Morgunblaðið - 13.03.2015, Blaðsíða 27

MINNINGAR 27
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 13. MARS 2015
✝ Svava Friðjóns-dóttir fæddist á
Akureyri 22. maí
1927. Hún lést 3.
mars 2015 á hjúkr-
unarheimilinu Lög-
mannshlíð á Ak-
ureyri.
Foreldrar henn-
ar voru Jóna Jó-
hanna Jónsdóttir, f.
24. desember 1898,
d. 11. janúar 1929,
og Friðjón Guðmundsson, f. 13.
maí 1897, d. 11. september 1959.
Fósturforeldrar Svövu voru
Guðrún Emelía Sigurgeirsdóttir,
f. 7. október 1885, d. 7. nóv-
ember 1973, og Árni Sigurðsson,
f. 24. desember 1875, d. 25. maí
1947. Alsystur Svövu voru Krist-
ín Margrét, f. 1921, d. 2010, og
Svava, f. 1924, d. 1925. Hálf-
systkini Svövu, samfeðra voru:
Hildur, f. 1930, Hulda Dóra, f.
1932, d. 1998, Marinó Sigurvin, f.
1933, d. 2013, og Erla, f. 1935.
Fóstursystir hennar var Jónína
Helga Skaftadóttir, f. 1907, d
1989.
Svava giftist 8. nóvember
Tryggvason, f. 3. ágúst 1955.
Fyrri maður var Einar Guð-
mann, f. 20. október 1966. 8) Sig-
urður Torfi, f. 10. janúar 1969,
eiginkona Ragnhildur Sigurð-
ardóttir, f. 26. apríl 1966. Barna-
börnin eru 28 og lang-
ömmubörnin 16.
Svava ólst upp hjá fósturfor-
eldrum sínum á Akureyri. Hún
gekk þar í barnaskóla og fór síð-
ar í Húsmæðraskólann á Ak-
ureyri. Ung fór hún að vinna á
saumastofu og var alla tíð mikil
handverks- og hannyrðakona.
Árið 1953 fluttist Svava að
Torfufelli í Eyjafirði þar sem
hún rak myndarbú með eig-
inmanni sínum. Heimilið var
ætíð mannmargt og um tíma
ráku þau ferðaþjónustu. Árið
1989 brugðu þau búi og fluttu á
Bjarmastíg 7 á Akureyri. Þá var
hún farin að vinna á Hótel KEA
en síðar vann hún í Barnaskóla
Akureyrar og líkaði vel. Svava
var virk í félagsmálum, s.s. kven-
félagi og kórum í sveitinni og
eftir að hún flutti til Akureyrar
tók hún þátt í félagsstarfi aldr-
aðra. Árið 2010 fluttu þau hjón á
dvalarheimili aldraðra í Kjarna-
lundi og tveimur árum síðar á
hjúkrunarheimilið Lögmanns-
hlíð þar sem hún lést.
Útför Svövu fer fram frá Ak-
ureyrarkirkju í dag, 13. mars
2015, kl. 13.30.
1953 eftirlifandi
manni sínum, Sig-
urði Jósefssyni, f.
21. september 1927.
Þau eignuðust átta
börn: 1) Guðrún, f.
9. júlí 1954, eig-
inmaður Loftur
Gunnar Sigvalda-
son, f. 12. október
1951. 2) Jósef Lilj-
endal, f. 14. nóv-
ember 1955, d. 14.
mars 1985. Hans kona var Soffía
Árnadóttir, f. 4. september 1955.
Þau skildu. 3) Árni Sigurðsson, f.
2. desember 1956, maki Björg
Brynjólfsdóttir, f. 9. október
1954. Fyrri kona Árna var Hild-
ur Sigurðardóttir, f. 16. mars
1958. 4) Jón Hlynur, f. 24. sept-
ember 1958, eiginkona Sigríður
Steinbjörnsdóttir, f. 25. desem-
ber 1960. 5) Bjarney, f. 30. des-
ember 1960, eiginmaður Pétur
Halldór Ágústsson, f. 3. sept-
ember 1959. 6) Sigrún Lilja, f.
