleiri með ferðasögum um Vestfirði. Fleiri hafa trítlað um þær slóðir og þar á meðal góðkunnir menn fyrir frásagnargleði, en fleirum en mér munu frásagnir Rannveigar hafa orðið ánægjulegastar til fróðleiks og kynna við svipmikið fólk í stórbrotnu um- hverfi. I seinni tíð hafa ferðasögur Rannveigar verið frá löndum handan Atlanzála og handan allra annarra ála þessarar jarðar- kringlu. Og fyrir frásagnir frá þeim ferðum hafa íslenzkir útvarpshlustendur komizt í æ nánari og hugþekkari kynni við þessa víðförlu konu, og ferðaþættir hennar eru í tölu þeirra útvarpsþátta, sem almennt hafa verið bezt þegnir. En Rannveig hefur ekki látið sér nægja Utvarpið eitt til að svala frásagnarþörf sinni og eftirspum þeirra, sem meira vilja heyra. Á átta árum hafa þrjár ferðabækur frá henni komið á markaðinn, og sú síð- asta, nýútkomin í afmælisútgáfu Máls og menningar, er tilefni þessar lína. Hver hók fyrir sig er sjálfstæð heild, en ekki samsafn ferðaþátta, á sama hátt og hver ferð henn- ar er greinilega ekki farin eitthvað út í blá- inn til að sjá eitthvað, heldur til að afla sér heildaryfirsýnar einhvers ákveðins efnis. Fyrsta bókin heitir FJARLÆG LÖND OG FRAMANDI ÞJÓÐIR, og er þá farið til hitabeltislanda Ameríku, nokkurra Vestur- Indlandseyja og Mexíkó. Næsta bók heitir LÖND í LJÓSASKIPTUM, og þá er farið um Rússland, Kína og Egyptaland. Sú síð- asta ber heitið ANDLIT ASÍU, og þá er farið um Indland, Kashmír, Nepal, Ceylon, Thailand, Kambódíu og Mið-Asíulöndin, sem heyra til Ráðstjórnarríkjunum. Bækur þessar eru hver annarri fegurri að útgáfu og á allan hátt hugþekkir gripir í mörgum bókaskáp menntaðra alþýðuheimila. Það er sameiginlegt einkenni allra bóka Rannveigar, að þær bera það með sér, að ferð er ekki fyrst og fremst farin til að leita að sérkennilegu landslagi eða til að státa af að hafa komið á slóðir, þar sem fáir aðrir hafa komið. Hún er fyrst og fremst leit að fólki og hvernig það lifir og hrærist við menningu og lífsskilyrði, sem óskyld eru og fjarlæg því, sem við þekkjum, og f jöll og ár og ásar og gróður og veðrátta og sögu- og menningarleifðir er aðeins um- gerð um það mannlíf, sem í dag hrærist á þessum fjarlægu slóðum. í ferð um Vestur- Indlandseyjar og Mexíkó eru það fáskrúð- ugar leifar frumbyggjanna, Aztekanna, sem hæst ber í frásögninni, glæsileiki fornrar menningar þeirra og örlög þeirra í hel- greipum hvítra villimanna. í aðra ferð sína fer Rannveig til að kynnast alþýðu stór- þjóða, sem eiga forna gróna menningu, höfðu búið við kúgun og niðurlægingu stéttarlega eða þjóðernislega eða hvort 91
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116

x

Tímarit Máls og menningar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.