Dagblaðið Vísir - DV - 14.10.2011, Page 18

18 | Fréttir 14.–16. október 2011 Helgarblað
V
igdís Hauksdóttir, þingkona
Framsóknarflokksins, er oft
á milli tannanna á fólki. Hún
lætur mikið að sér kveða í
ræðustól Alþingis og lætur
stór orð falla. Hún hvikar hvergi frá
stefnumálum sínum. Hún tekur því
vel að gert sé grín að henni. Hún seg-
ir Evrópu brenna og gefur lítið fyrir
frumvarp stjórnlagaráðs.
Ekki skrýtinn flokkur
Framsókn birtist manni sem skrýtinn
flokkur. Guðmundur Steingrímsson
talaði ekki við Sigmund Davíð Gunn-
laugsson í tvö ár, síðan eruð þið Gunn-
ar Bragi Sveinsson og formaðurinn út
á við sem þétt grúppa. Siv Friðleifs-
dóttir og Eygló Harðardóttir eru síðan
fyrir utan þetta. Er þetta rétt lýsing á
þingflokknum?
„Mér finnst þingflokkur Fram-
sóknarflokksins ekki skrýtinn. En það
er í stjórnmálum eins og í atvinnu-
lífinu öllu að fólk hefur mismunandi
forystueiginleika. Eins og komið hef-
ur fram er ég mjög hvatvís og mikil
baráttumanneskja og ef ég hef skoð-
un á einhverjum málaflokki þá berst
ég fyrir honum alveg gallhörð alla
leið, eins og í Icesave, í stjórnarráðs-
málinu og í ESB-málinu. Þetta eru
frekar karakterlýsingar sem þú ert að
lýsa en að það sé búið að taka hönd-
um saman um eitthvað annað. Ég get
ekki sett mig inn í það ef Guðmundur
Steingrímsson var ekki búinn að tala
við Sigmund Davíð í tvö ár. Úr því að
Guðmundur er farinn þá undraðist
ég það hvað hann lét lítið til sín taka
í umræðum í þingsal og var lítt sjá-
anlegur. Vonandi finnur Guðmund-
ur sína fjöl í lífinu en vissulega hefur
hann það orð á sér að vera flokka-
flakkari.“
Flokkseigendafélagið
missti tökin
Hvernig horfir aðdragandinn að
brotthvarfi Guðmundar við þér? Lá
það ekki í augum uppi að þetta myndi
gerast?
„Eftir á að hyggja var þetta óum-
flýjanlegt frá fyrsta degi. Það mynd-
aðist stemming hjá Guðmundi og í
kringum hann þegar við vorum að
endurnýja flokkinn. það dylst eng-
um og það var ekkert leyndarmál að
Guðmundur kom inn í flokkinn til að
styðja Pál Magnússon sem formann.
Þannig byrjar tilvist Guðmundar í
flokknum. Það er alveg vitað að Páll
Magnússon var frambjóðandi flokks-
eigandafélagsins. Guðmundur kom
inn til að styðja vin sinn Pál, enda
eru mikil tengsl á milli þeirra. Síðan
féll Páll með miklum bravör í kosn-
ingunni. Þá var alveg augljóst hvað
var að gerast og flokkseigendafélag-
ið var búið að missa tökin. Enda var
í framhaldinu stillt upp á lista hring-
inn í kringum landið og þar erum við
nánast öll ný nema Siv og Birkir Jón.
Þau hafa setið lengur en flestir aðrir í
þingflokknum.“
Hvernig kom það til að þú fékkst
1. sæti á framboðslista flokksins í
Reykjavíkurkjördæmi?
„Ég var nýútskrifaður lögfræðingur
frá Bifröst og var búin að ráða mig
sem lögfræðing hjá ASÍ haustið 2008.
Svo var verið að leita að nýju fólki
í framboð, því Framsókn var þing-
mannslaus í báðum Reykjavíkurkjör-
dæmunum. Jón Sigurðsson og Jónína
Bjartmarz höfðu beðið afhroð í kosn-
ingunum 2007. Það var verið að reyna
að finna fólk sem gæti rifið þetta upp.
Það var haft samband við mig og það
var skipuð uppstillingarnefnd í báð-
um kjördæmunum og spurt hvort
ég væri til í að taka þetta sæti. Ég var
volg fyrir því. Ég var ekki tilbúin til að
vera varaþingmaður eða í þriðja sæt-
inu sérstaklega í ljósi þess að þetta var
þannig málum vaxið að það var eng-
inn þingmaður flokksins í Reykjavík á
þeim tíma.“
Ekki eingangrunarsinni
Þú talar um flokkseigendafélagið,
þú ert mágkona Guðna Ágústssonar.
