Dagblaðið Vísir - DV - 20.11.2009, Blaðsíða 16

16 föstudagur 20. nóvember 2009 helgarblað
Jón Helgi Guðmundsson, kenndur
við BYKO, er sá íslenski auðmaður
sem hvað minnst hefur verið í um-
ræðunni á síðustu mánuðum. Þrátt
fyrir þetta eru fáir auðmenn hér á
landi sem eru eins gríðarlega stórir
á markaði. Jón á fjölmörg fyrirtæki
á Íslandi sem eru í blússandi rekstri
og sem eru í fararbroddi á sínum
sviðum, til að mynda BYKO, Krón-
una, Húsgagnahöllina og Intersport.
Í reynd má segja að hann myndi
mótvægi við verslunarveldið Haga á
smásölumarkaðnum hér á landi og
að hann berjist við það um ráðandi
markaðsstöðu.
Fáir, ef nokkrir kaupsýslumenn,
standa betur að vígi en hann eftir
hrunið þótt það sé honum vissulega
erfitt eins og öðrum, meðal annars af
því að hann átti stóran hlut í Kaup-
þingi sem tapaðist í hruninu.
En Jón Helgi færði sömuleiðis
duglega út kvíarnar til annarra landa
á liðnum árum og tók þátt í útrás við-
skiptalífsins, líkt og svo margir aðr-
ir fjárfestar. Aðallega horfði hann til
Austur-Evrópu þar sem hann keypti
banka og ýmis fyrirtæki. Hann er þó
sennilega ekki rétt nefndur útrás-
arvíkingur þar sem gildi hans eru
nokkuð frábrugðin þeim sem yfirleitt
eru hengd á þá. Hann er miklu frekar
kaupsýslumaður af gamla skólanum
sem vill fara hægar í sakirnar, byggja
fyrirtæki upp í rekstri og ekki taka
of mikla áhættu. Óhóf útrásarinn-
ar myndi sennilega vera eitur í hans
beinum og hann forðast kastljós fjöl-
miðlanna eftir bestu getu.
DV fékk nokkra álitsgjafa til
að segja skoðanir sínar á þessum
huldumanni sem stendur enn keikur
eftir hrunið.
Undir yfirborðinu
Eitt af því sem flestir sem fylgst hafa
með Jóni Helga benda á er það
hversu ólíkur mörgum öðrum auð-
mönnum hann er. Á meðan marg-
ir þeirra berast á, fara geyst og vekja
athygli á sér með yfirgengilegum lífs-
stíl heldur hann sig til hlés og forð-
ast sviðsljósið. Jón Helgi er lítt þekkt-
ur meðal almennings hér á landi og
hefur nær ekkert verið í kastljósi fjöl-
miðlanna fyrir eða eftir hrunið.
Samanburður á því hversu oft
hefur verið skrifað um Jón Helga í
dagblöðum landsins síðastliðið ár
sýnir fram á hversu lítið hefur ver-
ið fjallað um hann. 14 fréttir koma
upp hjá Lánstrausti þegar leitað er
að fréttum um Jón Helga sem birtar
hafa verið í dagblöðunum á síðasta
ári. Til samanburðar kemur nafn
Björgólfs Guðmundssonar upp 164
sinnum, Jóns Ásgeirs Jóhannesson-
ar 171 sinni og nafn Sigurðar Einars-
sonar 143 sinnum. Maðurinn er því
næstum því óskrifað blað í íslenskri
samfélagsumræðu þrátt fyrir að hafa
verið mjög stór í íslensku viðskipta-
lífi síðastliðin ár.
Enginn gjálífisseggur
Ein af ástæðunum fyrir þessu er sú
að Jón Helgi er enginn gjálífisseggur,
eins og svo margir af íslensku auð-
mönnunum sem verið hafa í farar-
broddi í íslensku viðskiptalífi síðustu
ár. Hann hefur ekki komist í fréttirn-
ar fyrir að skipuleggja lúxusveislur
með heimsþekktum skemmtikröft-
um sjálfum sér til dýrðar, fyrir kaup á
dýrum bílum eða fasteignum og nafn
hans er ekki tengt við munúðarfullt
líf á nokkurn hátt. Nafn hans er auk
þess ekki bendlað við þekkt hneyksl-
ismál og vafasama viðskiptagjörn-
inga, svo vitað sé, þrátt fyrir að hann
hafi verið einn af stærri viðskiptavin-
um íslensku bankanna.,,Hann held-
ur spilunum þétt að sér. Hann stól-
ar ekki á fólk í blindni heldur tekur
ákvarðanirnar sjálfur á endanum,”
segir einn af viðmælendum DV.