12. febrúar 1964, eiginmaður
Guðbergur Einar Svanbergsson,
f. 2. ágúst 1961. 7) Hólmfríður, f.
8. september 1966, maki Haukur
Kveðja til mömmu.
Þegar ég hugsa heim á fornar slóðir,
þá hópast að mér minningar og ljóð.
En best af öllu man ég það þó,
móðir,
hve mild þú varst og börnum þínum
góð.
Þú áttir þrek og hafðir verk að vinna
og varst þér sjálfri hlífðarlaus og hörð.
Þú vaktir yfir velferð barna þinna.
Þú vildir rækta þeirra ættarjörð.
Frá æsku varstu gædd þeim góða
anda,
sem gefur þjóðum ást til sinna landa
og eykur þeirra afl og trú.
En það er eðli mjúkra móðurhanda
að miðla gjöfum – eins og þú.
Hvenær sem barn þitt fer úr
föðurgarði
fylgir því alltaf móðurhugur þinn.
Hann var sú bjarta brynja sem mig
varði,
minn besti skjöldur, verndarengill
minn.
Hann flýgur víða, vakir, er þú sefur.
Hann veit, hvað mig á ferðum mínum
tefur,
við syðsta haf og ysta ál.
Hann skiptir aldrei skapi, fyrirgefur,
og skilur hjartans þagnarmál.
Í augum þínum sá ég fegri sýnir
en sólhvít orð og tónar geta lýst –
svo miklir voru móðurdraumar þínir,
þó marga þeirra hafi frostið níst.
Sem hetja barst þú harmana og
sárin,
huggaðir aðra – brostir gegnum
tárin,
viðkvæm lund, en viljasterk.
Þau bregða um þig ljóma, liðnu árin.
Nú lofa þig – þín eigin verk.
Ég flyt þér, móðir, þakkir þúsundfaldar,
og þjóðin öll má heyra kvæði mitt.
Er Ísland mestu mæður verða taldar,
þá mun það hljóma fagurt, nafnið þitt.
Blessuð sé öll þín barátta og vinna.
Blessað sé hús þitt, garður feðra
minna,
sem geymir lengi gömul spor.
Haf hjartans þakkir, blessun barna
þinna
og bráðum kemur eilíft vor.
(Davíð Stefánsson)
Elsku mamma. Þú umvafðir
okkur börnin þín og fjölskyldur
með kærleika og ást og varst allt-
af til staðar fyrir okkur öll.
Við varðveitum í hjörtum okk-
ar allar fallegu minningarnar
sem við eigum um þig sem alltaf
varst svo hjartahlý, ljúf og góð.
Takk fyrir allt og allt, hvíl þú í
friði.
Börnin þín – Guðrún, Árni,
Jón Hlynur, Bjarney, Sigrún
Lilja, Hólmfríður, Sigurður
Torfi og fjölskyldur.
Svo kærleiksrík og öllum góð.
Alltaf hlý sem sólar glóð.
Brosið svo skært
sem öllum var fært
sama á hverju stóð.
Svo falleg og svo tær.
Með augun sín björt og skær.
Svo auðvelt að treysta
einskis að freista
því hún var öllum svo kær.
Með tignarlegum sjarma
lýsti hún heiminn með bjarma.
Í hlýju ömmu fangi
kúrði lítill angi.
Honum helgaði hún sína arma.
Svo sárt og svo mikill sviði.
Hugur minn allur á iði.
En hún býr í okkar hjörtum
heldur þeim björtum
og hvílir í eilífum friði.
(H.Ó.P)
Elsku amma mín, þú sýndir
svo sannarlega hvað það er að
elska. Takk fyrir allt sem þú
kenndir mér. Þín verður sárt
saknað. Þín
Heiðdís Ósk.
Minningarnar streyma um
huga okkar, ylja okkur um hjarta
og bros færist yfir. Þannig var
amma Svava, góð, glöð og bros-
andi. Hún var engill í manns-
mynd, hjarta hennar var svo
stórt að nóg var til handa öllum.
Amma sá það góða í fólki og mátti
ekkert aumt sjá án þess að hjálpa
á einhvern hátt. Hvort sem það
voru ættingjar, vinir eða
ókunnugir ferðamenn á leið sinni
um landið.