Höfðu þau tengsl eitthvað að gera með
það að þér var stillt upp?
„Ég held að Guðni verði seint
tengdur við flokkseigendafélagið og
þeir sem hafa grandskoðað Fram-
sóknarflokkinn vita að hann er ekki
tengdur því. Ég ætla ekki að fara að
mæla með sjálfri mér en þetta gerðist
á þennan hátt. Svo var búið að boða
kjördæmisþing og mér var tilkynnt
að mér væri stillt upp í 1. sætið. Það
komu strax tveir mótframbjóðendur
fram, þeir Hallur Magnússon og Einar
Skúlason, en ég hafði sigur af hólmi í
fyrstu umferð á því kjördæmisþingi.“
Þér er lýst sem hægrisinnaðri, stór-
yrtri, íhaldssamri og sem einangrun-
arsinna. Passar þetta?
„Þetta passar að öllu leyti nema að
ég er ekki einangrunarsinni. Ég berst
gegn aðild að ESB því ég tel að þeir
einir séu einangrunarsinnar sem vilja
ganga í ESB og loka okkur þar inni. Ég
lít til heimsins alls. Ég hef verið mikill
talsmaður norðurslóða og samstarfs
við þau ríki sem eiga land að norður-
pólnum. Við eigum óteljandi tæki-
færi í Bandaríkjunum, Asíu og víðar
um heiminn. Ég skal skrifa undir allt
nema að ég sé einangrunarsinni.
Stóryrt og ekki stóryrt? Verður
maður ekki stundum að hvessa sig
og tala íslensku til að áherslur verði
skýrari? Ég er hvatvís og svo er ég líka
ákveðinn villingur og uppreisnar-
seggur í hjarta mínu. Ég vil berjast á
móti ríkjandi hefðum og hef þessa
miklu og knýjandi þörf til að geta
breytt ríkjandi ástandi og sleppa tök-
um á þeirri meðvirkni sem hefur átt
sér stað í samfélaginu síðan árið 2000.
Mín hvatvísi snýr að því að brjóta nið-
ur meðvirknina sem er á öllum svið-
um. Til þess þarf maður að nota stór
orð til að fólk átti sig og vakni.“
Vill Ísland úr Schengen
Mér er sagt að þú sért í grunninn fylgj-
andi því að Ísland gangi úr Schengen.
Er það rétt?
„Ég er fylgjandi því að gaumgæfi-
lega og rækilega verði skoðað hvort
Ísland eigi erindi þar inni. Því að við
erum eyja eins og Bretland og Írland.
Við eigum að mínu mati að geta séð
um að verja okkar landamæri sjálf.
Það er allt svo miklum breytingum
háð. Til dæmis var Schengen-sam-
starfið allt öðruvísi en það er í dag
þegar við hófum þátttöku. Evrópu-
sambandið líka, það var allt öðru-
vísi í kringum 1994 en það er í dag.
Þegar málin fara svo úr böndun-
um eins og með Schengen að okkar
ytri landamæri séu í Litháen, Finn-
landi og niðri við landamæri Tyrk-
lands, í gegnum Ítalíu og Grikkland,
þá er þetta orðið með þeim hætti að
við þurfum að endurskoða afstöðu
okkar gagnvart Schengen. Þetta hefur
breyst alveg gríðarlega. Enda sjáum
við hvaða fangar eru á Litla-Hrauni.
Það er vandamál hvað margir erlend-
ir fangar koma frá austantjaldsríkjum
og koma hingað í þeim tilgangi að
fremja glæpi. Þeir eru kannski eftir-
lýstir í heimalandinu og vilja frekar
vera í íslensku fangelsi en fjölmenna
í tíu manna klefa í heimalandi sínu.
Við þurfum alltaf að vera með öll
okkar mál í stöðugri endurskoðun. Ég
legg áherslu á uppbyggingu íslensks
samfélags fyrst og síðast, áður en við
förum að leita hófanna einhvers stað-
ar annars staðar. Ef við reisum ekki
Ísland og íslenskt samfélag erum við
ekki gjaldgeng á alþjóðavettvangi.“
ASÍ-herdeild Samfylkingar
Þú segir að þú hafir verið rekin frá ASÍ,
en þeir segja að þú hafir hætt í góðu.
