Morgunblaðið - 13.03.2015, Síða 14

14 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 13. MARS 2015
Gjafir sem gleðja
LAUGAVEGI 5 - SÍMI 551 3383
Fermingagjafir
á frábæru verði
Líttu við og
skoðaðu úrva
lið
Verð 6.950,-Verð 4.700,- Verð 5.800,-
Verð 6.700,-Verð 11.500,-
Verð 17.900,-
Verð 8.200,-
Verð 5.900,-Verð 5.900,- Verð 7.500,-
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Bjarni Benediktsson, formaður Sjálf-
stæðisflokksins, segir Evrópumálin
komin á byrjunarreit eftir að Gunnar
Bragi Sveinsson utanríkisráðherra
afhenti fulltrúum ESB bréf þar sem
þess er óskað að Ísland verði ekki
lengur í hópi umsóknarríkja.
Spurður hvort næsta ríkisstjórn
þurfi að leggja fram nýja umsókn
sem þurfi þá að fara í gegnum öll
aðildarríkin, sem hvert og eitt hefur
neitunarvald, og þar með hefja ferlið
að nýju, svarar Bjarni svo:
„Það er spurning sem mér finnst
að snúi fyrst og fremst að okkur hér
heima fyrir. Hvort það myndi þurfa
að leggja fram nýja umsókn. Mín
skoðun er sú að það þurfi að byrja
upp á nýtt og að við séum komin al-
gjörlega á byrjunarreit.
Það væri fráleitt að byggja nýtt að-
ildarferli á verkum stjórnarinnar
sem var vikið frá í síðustu kosning-
um. Ég get auðvitað ekki svarað því
fyrir hönd Evrópusambandsins,
hvort þeir í framtíðinni myndu segja
sem svo að þeir teldu óþarfa að fara
fyrir öll þjóðþingin eða ekki. Ég tel
slíkt smámál. Það var aðeins nokk-
urra mánaða ferli … En ég geng út
frá því að þar sem Ísland er ekki
lengur umsóknar-
ríki þá líti Evr-
ópusambandið
þannig á að málið
sé algjörlega á
byrjunarreit og
að það þurfi þá að
hefja ferlið upp á
nýtt. Það er ekki
stór eðlismunur á
því að mínu mati
að hefja ferlið upp
á nýtt eða að reyna að blása lífi í gam-
alt aðildarviðræðuferli, þar sem ekk-
ert hafði í raun og veru gerst.“
Þurfi að endurnýja umsóknina
Fer Ísland þá af lista ESB sem
umsóknarríki?
„Það sem farið er fram á af okkar
hálfu í bréfinu er að Ísland verði ekki
lengur skilgreint sem umsóknarríki.
Ríki sem er ekki lengur skilgreint
sem umsóknarríki hlýtur að þurfa að
endurnýja umsókn sína í framtíðinni.
Ég lít þannig á að Evrópusambandið
hljóti að fara fram á skýrt lýðræðis-
legt umboð og það leiði af eðli máls að
menn þurfi að byrja upp á nýtt. En
það er ekki mitt að svara fyrir Evr-
ópusambandið hvernig þeir myndu
vilja haga þessum málum í framtíð-
inni. Aðalatriðið er hvernig við viljum
afgreiða slíkt mál hér heima fyrir.“
Felur þetta í sér að umsókn Ís-
lands að Evrópusambandinu hafi
verið dregin til baka?
„Ég lít þannig á að málið sé komið
algjörlega á byrjunarreit.“
Þannig að umsóknin hafi verið
afturkölluð?
„Þetta jafngildir því.“
Hver er ástæða þess að þið farið
ekki með málið í gegnum þingið?
„Auðvitað hefði það getað komið til
greina að leggja málið fyrir þingið,
enda var það gert á síðasta þingi, í
kjölfar þess að skýrslan [um aðild-
arferlið] var lögð fram. Framlagning
þessa bréfs og sú árétting sem birtist
í því er framhald af samskiptum við
Evrópusambandið að undanförnu. Í
sjálfu sér hefur aðildarumsóknin ver-
ið afturkölluð í skrefum allt frá því að
fyrri ríkisstjórn stöðvaði viðræðurn-
ar. Þess vegna er á þessum tíma full-
komlega eðlilegt að það sé áréttað að
Ísland hyggst ekki sækjast eftir inn-
göngu í Evrópusambandið … En það
á ekki að vera undir Evrópusam-
bandinu komið hvort Ísland er skil-
greint sem umsóknarríki.“
Mótaðist í kosningunum
„Það á að vera afstaða sem mótuð
er hér heima og hún mótaðist í síð-
ustu kosningum, með því að þeir sem
vildu halda viðræðunum áfram töp-
uðu meirihlutanum. Nýr meirihluti,
sem ekki hyggur á inngöngu, var
myndaður. Viðræðunefndirnar voru
leystar upp og öllum styrkjum vegna
aðlögunar að ESB var hafnað og þeir
að hluta til dregnir til baka af Evr-
ópusambandinu. Það má segja að
strax þá var Ísland ekki lengur um-
sóknarríki. Þannig að það er í sjálfu
sér aðeins formsatriði hvort farið er
fyrir þingið eða hvort þessi skýra nið-
urstaða sem stjórnarsáttmálinn
fjallar um er einfaldlega kynnt fyrir
ESB.“
Verður meira gert í málinu? Þú
þekkir raddir um að afturkalla þurfi
umsóknina og ljúka málinu. Líturðu
svo á að við séum komin á endastöð
og að það verði því ekki fleiri skref?