Amma Svava var dugleg kona
sem kvartaði aldrei þó svo að
heimili hennar og afa hafi oft ver-
ið eins og hótel eða félagsheimili.
Hvort sem það voru réttir, slát-
urtíð, laufabrauðsbakstur, hey-
skapur eða eitthvað annað var
aldrei lognmolla í kringum heim-
ilið. Amma var alltaf á fleygiferð,
annaðhvort að þrífa, baka eða
elda.
Ekki var auðvelt að fá hana til
að setjast niður, því hún vildi
standa og vera tilbúin ef einhvern
vantaði eitthvað. Að fara til
ömmu og afa á laugardögum og
fá grjónagraut og slátur var eitt-
hvað sem ekki mátti sleppa.
Ömmu fannst yndislegt að hafa
fullt af fólki í kringum sig.
Við elstu munum eftir yndis-
legum tímum í sveitinni, þar sem
hægt var að hlaupa upp til ömmu,
fá eitthvað sætt í gogginn eða
bara knús og koss. Alltaf var hún
jafn ánægð með fíflavendina sem
við færðum henni á sumrin og
ekki var hún sparsöm á sykurinn
hvort sem það var út á pönnukök-
urnar eða með rabarbaranum
sem við máttum tína úr garðinum
hennar. Þau yngri minnast þess
að aloa vera-plantan hennar hafi
verið hálfgerð töfraplanta sem
allt gat læknað ásamt ömmu-
kossi. Yfirleitt fylgdi setningin,
„þetta grær áður en þú giftir
þig“.
Að gista hjá ömmu og afa var
lúxus, ef einhver átti erfitt með
að sofna tók amma upp gítarinn
og spilaði og söng, kúrði svo hjá
manni þar til svefninn tók yfir.
Við minnumst þess einnig að
vakna með gömlu hjónunum eld-
snemma á Bjarmastígnum, rölta
um hálfa Akureyri til að hjálpa
við að bera út blaðið, en í staðinn
kom maður líka heim og fékk ný-
bakað ömmurúgbrauð.
Amma var flott og falleg kona,
hún fór helst ekki út úr húsi án
þess að laga á sér hárið og skella
á sig varalit. Oft bað hún okkur
um hjálp við að laga hárið og
spurði þá hvort það væri ekki
örugglega fallegt að aftan áður
en hárlakksbrúsinn var notaður
óspart.
Síðustu árin fjarlægðist elsku
amma okkur smám saman, en
alltaf hélt hún áfram að vera ljúf
og góð. Þó svo að hún væri ekki
viss um hver við værum þegar við
sátum hjá henni og spjölluðum
um eitt og annað, var samt alltaf
stutt í fallega brosið hennar. Þeg-
ar hún var spurð hvernig hún
hefði það var svarið oftast „Ég er
eins og blómi í eggi“.
Í dag fylgjum við elsku ömmu
Svövu síðasta spölinn í hennar
jarðneska lífi. Engillinn hún
amma er komin í blómabrekk-
una, laus við fjötra Alzheim-
ersjúkdómsins og nýtur samvista
horfinna ástvina.
Þó að amma sé ekki lengur hjá
okkur í því formi sem hún var áð-
ur, verður hún alltaf í huga okkar
og hjarta. Góðmennska hennar,
bros, hlátur og hlýr faðmur mun
lifa með okkur alla ævi.
Við lífsins stiga ætlum að þramma
og þar með okkur verður þú
okkar elsku besta amma.
Okkur þykur lífið svo skrýtið
og margt er svo flókið í heiminum nú.
Þá er alltaf gott að vita
að okkur getur hjálpað þú.
Þú alltaf í huga okkar ert.
Þú hjörtu okkar hefur snert
með góðmennsku og hjartavernd.
Hér og nú ertu heimsins besta amma
nefnd.
Þú ert sem af himnum send.
(Katrín Ruth.)
Takk, elsku amma, fyrir þann
tíma sem við fengum með þér, við
munum alltaf elska þig.
Þín barnabörn,
Svava, Harpa, Auður, Arna,
Sólveig og Einar.
