Dagblaðið Vísir - DV - 01.06.2012, Síða 16

SyStir Sem varð að bróður
16 Fréttir 1.–3. júní 2012 Helgarblað
Annþór og Börkur börðu mann og
annan:
Ófyrirleitnar
árásir
Árásir Annþórs Kristjáns Karls-
sonar og Barkar Birgissonar á
sjö manns voru þaulskipulagðar
og sérstaklega ófyrirleitnar. Þeir
eru ákærðir ásamt átta öðrum
einstaklingum. Þeir yngstu sem
eru ákærðir eru fæddir árið
1993.
DV hefur ákæruna undir
höndum, en hún er í mörgum
liðum en meðal þess sem kemur
fram í henni er að í einni árás-
inni fóru þeir Annþór og Börkur
vopnum búnir á heimili manns
á höfuðborgarsvæðinu. Húsráð-
andi opnaði fyrir þeim en þrír til
viðbótar voru á heimilinu.
Þegar inn var komið sendi
Annþór, samkvæmt ákærunni,
skilaboð til sjö manna, sem biðu
fyrir utan um að þeir ættu að
koma inn í íbúðina og hleypti
hann þeim inn. Sameiginlega
réðst hópurinn á fólkið með
bareflum; golfkylfum, hand-
lóðum, prikum og fleiru. Einn
af þeim sem varð fyrir árásinni
hlaut margvíslega áverka, þar
á meðal opið beinbrot. Þá var
annar handleggsbrotinn eftir
árásina og hinir tveir fengu höf-
uðáverka.
Þá eru þeir Annþór og Börkur
sakaðir um að hafa skipulagt
aðra árás á þrjá aðila. Sú árás
átti sér stað í heimahúsi, en
þangað komu þeir Annþór og
Börkur vopnum búnir með fé-
laga sína í slagtogi. Þeir réðust
á mennina, börðu þá í hnakka
og víðar og kröfðust þess að
þeir greiddu sér hálfa milljón
króna. Þá hélt Annþór einum af
mönnunum niðri á meðan hinir
neyddu eitt fórnarlambið til að
kasta af sér þvagi á annað fórn-
arlambið. Því eru þeir Annþór
og Börkur ákærðir fyrir árásina,
auk þess eru þeir ákærðir fyrir
tilraun til fjárkúgunar og frelsis-
sviptingu. Tveir eru ákærðir auk
þeirra Annþórs og Barkar í því
máli, en talið er að fleiri hafi
verið að verki. Ekki er þó vitað
hverjir þeir voru.
Í ákærunni kemur einn-
ig fram að tveir aðrir menn
eru ákærðir fyrir að hafa flutt
tvo einstaklinga til Annþórs.
Mennirnir töldu sig eiga sitt-
hvað sökótt við fórnarlömbin,
en þegar þeir komu til Annþórs
mun hann hafa veist að þeim
með bæði höggum og spörkum
víðsvegar um líkama og andlit.
Hann er einnig talinn hafa tekið
annan manninn kverkataki svo
að hann missti meðvitund og
féll í gólfið. Annþór krafðist þess
að mennirnir tveir [fórnarlömb-
in] létu hann fá peninga. Ann-
þór hótaði mönnum því einnig
að ef þeir segðu frá árásinni
færu þeir í áskrift hjá honum
– sem væri ævilöng skuld við
hann.
Eins og áður hefur komið
fram eru þeir Annþór og Börk-
ur báðir í einangrun á Litla-
Hrauni um þessar mundir, en
þeir eru grunaðir um að hafa
veitt samfanga sínum lífshættu-
lega áverka sem leiddu til dauða
hans. Ekki hefur verið gefin út
ákæra í því máli, en lögreglan á
Selfossi fer með rannsókn máls-
ins.
Á
stæðan fyrir því að ég vil tala
um þetta er sú að ég vil ekki
að fólk bregðist eins við og
ég gerði þegar hann sagði
mér fyrst frá þessu,“ segir
Guðmundur Daði Kristjánsson, 16
ára, þar sem hann situr ásamt Erni
bróður sínum í húsakynnum DV
í Tryggvagötu. Örn Kristjánsson,
bróðir hans, hét reyndar Helga og var
systir hans þar til í september á síð-
asta ári. Þá ákvað Helga að stíga fram
og segja frá því að hún væri karl fast-
ur í kvenmannslíkama. „Ég reyndi
að afneita þessu heillengi. Eignaðist
þrjú börn og gifti mig. Síðan kom ég
út úr skápnum sem lesbía en svo gat
ég þetta bara ekki lengur,“ segir Örn.