Nú hefurðu bent í blaðagreinum á
að Magnús Nordal, yfirlögfræðing-
ur ASÍ, taki sæti á Alþingi sem vara-
þingmaður Samfylkingarinnar og sett
það í samhengi við starfslok þín hjá
ASÍ. Ertu með þessu að segja að ASÍ sé
handbendi Samfylkingarinnar?
„Það vita allir að ASÍ er nokkurs
konar litla herdeild Samfylkingarinnar.
Við þurfum ekki bara annað en að fara
yfir sviðið. Forseti ASÍ ætlaði meðal
annars að verða varaformaður Sam-
fylkingarinnar. Ég skrifaði grein í
Morgunblaðið um daginn þar sem ég
fór yfir hvernig þessi starfslok bar að.
Gylfi Arnbjörnsson sagði að ég þyrfti
beinlínis að velja á milli þess að fara í
framboð hjá Framsóknarflokknum og
starfsins hjá ASÍ. Ég get alltaf farið með
þessi mál fyrir dómstóla, það er opinn
fyrningarfrestur á þessari uppsögn.
Mér finnst ekki taka því að eltast við
fortíðina í þessu máli. Ég veit að Gylfi
hefur slæma samvisku. Hann hefur
ekki séð ástæðu til að svara mér eftir
að ég rakti uppsögnina gaumgæfilega.
Ég er það heppin að vera með vitni
að þessu símtali, sem ég átti við hann
þegar búið var að ákveða að stilla mér
upp í 1. sæti í mars 2009. Þetta er orð á
móti orði en þetta er eitthvað sem Gylfi
verður að eiga við sjálfan sig. Svona
bar þetta að.“
Er það skipulagt hjá Framsóknar-
flokknum að gera mikið úr þessu máli?
„Alls ekki. Ég skrifaði grein þar sem
ég gagnrýndi Gylfa því hann brást sín-
um félagsmönnum þegar hann var
formaður verðtrygginganefndar sem
var sett á stofn eftir hrunið. Þá átti að
taka ákvörðun um hvort afnema ætti
verðtryggingu af íbúðalánum lands-
manna um stundarsakir á meðan
gruggið var að setjast eftir hrunið.
Hann samþykkti það ekki og ég
benti á hversu slælega ASÍ væri að
standa sig gagnvart heimilum lands-
ins. Ég þarf líka að benda á að það
kemur upp óþægileg staða fyrir ASÍ
eftir áramót. Þá fer Katrín Júlíusdóttir
í fæðingarorlof og þá kemur næstur
inn á Alþingi yfirlögfræðingur ASÍ,
Magnús Nordal. Úr því að mér var
gert að hætta við það eitt að fara í
framboð fyrir Framsóknarflokkinn,
þá spyr ég mig hvernig forysta ASÍ ætli
að bregðast við þeirri stöðu sem nú er
komin upp. ASÍ skapaði fordæmi með
uppsögn minni.“
Lítur ekki á þetta sem einelti
Þú ert mjög vinsælt umfjöllunarefni
fjölmiðla. Það er mikið gert grín að
þér og þú ert oft í skopmyndum blað-
anna. Fólk hlær að ambögum þínum.
Hvað finnst þér um þetta? Það hefur
verið talað um einelti, ertu sammála
því?
„Mér skilst að það sé einsdæmi að
þingmaður komist í skopmyndadálk
tveggja dagblaða á einum degi. Þann-
ig að ég er bara frekar stolt. Ég lít ekki
á þetta sem einelti. Ég er svolítill vill-
ingur í eðli mínu þannig að ég hef ein-
staklega gaman af þessu innst inni. Ég
tek þetta á engan hátt nærri mér og
finnst það eiginlega frekar skemmti-
legt að fjölmiðlar hafi þetta markmið,
að eltast við ummæli hjá þingmanni.“
Þannig að þú hefur bara gaman af
þessu sjálf?
„Þetta haust hef ég nánast sprung-
ið út einu sinni í viku á þessum miðl-
um. Svo ég komi nú með einn máls-
hátt, og ég vona að ég komi honum
rétt út úr mér: Aumur er öfundlaus
maður!
En ég fæ mikla athygli og ég held
að það hjálpi mér í starfi. Ég lít ekki
á þetta sem einelti. Hitt er öllu verra
og það eru þessi kommentakerfi þar
sem virðist vera gefið skotleyfi á þá
sem fjallað er um. Þá er ég að vísa
í kommentakerfi á DV.is og eyjan.
is. Það var heldur enginn búinn að
lofa mér því að ég væri ekki að leggja
haus minn á altari bloggsíðna þegar
ég fór í framboð. Það bara fylgir
þessu starfi.