Mig langar að minnast sóma-
konunnar Svövu Friðjónsdóttur
frá Torfufelli með nokkrum orð-
um.
Ég var svo lánsöm að fá að
dveljast hjá Sigga móðurbróður
og Svövu í lengri og skemmri
tíma á sumrin sem barn og einnig
einn vetur þegar ég var ungling-
ur.
Sjálf eignuðust þau átta börn,
þau Guðrúnu, Lilla, Árna, Nonna,
Diddu, Sirru, Hoffu og Bróa. Ég
var tveimur árum eldri en Guð-
rún og við brölluðum margt sam-
an. Svövu og Sigga virtist aldrei
muna um að bæta börnum í hóp-
inn sinn. Þau eru því mörg börnin
sem dvöldust hjá þeim líkt og ég
vegna tengsla eða vinskapar. Og
seinna bættust svo barnabörn
þeirra í hópinn.
Í huga mínum var hver einasti
dagur í Torfufelli góður dagur.
Og ég veit að öllum þessum börn-
um leið jafn vel hjá þeim og raun
bar vitni vegna mannkosta og
hlýju þeirra hjóna.
Svava og Siggi voru samhent,
hún stjórnaði innandyra og hann
úti og alltaf var meira en nóg að
gera. Börnin voru harðdugleg og
fóru að hjálpa til á heimilinu
strax og þau höfðu aldur til. Þeg-
ar ég dvaldi hjá þeim og fékk að
taka þátt í lífi heimilisfólksins
fannst mér allt jafn skemmtilegt;
störfin með fullorðna fólkinu og
leikirnir með frændsystkinunum
þess á milli.
Þar sem er hjartarúm, þar er
húsrúm. Litla húsið í Torfufelli
var alltaf fullt af börnum á öllum
aldri, stundum ömmum og öðru
góðu fólki, góðum mat, góðu at-
læti, kærleika og hlýju. Og það
var ekki síst hún Svava með sitt
glaða bros og hlýja hjarta sem
mótaði allt andrúmsloftið svo fal-
lega fyrir alla hina.
Hún var akkerið sem hélt utan
um þetta stóra heimilishald af já-
kvæðni en ákveðni. Oft liðsinnti
hún öðru fólki í erfiðleikum en
bar ekki sínar áhyggjur á torg.
Við sem þekktum hana vissum
öll að hennar sárasti harmur var
þegar Lilli frændi lést tæplega
þrítugur að aldri.
Þegar ég hugsa um góð hjóna-
bönd hugsa ég gjarnan til Svövu
og Sigga. Þau voru miklir fé-
lagar, nutu þess að ferðast, sungu
í kórum, voru félagslynd og vin-
mörg. Síðustu árin voru þeim
báðum erfið vegna heilsubrests
en í vanmætti sínum studdu þau
hvort annað þar til Svava dó.
Dætur mínar þær Sissa og
Sigga fengu einnig að dveljast í
Torfufelli hjá Svövu og Sigga og
Sirru og Einari. Það glaðnar yfir
þeim er þær minnast þessa tíma
og klykkja gjarnan út með því að
dásama allt Torfufellsfólkið á
einu bretti. Við mæðgurnar erum
allar mjög þakklátar.
Það að vera með góðu fólki á
barnsaldri er líka besta vega-
nestið fyrir framtíðina.
Sigga frænda, börnum,
tengdabörnum og fjölskyldum
sendi ég og fjölskylda mín inni-
legar samúðarkveðjur. Blessuð
sé minning Svövu sem mun halda
áfram að bera birtu í huga þeirra
sem hana þekktu og elskuðu.
Elínborg Angantýsdóttir.
Svava Friðjónsdóttir kom í
Torfufell með hressandi blæ, allt-
af kát og glöð. Hún tengist fyrst
minningum mínum þegar ég var
um sex ára gömul.
Sigurður Jósefsson, Siggi, var
ástfanginn af þessari glaðlyndu
stúlku. Hann söng við sláttinn,
söng við mjaltir og fallega röddin
hans varð mýkri en endranær er
hann söng „Sjá dagar koma …“
af innlifun með sinni tæru ten-
órrödd, og „Ég elska þig, ég
elska þig og dalinn, Dísa …“
Svava var draumadísin hans.
