Tímarit Máls og menningar - 01.06.1972, Side 106

Tímarit Máls og menningar
nú er uppi, en Bandaríkin veita honum efnahagsaðstoð. Það er augljóst að
innrásir kommúnista eru ekki í dæminu, allt snýst um að ná tökum á lönd-
um sem þeir girnast, og löndin sem þeir sækjast eftir eru lituðu löndin, þar
eru auðsuppspretturnar. Þær hafa verið þar undanfarnar aldir og eru enn
og þess vegna verður vestrænt þjóðfélag að hreiðra um sig þar.
Þá ætla ég að henda á tvö aðgreind atriði, vegna þess að uppreistir í
Ameríku eru jafnharðan kallaðar óeirðir manna í milli. Hvítt þjóðfélag
vestrænt er mjög gott þjóðfélag, það leggur höfuðálierzlu á reglu, lög og
reglu. „Við heimtum lög og reglu“. Þar er ekki minnzt á réttlætið, um það
má ekki tala. Hitler hafði áhrifaríkasta kerfið um lög og reglu sem ég hef
nokkurntíma litið. Hann var fasisti. Hann tengdi ekki saman réttlæti og lög
og reglu. Bandaríkin vita allt um lög og reglu, ekkert inn réttlæti. Lög og
regla er tal vestrænna þjóðfélaga. Það er þriðja heimsins að tala um rétt-
læti.
Þá skulum við lítillega ræða um ofbeldi. Guð má vita, en ég skil ekki
hvernig hvítir menn vestursins fara að því að nefna ofbeldi. Þeir eru mestu
ofbeldismenn jarðarinnar. Þeir hafa beitt ofbeldi til að koma öllu sínu fram.
Og samt eru þeir fremstir í flokki að tala um ofbeldi. Vopnaðar uppreistir
í Bandaríkjunum um þessar mundir og skæruhernaður er ekki mesta ofbeldið
í heiminum. Víetnam, Zimbabwe, Hong Kong, Aden, Sómalíland - þar er
hið raunverulega ofbeldi. Ofbeldið tekur á sig margar myndir, t. d. beinar
hernaðaraðgerðir, það getur líka táknað hægan dauða og langvinnan.
Gyðingarnir í Gyðingahverfunum i Varsjá voru beittir ofbeldi. Það kom
ekki fram í áþreifanlegum aðgerðum fyrr en þeir voru leiddir í gasklefana.
Þeir voru beittir andlegu ofbeldi. Hvar sem þú kemur í Afríku um þessar
mundir eru Afríkanar beittir ofbeldi, ofbeldi hvíta vestursins. Ýmist eru þeir
rúnir eigin menningu og mannlegum virðuleik eða auðsuppsprettur landanna
teknar með ofbeldi.
Það er deginum ljósara að kominn er tími til fyrir þjóðir þriðja heimsins
að láta rödd sína heyrast. Allt tal um að stöðva ofbeldi er út í hött. Það er
augljóst, jafnvel Camus segir það, enda þótt hann væri gripinn í glæpnum.
Camus segir, að höðull/fórnardýr sé afstætt í þjóðfélaginu. Böðullinn
beiti valdi til að halda fórnardýrinu niðri. Fórnardýrið verður þreytt á
þessu og þegar það annaðhvort færir sig í jafnvægisaðstöðu eða reynir að
sigrast á böðlinum þá beitir það valdi, tækjum og aðferðum sem kúgari
þess beitti áður til að halda því niðri. Þetta er kallað ofbeldi. Ég hef aldrei
fylgzt vel með ofbeldinu, en að sjálfsögðu er ein af uppáhalds tilvitnunum
96