Spurning um líf og dauða
Það að stíga fram var alls ekki auð-
velt skref en Örn segir það hafa verið
spurningu um líf eða dauða fyrir sig.
Annaðhvort myndi hann lifa í eymd
í nokkur ár sem Helga eða lifa líf-
inu, vonandi hamingjusamlega, sem
Örn. „Ég hugsa að ef ég hefði ekki
komið út sem trans þá hefði ég ekki
lifað í mörg ár í viðbót. Þessu fylgdi
það mikil vanlíðan að ég lá á geð-
deild vegna þunglyndis og kvíða. Það
var einmitt eftir að ég fór inn á geð-
deild sem ég hugsaði bara að ef ég
ætlaði að bjarga mínu lífi þá yrði ég
að gera þetta. Þannig að fyrir mér var
þetta eiginlega pínulítið val um hvort
ég ætti að lifa eða deyja. Þó það sé
„brútal“ að segja það, þá er það satt.
Það er líka staðreynd að það er rosa-
lega stór hluti transeinstaklinga sem
fellur fyrir eigin hendi því þeir bara
þora ekki að koma með þetta út því
fordómarnir eru svo miklir.“
Örn á þrjú börn sem honum
fannst eiga rétt á að eiga hamingju-
samt foreldri. „Til þess að börnin geti
verið hamingjusöm þá þurfa foreldr-
arnir líka að vera það og ég var ekki
hamingjusamur sem kona. Það er
ekkert gaman að eiga þunglyndis-
sjúkling sem foreldri sem hefur
aldrei tækifæri til þess að vinna í því.“
Varð mjög reiður
Örn segist í fyrstu hafa óttast við-
brögð ættingja sinna við fréttunum
þar á meðal litla bróður síns sem þó
tók tíðindum vel til að byrja með.
„Hún kom og talaði við mig fyrst
og sagði mér frá þessu. Þá tók ég bara
vel í þetta og fannst þetta ekkert mál.
Síðan byrjaði hún í prógramminu og
þá átti ég ekkert von á því að þetta
myndi gerast svona hratt. Viðbrögð-
in hjá mér voru þá eins og hjá svo
mörgum öðrum, ég varð mjög reiður.
Það kemur upp söknuður og mað-
ur heldur að manneskjan sé bara
horfin,“ segir Guðmundur og held-
ur áfram. „Hann byrjar að klæðast
strákafatnaði þarna og klippir hár-
ið stutt og svona. Þegar ég sá hann
þannig þá brá mér svolítið. Ég var
ekkert alveg að fatta þetta. Ég hélt að
þetta væri bara eitthvað bull og vit-
leysa og hélt að þetta væri eitthvað
sem væri ekki til,“ segir Guðmundur.
Ennþá sama manneskjan
Hann viðurkennir að það hafi tek-
ið hann tíma að sætta sig við það
að systir sín yrði senn bróðir sinn.
Reyndar töluðust þeir ekki við í fimm
mánuði. „Svo sá ég bara að hann var
ennþá sama manneskjan, það var
ekkert að sakna því að sama mann-
eskjan var til staðar. Ég fór að lesa
mér til um transfólk og sá þá um hvað
var að ræða. Svo smátt og smátt fór
ég bara að tala við hann aftur. Þetta
endaði svo með því að við töluðum
um þetta í einhverja þrjá tíma,“ segir
Guðmundur brosandi.
„Hann þurfti bara svolítið að sjá
að ég væri ennþá sama persónan,“
segir Örn en þeir bræður eru afar
nánir. „Ég hugsa að þetta hafi gert
okkur enn nánari en við höfum allt-
af verið rosalega nánir en þetta dró
okkur rosalega mikið saman eftir að
hann komst yfir reiðina,“ segir Örn.
Fjölskylda þeirra er mjög náin en
samtals eru systkinin sjö. Örn býr
samt í næstu blokk við foreldra sína
og systkini þar sem Guðmundur býr.
„Þannig að það er mikill samgang-
ur á milli og við hittumst alltaf þó ég
væri ekkert að tala við hann. Ég fór
svo að sjá að þarna var sama mann-
eskjan til staðar,“ segir Guðmundur.