Einn vordag kom hún, til að vera.
Oft hljómuðu raddir þeirra
beggja í fögrum samhljómi. Oft
var sungið, mikið hlegið og gleðin
smitaði út frá sér. Þau voru ung,
sterk og hraust og lífið framund-
an. Siggi bauð henni í reiðtúra á
kvöldin og rómantíkin sveif yfir
vötnum, þau gengu tvö út í ágúst-
rökkrið. Í Torfufelli voru þá tvö
heimili, þar var kaupafólk, börn
og unglingar í sumardvöl, gest-
kvæmt var og jafnan mikið um að
vera.
Svava giftist Sigga og varð
húsmóðir í Torfufelli. Amma
Bjarney gat þá farið að heiman,
farið í síld, ferðast, hún gat látið
búið í hendur sonar og tengda-
dóttur. Ég minnist breytinga á
heimilishaldi, einkum mataræði,
heimabakaðar smjörkökur, sem
ég hafði aðeins séð í bakaríinu,
heimabökuð gerbrauð og svo te
og „lækkert smørrebrød“ af og
til. Lifandi mjólkurgerlar voru
fluttir inn á heimilið í glerkrukku,
þeir gerlar þóttu mér algert við-
undur en súrmjólk var eftir það á
borðum. Jólalærið var fyllt með
eplum og sveskjum. Ég fékk mat-
arást á Svövu. Ég minnist líka
leikni hennar og afkasta við
saumavélina, nokkuð sem mér
fannst merkilegt en síðar aðdá-
unarvert.
Börn Svövu og Sigga urðu
átta, þau eldri fjögur leit ég í
raun á sem systkini mín, þau voru
mér jafn náin og systur mínar
tvær, sem voru í vesturhluta
hússins hjá foreldrum mínum.
Þessi stóri barnahópur varð sem
einn systkinahópur. Ef vantaði
rými var kojum bætt við. Þegar
það dugði ekki til var viðbygg-
ingu bætt við húsið og kojur sett-
ar upp og svo koll af kolli þar til
nýja húsið var byggt. Ég gerði
mér þá enga grein fyrir því hve
mikið álag var á Svövu að reka
svo stórt heimili. Gesti bar oft að
garði, fjölskyldan var stór, ömm-
ur, frænkur og frændur, sumar-
og vetrarfólk og oft voru iðnaðar-
menn inni á heimilinu, byggt var
fjós, hlaða og seinna íbúðarhús.
Svava reyndi að virkja mig til að-
stoðar en því miður var aldrei
gagn að mér innan bæjar, hvorki
til að þurrka af, við eldhúsverk né
að passa börn. Svava umbar það
hve frábitin ég var því að leggja
rækt við kvenlegar dyggðir og ég
fékk rými til að atast í útiverk-
unum. Hún var umburðarlynd og
skildi ungdóminn. Seinna kvaldi
mig samviskubit yfir því að ég
skyldi ekki hafa lagt henni meira
lið. Ég bað hana þá fyrirgefning-
ar en hún taldi mig ekki þurfa að
biðjast fyrirgefningar á neinu og
gaf mér hlýtt faðmlag. Svava gaf
af sér og alla tíð naut ég um-
hyggju og hlýju hjá Svövu og
Sigga í Torfufelli, átti þar góðar
stundir og börnin mín urðu fé-
lagar og vinir yngri systkinanna
fjögurra. Ég hef margt að þakka.
Blessuð sé minning Svövu Frið-
jónsdóttur.
Sigfríður Liljendal
Angantýsdóttir.
Ég var barn að aldri þegar
Svava flutti í Torfufell um miðja
síðustu öld. Hún giftist Sigurði
Jósefssyni ungum bónda þar á
bæ. Þau bjuggu góðu búi í Torfu-
felli í nær fjóra áratugi og eign-
uðust átta mannvænleg börn.
Svava var fædd og uppalin á
Akureyri og því var ekki ör-
grannt um að nágrannarnir veltu
því fyrir sér hvort hún væri þeim
vanda vaxin að gerast húsfreyja í
sveit en fljótlega hurfu þær hug-
renningar úr sögunni.
