Dagblaðið Vísir - DV - 27.03.2013, Blaðsíða 36

36 Viðtal 27. mars-2. apríl 2013 Páskablað
V
ið héldum að við hefðum
náð ákveðnum toppi í júlí
í fyrra en það er auðséð að
þetta fer bara vaxandi,“ seg-
ir tónlistarmaðurinn Sig-
tryggur Baldursson, framkvæmdar-
stjóri ÚTÓN, Útflutningsskrifstofu
íslenskrar tónlistar.
Ótrúleg útrás tónlistarfólks
Í mars hélt íslenskt tónlistarfólk yfir
200 tónleika á erlendri grundu en að
sögn Sigtryggs er normið 70–80 tón-
leikar. „Fagfólk úti í heimi er hissa á
því hvað jafn fámenn þjóð á marga
þekkta tónlistarmenn. Ef við ætlum
að tala um höfðatölu er þetta fárán-
lega mikið og ef við ætlum að bera
okkur saman við hin Norðurlöndin
þá eru hér þónokkuð mikið fleiri al-
þjóðlegir þekktir tónlistarmenn. Það
er bara gaman að því.“
Sigtryggur segir erfitt að útskýra
þessa nýskeðu velgengni. „Þegar
maður heldur að maður hafi fund-
ið formúluna breytist ramminn utan
um myndina. Þessi bransi er á stöð-
ugri hreyfingu. Tónleikahald hef-
ur aukist og vaxið. Aðaláherslan er
komin þangað.
Í gamla daga fór fólk í tónleikaferð
til að auglýsa plötur en í dag hefur
þetta snúist við. Fólk gefur út plötur
til að auglýsa tónleikaferðalög. Það
eru ekki jafn miklir tekjumöguleik-
ar af útgáfu eins og var svo í dag þarf
fólk að leita fjölbreyttari leiða til að
afla tekna af tónlistinni.“
Þetta reddast-hugarfarið
Hann segir ástæðuna fyrir þessari
miklu útrás fjölþætta. „Að miklu
leyti kemur orkan til útrásar frá tón-
listarmönnunum sjálfum en svo eru
líka atriði eins og ÚTÓN og Iceland
Airwaves sem spila inn í. Þekkingin
dreifist inni í geiranum og hjálpar
næstu listamönnum.
Helstu ambassadorarnir okkar,
Björk, Sigur Rós, Sykurmolarnir og
núna Of Monsters and Men er allt
fólk sem er þekkt fyrir að gera hlutina
á eigin forsendum. Íslensk músík
hefur því orð á sér fyrir að vera frum-
leg og spes. Hún þykir spennandi og
það hjálpar.
Þetta hefur verið ferli sem hefur
verið að gerjast í nokkurn tíma. Fólk
er óhrætt við að reyna fyrir sér og
brjóta reglur í bransanum. Oft ómeð-
vitað. Það er þessi íslenska leið; þetta
reddast-hugarfarið. Það er merkilegt
hvað það skilar miklu.
Hafandi sagt það þá er einnig að
skila sér ákveðin þekking inn í brans-
ann, til dæmis í gegnum ÚTON. Við
lifum í svolítið vernduðu umhverfi
hér heima. Þessi strúktúr sem er á
bransanum erlendis er ekki til stað-
ar hér nema í lítilli mynd. Íslensk-
ir tónlistarmenn ganga sjálfir í störf
sem eru sérhæfð erlendis. Ég hef oft
tekið dæmi um íslenska hljómsveit
sem tekur sig til og semur lag, tekur
það svo sjálf upp eða fær aðstoð vina
sinna til þess, hringir svo í Óla Palla
eða einhvern annan útvarpsmann
og fær spilun. Svo er sveitin farin að
spila á tónleikastöðum borgarinnar.
Það er þessi DIY-menning. Hún er
að sumu leyti holl og getur fyllt fólk af
baráttuanda. Þessi orka er ágæt hér
heima en málið er allt annað þegar
maður er kominn út fyrir landstein-
ana. Þar er mengið flóknara.“
Horfir sáttur til baka
Sigtryggur þekkir harkið í útlöndum
af eigin reynslu en hann er einn upp-
haflegu meðlima Sykurmolanna og
spilaði með sveitinni þar til hún leið
undir lok árið 1992. Hann segir mik-
inn mun á útrás Sykurmolanna og ís-
lenskra tónlistarmanna í dag. „Í dag er
hægt að sækja meira af styrkjum til að
létta undir. Umhverfið er líka allt ann-
að. Þekkingin, reynslan og skilningur-
inn hér á Íslandi er orðinn miklu meiri.
Ungar hljómsveitir starfa oft eins og
ung sprotafyrirtæki. Það er verið að
framleiða einhverja vöru úr engu, fjár-
festa reynslu og eigin fé til að koma
henni á markað. Stuðningsumhverfið
er betra auk þess sem það er kominn
ákveðinn skilningur á að tónlist er líka
viðskipti.“
Sykurmolarnir voru orðnir heims-
frægir þegar þeir lögðu upp laupana
en margir segja að þeir hefðu get-
að náð mun lengra. Samt sem áður
horfir Sigtryggur sáttur til baka. „En
auðvitað er alltaf gott að vera gáfað-
ur eftir á og sjá hvað hefði mátt fara
betur og hvar hefði mátt halda betur
utan um.