„Hann vill ekki vekja á sér athygli.
Hann vill til dæmis ekki fljúga á Saga
Class og gerir kröfu um að fólk fari
mjög sparlega með peninga þeg-
ar það ferðast á vegum fyrirtækja
hans. Til að mynda þá hefur hann
lagt Benz-jeppanum sínum síðustu
mánuði og keyrir nú um á minnstu
týpunni af Toyota-smábíl sem er í
engu samræmi við fjárhagsstöðu
hans. Þetta gerir hann því tíðarand-
inn í samfélaginu er þannig. Hann
vill vera undir yfirborðinu,“ segir
heimildarmaður blaðsins.
Jón Þór Hjaltason, fyrrverandi
meðeigandi Jóns Helga að BYKO og
sá sem stofnaði með honum flutn-
ingafyrirtækið Jónar, segir að Jón
Helgi berist lítið á. „Skoðaðu bara
bílinn sem hann keyrir um á. Hann
er bara með lágan prófíl og er bara
að vinna í þessum fyrirtækjum sín-
um. Hann lætur það bara vera núm-
er eitt, tvö og þrjú í lífi sínu,“ segir Jón
Þór.
Annar heimildarmaður DV seg-
ir svipaða sögu af forgangsröðun-
inni hjá Jóni: Að hann hafi fyrst og
fremst áhuga á að gera vel í viðskipt-
um. ,,Peningarnir eru það sem skipt-
ir hann mestu máli.”
Auðmaður af skandinavíska
skólanum
Að þessu leyti má segja það um Jón
Helga að hans karakter sé líkari því
sem á ensku er kennt við „old mon-
ey” en ekki „new money”. En greinar-
munurinn er gjarnan notaður til að
lýsa tvenns konar mismunandi auð-
mönnum: Þeim sem vilja ekki flagga
auði sínum um of og halda sig innan
ákveðinna velsæmismarka í lífsstíl
sínum og þeim sem vilja bera auð
sinn á torg á áberandi hátt og allt-
af ganga lengra og lengra í lífsstíln-
um. „Óvildin sem er úti í samfélag-
inu í garð Jóns Ásgeirs og Baugs og
margra annarra auðmanna er ekki
fyrir hendi í tilfelli Jóns Helga. Hann
á sér ekki marga óvildarmenn. Hann
hefur bara lifað þannig að þessi öf-
und á ekki við um hann því hann
hefur ekki verið með áberandi lífs-
stíl. Berst viljandi lítið á. Hann á þó
ýmsa hluti sem hann sýnir bara ekki
og flíkar ekki. Það er kannski lýsandi
fyrir Jón Helga að hann heldur sig
á Norðurlöndunum meðan margir
aðrir auðmenn dvelja á stöðum ríka
RISINN Á BAK VIÐ KRÓNUNA
Jón Helgi Guðmundsson er senni-
lega sá íslenski auðmaður sem hvað
minnst hefur verið í umræðunni hér
á landi. Hann er einn burðugasti fjár-
festir landsins og er veldi hans gríð-
armikið og nær til nokkurra landa.
Hann á sér langa sögu í viðskiptum og
hefur komið víða við, með S-hópnum,
Hannesi Smárasyni og Þórði Magn-
ússyni. Jón er huldumaðurinn í ís-
lensku viðskiptalífi sem fer sér hægt
en örugglega og kemur hann betur
undan hruninu en margir aðrir.
InGI F. VIlHJálMSSon
blaðamaður skrifar ingi@dv.is
,,Hann kemur miklu
betur út úr hruninu
en margir aðrir af
því hann er varkár og
passasamur og heldur
sínum spilum mjög þétt
að sér.”