Morgunblaðið - 13.03.2015, Page 22

BAKSVIÐ
Björn Jóhann Björnsson
bjb@mbl.is
V
iðræður eru framundan á
milli þýska fyrirtækisins
EAB New Energy
Group og Norðurþings
um uppsetningu á vind-
orkugarði í nágrenni Húsavíkur.
Fulltrúar frá fyrirtækinu eru
væntanlegir til landsins til viðræðna
en í nýlegri bókun bæjarráðs
Norðurþings kemur fram að næsta
skref sé að athuga með land undir
vindorkugarðinn og koma upp mæli-
tækjum til rannsókna á svæðinu.
Fulltrúar EAB á Íslandi hafa
kynnt verkefnið á fleiri stöðum á
landinu og ekki er útilokað að fleiri
en einn vindorkugarður rísi á næstu
árum, ef samningar ganga eftir.
Orkuskortur á Íslandi
„Þetta er búið að vera í undir-
búningi hjá okkur í tvö ár,“ segir
Maurice Zschirp, sem ásamt Gerði
Pálmarsdóttur hefur kynnt áform
þýska fyrirtækisins í nokkrum sveit-
arfélögum á undanförnum mánuðum.
Maurice er þýskur að uppruna en
hefur verið búsettur hér á landi frá
árinu 1988. Maurice og Gerður hafa
til þessa unnið í upplýsinga-
tæknigeiranum en settu sig í sam-
band við EAB New Energy með þá
hugmynd að fyrirtækið kannaði
möguleika á vindorkugarði á Íslandi.
Heimatökin voru hæg því Maurice og
forstjóri þýska fyrirtækisins eru
systrasynir.
„Þetta hafði verið í umræðunni í
einhvern tíma en okkur fannst Ísland
fýsilegur kostur fyrir orkufram-
leiðslu af þessu tagi. Hér vantar klár-
lega orku til að koma af stað fram-
leiðslu af fjölbreyttu tagi,“ segir
Maurice og nefnir t.d. áform um
tómatarækt og aðra ylrækt.
Þau telja 25-30 MW vindorku-
garð vera lágmark til að fjárfestingin
borgi sig. Misjafnt er hvað þarf
margar vindmyllur í slíkan garð, allt
eftir stærð, en algeng framleiðslu-
geta hverrar myllu er 2,5 til 3 MW.
„Við höfum skoðað fleiri staði en
Húsavík og erum í formlegum við-
ræðum við fleiri sveitarfélög. Þýska
fyrirtækið metur Ísland sem áhuga-
verðan kost. Við höfum að undan-
förnu verið að safna ýmsum gögnum
og upplýsingum til að byggja frekari
ákvarðanatöku á,“ segir Maurice.
Ekki hentar hvaða staður sem
er undir vindorkugarð. Sviptivindar
og hviður eru ekki ákjósanlegustu að-
stæður heldur þarf viðkomandi svæði
að bjóða upp á nokkuð jafnan vind ár-
ið um kring.
Þau Maurice og Gerður vilja
ekki upplýsa á þessu stigi hvaða fleiri
staði þau hafa skoðað undir vind-
orkugarða. Alls staðar hafi við-
brögðin hins vegar verið jákvæð og
heimamenn sýnt þessu mikinn
áhuga, enda leggi fyrirtækið áherslu
á góða samvinnu og að skapa tæki-
færi fyrir íbúa á svæðinu. Fram-
haldið velti svo á góðu samstarfi við
sveitarfélögin og þær stofnanir sem
komi að uppbyggingunni.
„Meiri orka býr til fleiri störf,
bæði á uppbyggingartíma og síðan til
framtíðar. Eins og staðan er í dag á
landsnetinu þá er best að virkja sem
næst þeim iðnaði sem þarf á
orkunni að halda. Þar er vind-
orkan góður kostur,“ segir Mau-
rice og bendir á að uppbygging-
artími fyrir vindmyllur sé skammur
og tæknin kringum þessa orkufram-
leiðslu hafi þróast hratt. Fyrir 15 ár-
um hafi vindorkuver ekki verið talin
fýsilegur kostur en í dag séu þau orð-
in vinsælasti orkugjafinn víða um
heim. Þá hafi það færst í vöxt í Evr-
ópu að íbúar fái að taka þátt í upp-
byggingu vindorkugarða með því að
kaupa hlut í þeim.
Maurice segir þau hafa nefnt
þennan möguleika hér á landi en ekki
kynnt hann sérstaklega.
Fýsilegt að reka vind-
orkugarða á Íslandi
Vindorka Maurice og Gerður á þýskum vindorkugarði en þau telja að vel
sé hægt að nýta land áfram til landbúnaðar þó að vindmyllur séu til staðar.