Ég sé ekki eftir því að hafa ekki
orðið rík og fræg poppstjarna, það
hefði bara verið til vandræða. Ef ég lít
til baka finnst mér við ekki hafa verið
nógu grimm til að halda okkur í eig-
in farvegi.
Ég held að fáir verði hamingju-
samari með því að verða frægir og
ríkir. Hamingjan liggur ekki þar. Það
er frekar þegar fólk einbeitir sér að
því að gera hlutina á eigin forsend-
um. Það er alveg hægt að selja músík
og lifa á henni án þess að „sell out“.
Tónlistarfólk þarf að halda fast í sín-
ar forsendur og ekki fara út fyrir sinn
eigin ramma. Það er engum til góðs.“
Aðspurður um ráð handa þeim
sem hyggja á útrás með tónlist sína
segir hann mikilvægt að fólk skapi
sér grunn í því sem það sé að gera.
„Fyrst og fremst verður fólk að vera
með sýn. Það er erfiðara að fara til
útlanda með ómótaðar hugmynd-
ir. Í dag er miklu auðveldara að afla
sér upplýsinga og tengja sig við allan
fjárann í bransanum. Gott dæmi
um slíkt er tónlistarmaðurinn Ólaf-
ur Arnalds sem startaði sínum ferli
á samfélagsmiðlunum með með því
að tengja sig út á við.“
Alæta á tónlist
Sigtryggur segir ómögulegt að benda
á næsta íslenska band sem eigi eft-
ir að „meika“ það í útlöndum. „Það
er það skemmtilega við þetta. Hlutir
sem manni dettur alls ekki í hug að
eigi eftir að virka vel gera það allt í
einu. Ég held að enginn hafi spáð Of
Monsters and Men þessari velgengni
fyrirfram.
Afar stórt „element“ í þessum
bransa er að vera á réttum stað á
réttum tíma. Of Monsters and Men
spilar tónlist sem virðist hafa ver-
ið líkleg til vinsælda þegar þau voru
að brjótast í gegn; það er þessi þjóð-
lagaskotna poppbylgja. Þau tengd-
ust beint þar inn. Svo er margt sem
spilar saman og margir faktorar sem
maður getur ekki séð fyrirfram.“
Sjálfur segist Sigtryggur nánast
alæta á tónlist. „Ég hef mjög fjöl-
breyttan tónlistarsmekk. Heima hjá
mér hlusta ég á allan skrattann og
hef verið að safna að mér gömlum
djassplötum eftir að ég fékk mér vín-
ylspilara.
Eitt af því fáa sem ekki á upp á pall-
borðið hjá mér er amerískt iðnaðar-
rokk en ég fór á tónlistarhátíðina South
by South West um daginn þar sem ég
heyrði afskaplega mikið af mjög leiðin-
legri tónlist. Mikið af þessari nýju ís-
lensku tónlist sem er að fá athygli í
dag finnst mér mjög skemmtileg, eins
og Ásgeir Trausti, Of Monsters and
Men, Retro Stefson, Sykur og margt
fleira. Fyrir utan auðvitað Skúla Sverr-
is, Óskar Guðjóns, ADHD og Víking
Heiðar og fleiri og fleiri.“
Með heimþrá í Ameríku
Sigtryggur er rétt skriðinn yfir fimm-
tugt. Hann fæddist í Noregi þar sem
fjölskylda hans bjó fyrstu tvö árin af
hans lífi áður en þau fluttu heim og í
Kópavoginn en Sigtryggur hefur alltaf
verið mikill Kópavogsmaður. Sjálfur
lýsir hann sér sem allra þjóða kvikyndi.
„Ég bjó á Long Island í Bandaríkjunum
frá sex ára aldri til tíu ára á stað sem
heitir Babylon. Faðir minn vann hjá
Loftleiðum og var yfirmaður viðhalds
á Kennedy-flugvelli.
Slétt sama hvað
öðrum finnst
Sigtryggur Baldursson tónlistarmaður lýsir sjálfum sér sem allra þjóða kvikindi. Hann ræðir um útrás
íslenskra tónlistarmanna, aukasjálfið Bogomil Font, Sykurmolaævintýrið og fjölskyldulífið, en hann er mikill
fjölskyldumaður sem elskar afahlutverkið og býr með tveimur systrum.
„Ég hef aldrei
átt í neinum
vandræðum með að
vera giftur doktor
„ Ég lenti
þó strax
í vandræðum.
Var handtekinn
fyrsta daginn,
aðeins tíu ára
Sáttur við ferilinn Sigtryggur
horfir sáttur til baka til tíma
Sykurmolanna. Hann segir það,
að hafa orðið rík og fræg stjarna,
hefði aðeins orðið til vandræða.
Mynd Sigtryggur Ari
Indíana Ása Hreinsdóttir
indiana@dv.is
Viðtal