„Það sem mér finnst vera óskýrt í
þeirri umræðu er hvaða viðbótarþýð-
ingu það myndi hafa að fá sérstaka
formlega ályktun frá Alþingi … Mér
finnst eins og þeir sem leggja svona
mikla áherslu á að þingið með sér-
stakri ályktun taki ákvörðun um aft-
urköllun umsóknarinnar – til viðbót-
ar við það sem þegar hefur verið gert
– telji það hafa einhverja sérstaka
þýðingu fyrir ESB. En ég á erfitt
með að sjá það enda verður engum
viðræðum haldið áfram og það verða
heldur engar viðræður hafnar án
þess að stuðningur sé fyrir því hjá öll-
um aðildarríkjunum. Hvert og eitt
ríki hefur neitunarvald. Málið er ein-
faldlega með þessu komið algjörlega
á byrjunarreit.“
ESB-málin komin á byrjunarreit
 Formaður Sjálfstæðisflokksins telur yfirlýsingu til ESB jafngilda afturköllun ESB-umsóknar
Bjarni
Benediktsson
Morgunblaðið/Ómar
Alþingishúsið Tekist hefur verið á um ESB-málin á síðustu árum.
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Spurður hvort ESB-umsóknin hafi
verið dregin til baka segir Gunnar
Bragi Sveinsson utanríkisráðherra
að umsóknin sé komin á leiðarenda.
„Málið er í þeim farvegi að þetta
ferli er einfaldlega komið á endastöð.
Menn geta kallað það hvað sem er.
Ég hef ekki sent neitt bréf þar sem
fram kemur að einhverju sé rift eða
það dregið til baka. Það er ljóst að
lengra verður ekki haldið. Það er
ekki stefna ríkisstjórnarinnar að
ganga í Evrópusambandið.
Við erum ekki bundin á nokkurn
hátt af ákvörðun fyrri ríkisstjórnar.
Við fórum meðal annars með
lögfræðiálit þess efnis fyrir Alþingi.
Því hefur ekki verið mótmælt af
neinum málsmetandi lögfræðingi.
Við höfum átt samtal við Evrópu-
sambandið undanfarnar vikur þar
sem við erum að skýra þessa stöðu
og niðurstaðan eftir þau samtöl var
að senda þetta bréf þar sem við skýr-
um afstöðu ríkisstjórnarinnar og för-
um fram á að Evrópusambandið
bregðist við í samræmi við það.“
Ríkisstjórnin hefur fullt umboð
Hefur þetta í för með sér að Ísland
fari af lista ESB sem umsóknarríki?
„Ég geri fastlega ráð fyrir því að
Evrópusambandið taki mark á ríkis-
stjórninni og hennar vilja, sem er
óumdeildur. Hún hefur fullt umboð
til að gera þetta með þessum
hætti … Við leggjum mikið upp úr
því að skilja við Evrópusambandið í
þessu ferli í góðu af því að við viljum
vinna með því í framtíðinni að sam-
eiginlegum málum. Þetta er besta og
eðlilegasta niðurstaðan.“
Hvernig myndirðu bregðast við
áhyggjum þeirra sem telja að þrátt
fyrir þetta skref muni næsta ríkis-
stjórn, hafi hún áhuga á því, geta
tekið viðræðurnar upp án þess að
hefja ferlið frá grunni?
„Ég tel að svo
sé ekki. Ég tel að
það muni ekki
nokkur ríkis-
stjórn leggja í
viðræður við Evr-
ópusambandið án
þess að hafa þjóð-
aratkvæði fyrst
eða spyrja þjóð-
ina álits. Síðasta
ríkisstjórn treysti
sér ekki til þess að spyrja þjóðina
hvort hún vildi ganga í Evrópusam-
bandið, fór fram hjá þjóðinni. Við
hljótum því að ætla að ef okkur dett-
ur þetta í hug aftur þá verði það ekki
aftur gert. En það er komin niður-
staða í þetta mál og nú verða menn
að snúa sér að öðru.“
Orðrétt segir m.a. í bréfinu:
„Ríkisstjórn Íslands hefur frá því
að hún tók við völdum árið 2013 fylgt
nýrri og skýrri stefnu varðandi að-
ildarviðræðurnar við Evrópu-
sambandið. Þessi stefna var ítrekuð
á fundi ríkisstjórnarinnar 10. mars
2015 með samþykkt þessa bréfs þar
sem fram koma frekari skýringar.“
Viðhaldi nánum tengslum
Svo er vikið að viðræðum ríkis-
stjórnarinnar og ESB undanfarið:
„Nýlega höfðu Ísland og ESB með
sér samráð um stöðu mála í aðild-
arferlinu. Með vísan til framan-
greinds óskar ríkisstjórn Íslands eft-
ir því að skýra nánar fyrirætlanir
sínar. Ríkisstjórn Íslands hefur eng-
in áform um að hefja aðildarviðræð-
ur að nýju. Enn fremur yfirtekur
þessi nýja stefna hvers kyns skuld-
bindingar af hálfu fyrri ríkisstjórnar
í tengslum við aðildarviðræður.
Ítrekað er mikilvægi áframhald-
andi náinna tengsla og samstarfs
milli ESB og Íslands sem byggjast
einkum á EES-samningnum. Ríkis-
stjórnin einsetur sér að viðhalda
nánum tengslum óháð hvers kyns
þáttum tengdum aðildarmálum.“
ESB bregðist
við ósk ríkis-
stjórnarinnar
 Gunnar Bragi skýrir yfirlýsinguna
Gunnar Bragi
Sveinsson