Miðlarnir setja inn fréttir og benda
á það sem þeim finnst fréttnæmt. Um
leið eru skítadreifararnir í kommenta-
kerfunum settir af stað. Ég vil meina
að það sé oft á tíðum skipulagt sem
þar fer fram. Hver étur upp eftir öðr-
um. Þetta gætu þess vegna verið aðil-
ar sem eru á launum við að skrá sig út
og inn og skipta um „nickname“ til að
skrifa þar inn. Oft á tíðum eru þarna
ummæli sem eru algjörlega á mörk-
unum. Ég er hins vegar búin að biðja
börnin mín að lesa ekki kommentin
og þau gera það ekki. Ég á 18 ára strák
og 13 ára gamla stelpu, að sjálfsögðu
fylgjast þau með.“
Lendir standandi
Fjölmiðlar og Framsókn. Ertu á því að
þið fáið óvægna umfjöllun eða að það
sé fjölmiðlaherferð í gangi gegn ykkur?
„Kannski ekki gegn flokknum
sem slíkum, en þegar allt var að fara
af hjörunum í síðustu viku, þá setti
ég á Facebook að það væri herferð
gagnvart mér því allt var keyrt fram
úr hófi. En ég er svo heppin að yfir-
leitt lendi ég standandi. Það sem ég
er kannski mest hissa á er hvað sömu
aðilarnir geta endalaust velt sér upp
úr fortíð flokksins og aðilum sem eru
löngu hættir afskiptum af Framsókn-
arflokknum. Það er allt hluti af ein-
hverju til að hindra að við náum okk-
ur á strik. Við gerum okkar besta og
höfum komið mörgum góðum mál-
um til leiðar og ég lít svo á að meðan
pönkast er á mér sem þingmanni og
flokknum sem flokki, þá séum við að
gera mesta gagnið.
Framsóknarflokkurinn er sannar-
lega ógn við ríkisstjórnina. Við höfum
mjög mikinn hljómgrunn og stefnu-
mál okkar til dæmis um almenna
skuldaleiðréttingu, það hefur sannast
að það var rétt leið.
Það er með ólíkindum að ríkis-
stjórnin hafi hundsað þessa leið. Ef til
vill er orðið of seint að fara þessa leið
núna, en ég bendi á alvarleika máls-
ins. Talandi um landsóm og ráðherra-
ábyrgð. Það á eftir að gera upp fortíð
þessarar ríkistjórnar sem nú situr og
þetta ástand er þyngra en tárum taki.
Við gætum sem þjóð verið komin á
fulla ferð í uppbyggingu í efnahags-
bata og lífsgæðum, hefði þessi leið
verið farin.“
Fölsk skjaldborg
Hvað finnst þér um framferði bank-
anna eftir hrun?
„Við verðum að vita hver var byrj-
unin á framferði bankanna. Eft-
ir hrunið voru bankarnir teknir yfir
af íslenska ríkinu. Fljótlega eftir það
mynduðu Jóhanna Sigurðardóttir og
Steingrímur J. Sigfússon ríkisstjórn.
Það var ákvörðun Jóhönnu og Stein-
gríms að afhenda kröfuhöfum bank-
ana. Það þýðir ekki að koma eftir á
og segja að siðferði bankanna sé í
molum. Þau hefðu getað farið fram
á að afskriftir myndu skila sér strax
til landsmanna, í stað þess að lánin
yrðu flutt yfir á 50% afslætti og svo eru
skuldararnir rukkaðir um 100%. Það
var allt í höndum ríkisstjórnarinnar,
en vegna þess að Framsókn átti þessa
hugmynd var hún greinilega ekki
brúkleg. Nema það hafi aldrei verið
vilji til þess að gera neitt fyrir heimilin.
Talandi um skjaldborg heimilanna,
það þarf að rifja þetta upp. Heldurðu
að ráðherra sem ber slíka ábyrgð vilji
ekki gleyma sem fyrst skjaldborg um
heimilin sem kom í ljós að var skjald-
borg um fjármagnseigendur?“
Hugmynd sem gekk ekki upp
Stjórnlagafrumvarpið. Framsókn var
tiltölulega hrifin af hugmyndum um
n Einangrunarsinnar vilja loka Ísland inni Í ESB n Vigdís Hauksdóttir horfir til heimsins alls
n Stjórnlagaráðsfrumvarpið eins og hver önnur skýrsla n Hefur gaman af því að grín sé gert að henni
Valgeir Örn Ragnarsson
valgeir@dv.is
Viðtal
„Verður maður ekki
stun um að hvessa sig?“