22
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 13. MARS 2015
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Það var alltaflíklegt aðnýleg
skýrsla um lög-
reglustörf í bæn-
um Ferguson í
Missouri myndi
vekja nokkra reiði þegar hún
kæmi út. Fáa óraði hins vegar
fyrir því að skýrslan myndi
sýna það svart á hvítu hversu
stórt hlutverk kynþáttur get-
ur leikið í Bandaríkjunum. Þó
að einungis um 67% af íbúum
bæjarins séu svört á hörund,
eru blökkumenn 93% þeirra
sem lögreglan handtekur.
Aðrar tölur sem skoðaðar
voru skiluðu ámóta niður-
stöðum og gáfu þá mynd að
verulega hallaði á blökku-
menn í Ferguson. Reiðin hef-
ur nú brotist út með ofbeldi,
en tveir lögreglumenn voru
skotnir þar sem þeir stóðu
vörð um lögreglustöðina og
eru báðir alvarlega særðir.
Það er að vissu leyti nokk-
uð kaldhæðnislegt, að svo
virðist sem ekkert hafi í raun
verið athugavert við fram-
gang Darrens Wilsons, lög-
reglumannsins sem varð
Michael Brown að bana, en
rannsókn á vegum sömu aðila
og fjölluðu um lögreglumálin
almennt hefur skilað þeim
niðurstöðum að Wilson hafi
að öllum líkindum einungis
verið að verja líf sitt og limi. Í
stóra samhenginu skiptir sú
staðreynd hins vegar engu
máli, því að mál
Browns var ein-
ungis einn dropi í
hafið.
Sömu sögu og
sögð hefur verið
um Ferguson má
eflaust segja um mun fleiri
borgir og bæi í Bandaríkj-
unum, þar sem um 40%
þeirra sem dvelja í fangelsum
vestanhafs eru blökkumenn,
og eru þeir stærsti einstaki
þjóðfélagshópurinn í fangelsi.
Fyrir því geta verið ýmsar
gildar ástæður. Þetta háa
hlutfall bendir þó eindregið
til þess að ýmis innanmein,
sem verið hafa til staðar í
bandarísku samfélagi frá
upphafi, hrjái Bandaríkin
enn, rúmum 150 árum eftir að
þrælahald var afnumið
vestra.
Það getur tekið langan
tíma fyrir samfélag að breyt-
ast til batnaðar og eflaust
mun það taka langan tíma
enn áður en hægt er að segja
að staða svartra og hvítra í
Bandaríkjunum sé fyllilega
jöfn þó að lagaleg staða hafi
verið jöfnuð. Brotalöm virðist
vera í framkvæmd laganna og
löggæslustofnanir vestra
þurfa að endurskoða vinnu-
brögð sín svo að sú tilfinning
verði ekki ofan á meðal
ákveðinna þjóðfélagshópa,
auk þeirra sem horfa á
Bandaríkin utan frá, að þar
sé í raun skakkt gefið.
Mótmæli í Ferguson
gætu kveikt stærri
elda ef ekki verður
ráðist í úrbætur}
Dýpri vandi liggur undir
Skáklistin hefurlöngum verið
okkur Íslend-
ingum hugleikin.
Margir „kunna
mannganginn“ og öflug skák-
menning er hér fyrir hendi.
Það sést kannski einna best á
Reykjavíkurskákmótinu, sem
nú er haldið í þrítugasta sinn,
en það hefur fest sig í sessi í
hinum alþjóðlega skákheimi
sem eitt af sterkustu og
bestu mótum sem hægt er að
taka þátt í. Sést það einna
best á því hversu margir eru
skráðir til leiks að þessu
sinni, en um 270 skákmenn
úr ýmsum áttum og af mis-
munandi getu munu á næstu
dögum etja kappi við tafl-
borðið.
Þó að einungis séu fjórar
umferðir liðnar af mótinu
hafa nú þegar óvænt úrslit
litið dagsins ljós þar sem
stórmeistarar hafa orðið að
lúta í lægra haldi fyrir minni
spámönnum, og fallegar flétt-
ur og mannfórnir hafa ráðið
úrslitum ekki síður en hræði-
legir afleikir. Að
þessu sinni er
mótið haldið til
heiðurs Friðriki
Ólafssyni, fyrsta
stórmeistara Íslendinga, en
hann varð áttræður fyrr á
árinu. Friðrik var einnig um
tíma forseti alþjóðaskák-
sambandsins FIDE og nýtur
mikillar virðingar í skák-
heiminum bæði hérlendis og
erlendis.
Ekki er ofsagt að árangur
Friðriks á sínum tíma hafi
ýtt mjög undir skákáhuga
landsmanna, og búið til
grundvöll fyrir næstu kyn-
slóð íslenskra stórmeistara,
sem hafa svo aftur hvatt
komandi kynslóðir til frekari
afreka. Í gegnum skáklistina
hefur fjöldi fólks fengið að
kynnast í senn afþreyingu og
hugarleikfimi, alvöruþrung-
inni íþrótt og dýrmætri tóm-
stundaiðju. Það fer því vel á
því að hið velheppnaða
Reykjavíkurskákmót sé að
þessu sinni tileinkað Friðriki
og afrekum hans.