Stuðningur frá fjölskyldunni
Fjölskylda Arnar var ekki öll sátt með
breytinguna til að byrja með en hann
segist samt sem áður hafa fengið
mikinn stuðning. „Við erum mjög
náin fjölskylda og ég er mjög hepp-
inn að hafa fæðst inn í svona yndis-
lega fjölskyldu. Þeim fannst þetta
rosalega erfitt fyrst og fóru í gegn-
um svona sorgarferli og eru jafnvel
kannski enn að einhverju leyti að
upplifa það, en ekki eins mikið. Um
leið og þau átta sig betur og betur á
því að þó ég sé að breytast, og þó svo
að rödd mín sé orðin djúp, þá er ég
samt ég. Ég sit ennþá heima á kvöld-
in og prjóna. Ég gerði það rosalega
mikið og ég geri það ennþá. Auðvitað
tók þetta alla tíma til að byrja með en
það kom fljótt. Ég held reyndar að
aðallega hafi það verið að þau vissu
ekki hvað það væri að vera trans.
Vissu ekki að þetta væri til. Mamma
sagði reyndar að hún hefði alltaf vit-
að ég myndi koma út sem eitthvað en
þessu hefði hún nú ekki búist við því
hún vissi ekki hvað þetta var.“
Kalla hann stundum Mútti
Börn Arnar eru 6, 10 og 12 ára. Hann
segir þau hafa tekið þessu öll furðu-
vel. Áður en hann kom út kynnti
hann þau fyrir transfólki þannig að
þau hefðu skilning á því um var að
ræða. „Ég var búinn að segja þeim
frá því að stundum fæddist fólk sem
eitthvað ákveðið kyn; karl eða kona
og sálin væri annað kyn. Þá væri
hægt að fara til læknis og breyta því,“
segir Örn. Hann talaði við systk-
inin hvert í sínu lagi og skýrði þetta
út fyrir þeim. „Litla stelpan mín var
rétt rúmlega fimm ára þegar ég sagði
henni þetta og hún var ekki mikið að
pæla í þessu. Mætti bara í leikskól-
ann og sagði að mamma sín væri
strákur. Eldri stelpan mín tók svolít-
ið skemmtilega á þessu, hún sagði:
„Æ, mér finnst ég eiginlega of ung
fyrir þetta!“ segir hann og skellihlær.
„Syni mínum, sem er 12 ára, fannst
þetta bara svolítið töff fyrst, vinum
hans fannst þetta skrýtið og stríddu
honum. Hann varð fyrir smá aðkasti
í skólanum út af þessu en ég fór þá
ásamt fólki úr Trans Ísland niður í
skóla. Þá vorum við með fræðslu-
fund fyrir kennarana og í beinu fram-
haldi inni í bekknum. Þar útskýrðum
við þetta allt, hvað það er að vera
trans og eftir þetta var málið bara úr
sögunni.“
Hann segir börnin stundum vera
á báðum áttum hvað þau eigi að
kalla hann. „Þau hafa verið að prófa
sig áfram, yngsta kallar mig yfirleitt
mömmu en þeim finnst samt orðið
frekar skrýtið að kalla mig mömmu
núna. Þau hafa stundum verið að
kalla mig Mútti,“ segir hann hlæj-
andi. „Þau vita það að ég er mamma
þeirra og verð það alltaf. Ég gekk með
þau og fæddi og það breytist ekkert.“
Óskaði þess að vakna sem
strákur
Örn segist alltaf hafa verið svoköll-
uð strákastelpa. Þegar hann var lít-
Fyrir átta mánuðum steig þriggja barna móðir,
Helga, fram og sagði sínum nánustu að hún ætlaði
að láta leiðrétta kyn sitt. Nú heitir hann Örn og er
byrjaður í kynjaleiðréttingu. Guðmundur Daði, bróðir,
Arnar, brást fyrst illa við því að systir hans yrði að
bróður en sér eftir því og vill meiri fræðslu til þess að
eyða fordómum um transfólk.
Viktoría Hermannsdóttir
viktoria@dv.is
Viðtal „Ég var búinn að segja þeim frá
því að stundum fæddist
fólk sem eitthvað ákveð-
ið kyn; karl eða kona og
sálin væri annað kyn.
Þá væri hægt að fara til
læknis og breyta því.
Bræðurnir Guðmundur vill auka fræðslu til þess að minnka fordóma gagnvart transfólki.
Örn var systir Guðmundar þar til fyrir 8 mánuðum. Myndir EyþÓr ÁrnASon