Heimilið var mannmargt og
oft var þar fólk í vinnu um lengri
eða skemmri tíma. Þau hjónin
voru frænd- og vinmörg og höfð-
ingjar heim að sækja. Því var
jafnan gestkvæmt í Torfufelli.
Ekki stóð á veitingum hjá Svövu
þótt margir væru við eldhúsborð-
ið. Dætrum sínum var hún góður
leiðbeinandi og ungar að árum
aðstoðuðu þær móður sína við hin
og þessi verk. Hún var góð
saumakona og mörg flíkin varð til
í höndunum á henni á skömmum
tíma.
Kvenfélagið Hjálpin, kirkjan í
Hólum og skólinn í Sólgarði, svo
eitthvað sé nefnt, nutu hennar
fjölhæfu starfskrafta, hvert á
sína vísu. Alltaf var Svava boðin
og búin að veita sína aðstoð, hlý
og glaðvær en jafnframt ákveðin
í hvernig best væri að haga verk-
um. Það var svo einkennilegt að
alltaf virtist hún hafa nægan tíma
til allra hluta.
Svava og Siggi áttu saman far-
sælt ævistarf. Stór áföll dundu á
Torfufellsfjölskyldunni en saman
yfirstigu þau erfiðleikana þótt
þungbærir væru. Síðustu árin
hafa vissulega verið þeim erfið.
Bæði glímdu þau við ólæknandi
sjúkdóma, auk Elli kerlingar sem
bíður færis er árin færast yfir.
Þessum erfiðleikum hafa þau
mætt með æðruleysi líkt og öðru
mótlæti í lífinu.
Ég þakka Svövu sex áratuga
samfylgd. Sigga, börnum þeirra
og öðrum aðstandendum sendi ég
innilegar samúðarkveðjur.
Ingibjörg Jónsdóttir
(Inga í Villingadal).
Svava
Friðjónsdóttir
HINSTA KVEÐJA
Amma okkar.
Hún er amma okkar allra.
Hún er alltaf svo hlý.
Ef við börnin skyldum falla,
reisir amma okkur upp á ný.
Með ömmu ávallt sólin skín,
svo skært í okkar hjarta.
Með tárum nú við minnumst þín,
sem amma okkar bjarta.
Bros þitt barstu alla tíð,
þú bræddir heiminn allan.
Þú varst svo góð, falleg og blíð,
við minnumst þín um ævi alla.
Sterkur var þinn kærleikskraftur,
við elskum þig ávallt frá degi til
dags.
Við sjáumst þó vonandi aftur,
en samt ekki alveg strax.
(Gísli Guðmann)
Takk fyrir allar góðu
minningarnar. Við gleym-
um þér aldrei.
Þín barnabörn,
Gísli, Logi, Gauti
og Hringur.
Morgunblaðið birtir minningargreinar endurgjaldslaust alla
útgáfudaga.
Skil | Þeir sem vilja senda Morgunblaðinu greinar eru vinsamlega
beðnir að nota innsendikerfi blaðsins. Smellt á Morgunblaðslógóið í
hægra horninu efst og viðeigandi liður, „Senda inn minningargrein,“
valinn úr felliglugganum. Einnig er hægt að slá inn slóðina
www.mbl.is/sendagrein
Skilafrestur | Ef óskað er eftir birtingu á útfarardegi verður greinin
að hafa borist eigi síðar en á hádegi tveimur virkum dögum fyrr (á
föstudegi ef útför er á mánudegi eða þriðjudegi).
Þar sem pláss er takmarkað getur birting dregist, enda þótt grein ber-
ist áður en skilafrestur rennur út.
Formáli | Minningargreinum fylgir formáli sem nánustu aðstand-
endur senda inn. Þar koma fram upplýsingar um hvar og hvenær sá
sem fjallað er um fæddist, hvar og hvenær hann lést og loks hvaðan og
klukkan hvað útförin fer fram. Þar mega einnig koma fram upplýs-
ingar um foreldra, systkini, maka og börn. Ætlast er til að þetta komi
aðeins fram í formálanum, sem er feitletraður, en ekki í minning-
argreinunum.
Minningargreinar