Reykjavíkurskák-
mótið fer vel af stað}Öflug byrjun
R
íkisstjórnin hefur sem kunnugt
er tekið ákvörðun um að draga
umsókn Íslands um inngöngu í
Evrópusambandið til baka. Sú
ákvörðun er auðvitað full-
komlega skiljanleg í ljósi þeirra aðstæðna sem
fyrir hendi eru. Meirihluti þjóðarinnar, meiri-
hluti þingsins og ríkisstjórnin eru andvíg inn-
göngu í sambandið. Með öðrum orðum er
hvorki almennur né pólitískur stuðningur við
að halda umsóknarferlinu að Evrópusam-
bandinu áfram. Það eina ærlega í stöðunni,
ekki sízt gagnvart sambandinu sjálfu, var að
draga umsóknina til baka.
Ef eðlilega hefði verið staðið að málum
hefði aldrei verið sótt um inngöngu í Evrópu-
sambandið sumarið 2009. Ljóst er að for-
ystumenn innan sambandsins töldu að víð-
tækur almennur og pólitískur stuðningur væri við það
hér á landi að ganga þar inn þegar umsóknin var send.
Það kom fyrir vikið augljóslega mjög flatt upp á þá þegar
hið sanna kom smám saman í ljós. Ekki sízt þegar þing-
menn frá Evrópusambandinu komu hingað til lands til
þess að kynna sér málið. Þá var hins vegar talið of seint
að snúa til baka og þess í stað reynt að vona það bezta.
Vel sést á ítrekuðum samþykktum á vegum Evrópu-
þingsins í valdatíð síðustu ríkisstjórnar að þar á bæ
höfðu menn miklar áhyggjur af því að stjórnin væri ekki
samstiga í því að vilja ganga í Evrópusambandið. Var
ríkisstjórnin hvött til þess að ráða bót á þessu og enn-
fremur bent á að pólitískur vilji væri forsenda
þess að hægt væri að halda áfram með um-
sóknarferlið að sambandinu. Þetta ætti raun-
ar að segja sig sjálft. Pólitísk forysta er nauð-
synleg til þess að hægt sé að leiða slíkt mál til
lykta með stuðningi almennings og meiri-
hluta þingsins.
Ríkisstjórn Sjálfstæðisflokksins og Fram-
sóknarflokksins er í raun aðeins að leiðrétta
þau mistök sem gerð voru sumarið 2009 þeg-
ar lagt var af stað í leiðangur sem aldrei var
hægt að klára. Líkt og jafnvel lykilmenn í
röðum Evrópusambandssinna gerðu sér
grein fyrir og vöruðu við strax eftir að um-
sókninni um inngöngu í Evrópusambandið
hafði verið komið á framfæri. Ástæða þess að
umsóknin var send var einungis ein. Hrossa-
kaup á milli forystumanna Samfylking-
arinnar og Vinstrihreyfingarinnar – græns framboðs.
Þegar umsóknin hefur nú verið dregin formlega til
baka er hægt að einbeita sér betur að mikilvægum utan-
ríkishagsmunum Íslands eins og fríverzlunarmálum.
Umsóknin um inngöngu í Evrópusambandið verður ekki
lengur þröskuldur í vegi þeirrar vinnu. Sama á við um
mikilvæga hagsmuni þjóðarinnar gagnvart norður-
slóðum. Með ákvörðun sinni hefur ríkisstjórnin sent af-
gerandi skilaboð til umheimsins sem eru í fullu samræmi
við þann raunveruleika sem er og hefur alltaf verið fyrir
hendi hér á landi. Ísland er ekki á leið í Evrópusam-
bandið og hefur í raun aldrei verið það. hjortur@mbl.is
Hjörtur J.
Guðmundsson
Pistill
Skýr skilaboð til umheimsins
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjóri:
Davíð Oddsson
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Ritstjóri og framkvæmdastjóri:
Haraldur Johannessen
EAB New Energy Group hefur
verið starfandi frá árinu 1991.
Það rekur sólar- og vindorku-
ver víða um heim, m.a. í
Þýskalandi, Tékklandi, Ítalíu,
Brasilíu, Úrúgvæ, Víetnam, Afr-
íku og í Noregi. Í síðastnefnda
landinu vann fyrirtækið að
uppbyggingu vindorkugarðs í
Midtfjellet og fékk fyrir það
þýsk-norsk við-
skiptaverðlaun
árið 2013.
Vindorkuver sem
EAB er með í uppbygg-
ingu núna víða um
heim munu framleiða
500-1.000 MW af raf-
orku. Fyrirtækið er í raun
þrískipt og býður upp á
alhliða þjónustu í
tengslum við vind- og
sólarorkuver; uppsetn-
ingu á þeim og síðan
rekstur og viðhald, en
einnig aðstoð við að
koma öðrum aðilum af
stað með slíkan rekstur.
Mörg orku-
ver í gangi
EAB NEW ENERGY GROUP