Tímarit Máls og menningar - 01.12.1992, Page 111

reynda þannig að sagan verður barnsleg og
þroskuð í senn.
Og svartir hárlubbatoppar í hvítum nærbol-
um slást á grasbala fyrir neðan þjóðveginn
sem liggur til flugvallarins löngu áður en þeir
sleikja hvor annan einsog hundar sem vilja
kynnast og þrýsta sér langt og lengra inní
hvor annan og hverfa
— Komdu inní rassinn minn. Finndu
hann með fingrunum sem ég gaf þér og
áður en ég tel uppað þremur verð ég
breyttur í Ijörtíuogfjórafugla sem flögra
innanum þig allan. Komdu inní mig núna
og láttu mig svo hverfa.
þangað. (119)
Eins og áður hefur komið fram er einstakling-
urinn í brennidepli í Einu sinni sögum, einstak-
lingurinn, ást hans og þrár. Sameiginlegt
einkenni flestra sögupersónanna er togstreitan
milli sjálfs og umheims; annars vegar ósk ein-
staklingsins um að fá útrás fyrir tilfinningar
sínar í samskiptum við aðra og hins vegar getu-
leysi hans til þess. Tungumálið er ekki lengur
fært um að greiða mönnum göturnar og ef til vill
ekki heldur erótíkin ein. Þess vegna vilja per-
sónumar íEinu sinni sögum snerta ástina, koma
við þetta abstrakta hugtak og allar þær tilfmn-
ingar sem tengjast ástinni. Ekki til þess eins að
fá staðfestingu á ástinni, heldur einnig til að fá
staðfestingu á sjálfum sér og eigin tilvem.
„Maðurinn sem var mikið fyrir alla“ kemst svo
að orði þegar hann hittir konu sem „hafði svo
fallegan málróin að hann gat ekki annað en
snert rödd hennar“ (93);
— 1 öll þessi ár langaði mig alltaf tilað snerta
raddir en var alltaf að snerta bijóst og kynfæri
og eyru og ég hélt ég mundi finna allt með
því. Eg finn núna að ég hef mjög mikið
þroskast (93).
Einstaklingurinn í sögum Kristínar virðist vera
nokkurs konar smækkun á mannkyninu sem
heild, þar sem hið einstaka kemur í stað heild-
arinnar. Þessi smækkun eða einföldun gerir
flestar sögurnar stuttar og hnitmiðaðar. Svipuð
þemu eru skoðuð frá nýjum og nýjum hliðum,
og þó að höfundur sé einatt fjarlægur, áhorf-
andi, er hann alltaf til staðar, nálægur í fjarlægð
sinni.
Stíll Kristínar er mjög persónulegur, samt
minna Einu sinni sögur um margt á það sem er
að gerast í bókmenntunum annars staðar á
Norðurlöndum og i Evrópu. Stíll hinna ungu
höfunda er sagður vera hlutlaus, jafnvel kæru-
laus. Erfitt er að greina ákveðinn boðskap hjá
þeim og ungir höfundar eru gagnrýndir íyrir að
hafa ekkert að segja. Það hefur jafnvel farið í
taugarnar á gagnrýnendum að blaðsíðunum er
farið að fækka ískyggilega. Það sem Kristín
hefur fram yfir starfsbræður sína erlendis er
hins vegar bjartsýnin fræga. Svartsýnin segir
raunar ekki mikið til sín í bókmenntum á ís-
landi. Svo virðist sem skáldskapurinn eigi fyrst
og fremst að vera skemmtilegur og sniðugur,
boðskapurinn lýtur í lægra haldi. Eða er þetta
full mikil einföldun? Getur verið að kímnin sé
einungis verkfæri til að sýna fram á þann skrípa-
leik sem lífið kann að virðast fyrir nútímamann-
eskjuna? Þó að sögur Kristínar virðist við fyrstu
sýn bara vera skondin ævintýri og ekkert annað,
leikur að orðum og hugmyndum, þá liggur samt
sem áður einmanakennd einstaklingsins á bak
við og gefur frásögninni lit. Það er þetta sem
gerir sögur hennar athyglisverðar.
Kristín vinnur markvisst við það sem hún er
að gera og gaman verður að sjá hvað hún tekur
sér fyrir hendur næst. Og hvað ástina varðar,
ætti að vera af nógu að taka.
Ingeborg Huus
TMM 1992:4
109