Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.05.1986, Side 20

Tímarit Máls og menningar - 01.05.1986, Side 20
Tímarit Mdls og menningar höfundar að ná til fólks með boðskap sinn annars vegar — hins vegar formviljinn, metnaður sem beinist einkum að því að skapa góðan skáldskap. Lýsing Klöru Sig., sem klárar sig ekki á neinu en er upp á karla komin, sem hefur vissulega vakta vitund um sig sem konu en fátt annað, sem setur allar réttu skoðanirnar sem hún hefur lesið um í vitlaust samhengi, skilur ekki stöðu sína gagnvart eiginmanninum Þresti sem er alltaf á ferð og flugi meðan hún dúsir í búrinu, er uppfull af jafnréttishjali án þess að rétta systrum hjálparhönd, stundar líkamsrækt og ljós sem hneigð virðist vera í sögunni til að álíta hina nýju ópíumneyslu, predikar yfir alþýðumanni svo viss í sinni sök, alltaf svo viss þangað til hún brotnar frammi fyrir spéspegl- um sálarinnar í nóttinni — þessi lýsing á býsna margt sameiginlegt með kvenlýsingu Guðlaugs Arasonar sem fyrr var rakin og þá ekki síður það alþýðlega mótvægi sem sett er fram til að afhjúpa yfirstéttarjafnréttisfröm- uðinn. Og aðferðin: að reka söguna einkum áfram með rökræðum sem reynt er að gera trúverðugri með því að drita talmálsslettum hér og hvar í annars skipulegan textann — „ég meina sko annars hérna þarna“ — og afhjúpunin, eða öllu heldur árásin á væntanlegan viðtakanda bókarinnar, lesandann, sem helst má vænta að sé tepruleg og vel menntuð jafnréttissinn- uð kona, og er nokkuð gert til að stuða með „hressilegu og hispurslausu tungutaki“ — þetta minnir hvort tveggja á Vík milli vina Ólafs Hauks Símonarsonar þar sem jákvæð gildi bókarinnar voru reyndar tengd konum á borð við Klöru Sig, eiginkonum dáðlausra arkitekta, en sú stétt virðist af einhverjum ástæðum vinsæll skotspónn nýraunsæispenna. Nýjung Stefaníu felst einkum í því að láta fyrirmyndarpersónurnar dúsa utansviðs, enda hefur slíkt fólk reynst nýraunsæispennum allþungt í skauti, verið furðu þvingað í sínu eðlilega jákvæði. Hvert stefnir? Hinir eldri raunsæishöfundar höfðu viðmið sveitarinnar sem þeir gátu stefnt gegn borginni, nýraunsæju höfundarnir höfðu hugsjón um réttlátt þjóðfélag sem þeir létu einhverja málpípuna sína segja fávísum frá; Stefanía og Guðlaugur hafa hvort með sínum hætti snúist gegn þeirri manntegund sem áður var málpípa og Guðbergur hafði raunar tætt í sig í Hjartað býr enn í helli sínum, bækur þeirra eru uppgjör við óheilindi hins menntaða og upplýsta einstaklings sem þykist vita hvað öðrum sé fyrir bestu. Arkitektum og félagsráðgjöfum ætti þá að vera nægilega úthúðað í íslenskum bókmenntum að sinni. Pétur Gunnarsson fór aðrar leiðir: reyndi í Andraflokki sínum að lýsa aðeins Reykjavík án þessa síáleitna viðmiðs sveitar eða framtíðarþjóðfélags- ins, þótt ekki færu róttækar skoðanir hans milli mála. Lesendur brugðust við bókum hans með því að segja: já einmitt, já svona, svona var það einmitt 146
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140

x

Tímarit Máls og menningar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.