Tímarit Máls og menningar - 01.03.1982, Page 127

Umsag/iir um bxkur
Sólinni og skugganum sem ritdæmd er
annars staðar í þessu hefti.
Höfundi er mikið niðri fyrir í öllum
þessum sögum og stundum finnst manni
óneitanlega að boðskaparhneigðin verði
of fyrirferðarmikil og sveigi söguefni og
sögutón að sínum kröfum. í upphafssög-
unni, um fulltrúann svefnlausa, og þeirri
síðustu, um drauminn, er lesanda t.a.m.
fátt skilið eftir til að geta í eyðurnar, svo
umhugað er höfundi um að koma sínum
skilningi á framfæri. Víða er þetta gert
með kunnáttusamlegri fleygun söguefnis-
ins, en ýmis þeirra atriða hefðu betur verið
skráð milli línanna. Svo að dæmi sé tekið
er eitt meginatriði draumsins í samnefndri
sögu málverk sem konunni finnst hún
mála í björtum, „syngjandi litaflötum“ og
er forsmáð af fjölskyldunni og umheim-
inum. Þetta atriði verður talsvert flatn-
eskjulegra þegar það tengist vitneskj-
unni um að konan hefur í raun og veru
gert mynd sem fjölskyldunni þótti of
litsterk til að passa í stofunni.
Fríða Á. Sigurðardóttir kann þá list að
segja vel sögu. Besti vitnisburður þess er
sagan Ein örfleyg stund, einhver áhrifa-
mesta smásaga sem ég hef lengi lesið. Að-
alpersónan er fátæk, lítil stúlka sem hefur
vingast við dóttur skólastjórans og sér allt
í kringum hana í fagurbláum hillingum.
Hún kemur heim til vinkonu sinnar og
verður þess þá áskynja að ekki er allt sem
sýnist. Um leið verður henni ljóst að hún
á ekki afturkvæmt í þetta fallega hús, að
hún á annars staðar heima. Þarna er
tveimur heimum teflt meistaralega saman
með fáum, öruggum dráttum, næmum
persónulýsingum og yfirvegaðri beitingu
á sjónarhorni. Söguefnið er látið njóta sín,
persónur leiddar saman til raunverulegra
átaka án þess að niðurstaðan sé fyrirfram
gefin. Um leið opnast lesandanum sýn inn
í kviku þess mannlífs sem lýst er.
Minnisstæðar verða ýmsar aðrar, veiga-
minni sögur. Sagan Spegill er vel gerð
saga, hún er öll samtal tveggja stráka sem
ráða má af ýmislegt um heimilislíf þeirra
beggja, þjóðlífið og aldarfarið. í sögunni
Á fömum vegi sest gömul skrafskjóða inn
í strætisvagn og tekst að koma af stað
samræðum meðal fólksins sem situr þar af
hendingu og bíður vagnstjórans. Um leið
sjáum við í hug hvers og eins og kynn-
umst ofurlitlum þverskurði mannlífsins í
kring. í þessum sögum nýtist kímnin
Fríðu afar vel og mætti reyndar víðar
skjóta upp kollinum. Eins eru örfá hliðar-
hopp út fyrir raunsæisrammann forvitni-
leg, einkum i upphafssögunni, og gefa
fyrirheit um að höfundur eigi þar ónumin
lönd.
Þorleifur Hauksson.
Steinunn Sigurdardóttir:
SÖGUR TIL NÆSTA BÆJAR
Iðunn Reykjavík 1981.
í þessum átta sögum bregður skáldið sér í
allra kvikinda líki þótt kvenfólk sé alls-
staðar þungamiðjan. Á sinn hátt gefur
Steinunn langt nef því regluboði sem
sumir taka fyrir raunsæi og segir að aðeins
sé hægt að skrifa vel um það sem maður
þekkir. Steinunn virðist frekar hallast á
sveif með Flaubert, sem taldi að skilyrði
fyrir því að skrifa vel um eitthvað, væri að
þekkja það ekki og geta þar af leiðandi
117