Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.2007, Page 36

28/29/30/33/35/36. Líklega eru grafir 31 og 32 þær elstu í þessum
hópi).
Þá er að lokum að geta grafar 37 en hún fannst síðust og var einna
sér stæðust þeirra. Hún var inni í kirkjunni og var undir steingólfi torf-
kirkjunnar, djúp og vel búin. Kistuleifar voru greinilegar en bein voru för
ein. 70 sm frá botni grafar var grjóthleðsla sem var hugsanlega hluti af eins
konar ramma sem hluti af torfupphleðslu.
Þannig má segja að tíu grafanna (28/29/30/31/32/33/34/35/36/37)
tilheyri einhverju eldra skeiði garðsins en níu (1/3/6/9/13/14/25/26/27)
tilheyri torfhússkeiði kirkjunnar. Um aðrar grafir er ekki hægt að segja að
þessu leyti.
Að lokum vildi ég nefna gröf þar sem var að finna kistuleifar en engar
beinaleifar. Tvennt getur komið til. Annað er að beinin hafi horfið hraðar
en viðurinn sem gat t.d. verið sjórekinn harðviður. Það hljómar þó ekki
sennilega. Til er dæmi þess frá Grænlandi að rúnakefli með áletruninni:
„þessi kona var lögð fyrir borð í Grænlandshafi er Guðveig hét“ hafði
verið lagt í kistu.58 Var talið að því hafi verið komið fyrir í stað þess að
jarðsetja konuna og þannig mætti minnast manns sem hafi farist og ekki
fundist. Vel má hugsa sér slíkt í sjávarplássi eins og Skutulsfirði.

Eru óeðlilega fáar grafir?
Það vakti athygli mína hversu fáar grafirnar voru. Samkvæmt máldögum
var þarna „heimamannagrafreitur og allra þeirra sem sofna í landeigninni“
svo vitnað sé í vísitasíur Jóns Vídalíns.59 Þetta ákvæði má finna í elstu
máldögum kirkjunnar.60 Leiddar eru líkur að því hér á eftir að tíðir hafi
verið sungnar við kirkjuna mun fyrr. Ef jafnframt er rétt að kirkjan hafi
lagst af milli 1710 og 1735 var grafreitur þarna í minnst 377 ár en líklega
þó í ein 450 ár. Það þýðir í fyrra dæminu að jarðsettir hafi verið að jafnaði
um 10 manns á hverri öld en í því síðara um átta. Ekki er það mikið því
að árið 1703 bjuggu á Kirkjubóli 20 manns (frá 18 vikna gömlu barni
til 58 ára manns) en á Fossum voru átta manns (frá 6 ára gömlu barni
til 52 ára gamallar konu). Fimmbýlt var að Kirkjubóli árið 1703. Í seinni
manntölum kemur fram að íbúafjöldinn er svipaður.61
Ritheimildir sem skýra þetta hef ég ekki fundið, né vísbendingar um
hvort ekki hafi verið jarðsett að Kirkjubóli eftir siðaskipti.
KIRKJUBÓL VIÐ SKUTULSFJÖRÐ 35