Dagblaðið Vísir - DV - 19.07.2013, Blaðsíða 17

Fréttir 17Helgarblað 19.–21. júlí 2013
A
ðeins eru þrjú ár liðin síð­
an brasilíski auðjöfur­
inn Eike Batista kom með
býsna djarfa yfirlýsingu.
Hann ætlaði að reyk­
spóla fram úr Mexíkóanum Carlos
Slim sem ríkasti maður heims. „Ég
sagði Carlosi að hann ætti að hafa
augun á báðum hliðarspeglun­
um, því ég myndi aldrei segja hon­
um hvorum megin ég færi fram úr
honum,“ sagði Batista kokhraustur
í viðtali við BBC á þeim tíma. Nú,
þremur árum síðar, er fjárhags­
staða Batista orðin þannig að hann
er ekki einu sinni nálægt því að
komast með tærnar þar sem Slim
hefur hælana. Á aðeins einu ári
hefur virði eigna hans hrapað úr
34 milljörðum dala, 4.100 milljörð­
um króna, í 2,9 milljarða dala, 349
milljarða króna.
Of mikill metnaður
Vefútgáfa breska ríkisútvarpsins,
BBC, fjallaði um þetta gríðarlega
tap Batista sem á sér vart hlið­
stæðu. Hann var áttundi ríkasti
maður heims, samkvæmt úttekt
Forbes­tímaritsins, fyrir þremur
árum og á þeim tíma var því spáð að
eignir hans myndu aukast og hann
halda áfram að þokast upp listann.
Viðskiptaveldi hans var gríðarstórt
og hefur Batista komið víða við í
fjárfestingum; olíuvinnslu, mann­
virkjagerð og orkufyrirtækjum svo
fátt eitt sé nefnt. Viðskiptaveldi
hans stækkaði samhliða brasilíska
hagkerfinu sem þreifst að stórum
hluta á meiri eftir spurn frá mörk­
uðum í Kína. Nú eru breyttir tím­
ar og er flaggskip viðskiptaveldis
hans, EBX Group, skuldum vafið.
Sérfræðingar í viðskiptum eru á
einu máli um að metnaður Batista
hafi orðið honum að falli.
Hagnaðist á gulli
Batista, sem er 56 ára, er sonur fyrr­
verandi orkumálaráðherra Bras­
ilíu og varð hann milljónamær­
ingur ungur að árum. Hann flutti
til Þýskalands á háskólaárum
sínum og snéri aftur til Brasilíu
snemma á níunda áratug liðinnar
aldar. Þar hóf hann viðskiptaferil
sinn og beindi hann spjótum sín­
um einna helst að viðskiptum með
gull beint frá birgjum í Amazon­
regnskóginum sem hann seldi svo
á uppsprengdu verði í Rio de Jan­
eiro. Viðskiptaveldið hélt áfram
að stækka og fjárfesti hann í gull­
námum í Brasilíu og Kanada og
gjöfulli silfurnámu í Chile. Batista
varð fljótt þekktur fyrir snilli sína í
viðskiptum og lifði hátt; var með­
al annars sérlegur aðdáandi hrað­
báta og kvæntist fyrrverandi Play­
boy­fyrirsætu. En umbreyting hans
úr milljónamæringi í milljarða­
mæring varð árið 2001 þegar hann
stofnaði flaggskipið, EBX Group,
en fyrirtækið varð til við samruna
sex annarra stórra og meðalstórra
fyrirtækja úr orku­ og hafnargeir­
anum. Uppgangurinn í Kína og
gríðarleg eftirspurn frá mörkuð­
um þaðan keyrðu áfram ótrúlegan
gróða fyrirtækisins.
Persónutöfrar
Batista lýsti því sjálfur yfir í viðtali,
þegar fyrirtæki hans stækkaði og
stækkaði, að hann hefði notið góðs
af reynslu sinni sem trygginga­
sölumaður á sínum yngri árum.
Persónutöfrar hans skiptu sköp­
um í fjárfestingum, en þannig væri
auðveldara að laða fjárfesta að og
landa góðum samningum. Það er
óhætt að segja að þetta hafi tekist
hjá Batista enda hefur engu öðru
fyrirtæki í Brasilíu tekist að landa
jafn stórum samningum við brasil­
íska ríkið. Í Rio de Janeiro hafa
fyrirtæki hans fengið stóra samn­
inga, meðal annars sá bygginga­
félag hans um endurbætur á hin­
um sögufræga Maracana­leikvangi
ekki alls fyrir löngu.
„Ýkt viðskiptamódel“
Krafturinn í efnahagslífinu í Bras­
ilíu er ekki jafn mikill og hann
var áður, enda hefur eftirspurnin
frá erlendum mörkuðum minnk­
að. Þessu hefur Batista fengið að
finna fyrir. Í júní síðast liðnum
urðu fjárfestar óþolinmóðir þegar
OGX tilkynnti að afkoma fyrir­
tækisins á fyrri hluta ársins hefði
verið undir væntingum. Það kom
kannski ekki á óvart enda hafði
fyrirtækið tapað miklu á seinni
hluta síðasta árs. Niðurstaðan á
undanförnum tólf mánuðum er
sú að virði OGX hefur fallið um
heil 90 prósent. „Viðskiptamód­
el Batista var virkilega ýkt,“ seg­
ir Sergio Lazzarini, prófessor við
INSPER­viðskiptaháskólann í
Sao Paulo. Hann segir að fyrir­
tæki hans hafi byggt upp of mikl­
ar væntingar sem, þegar á hólm­
inn hafi verið komið, hafi verið
ómögulegt að standast. „Fjár­
festar eiga það gjarnan til að vera
bjartsýnir, en það var of mikið af
henni í tilviki hans. Það reyndist
honum ofviða að halda fókus á
öllum þessum viðskiptasviðum,“
bætir hann við.
Virði hlutabréfa OGX hefur
minnkað um 60 milljarða dala,
7.200 milljarða króna, síðan það
fór hvað hæst á síðasta ári. Bjart­
sýnin jókst ekki í síðustu viku
þegar Batista steig til hliðar sem
stjórnarformaður MPX, fyrirtækis
sem heldur utan um olíuleit og
olíuvinnslu í hafinu umhverfis
Brasilíu. Fjölmiðlar í Brasilíu hafa
varpað því fram að mögulega verði
MPX selt til að eiga fyrir gríðarleg­
um skuldum annarra fyrirtækja í
EBX­samsteypunni. Hann er nú
þegar búinn að selja einkaþot­
una sína og fékk hann 1,6 millj­
arða króna fyrir hana. Í umfjöllun
BBC kemur fram að Batista hafi
sjálfur fulla trú á því að hann geti
komið fyrirtækjum sínum aftur af
stað. Það þykir þó ljóst að Carlos
Slim getur andað rólega, enda lítil
hætta á því að Batista skjótist fram
úr honum á næstu árum. n
Milljarðamæringur
tapaði nánast öllu
n Tapaði 3.700 milljörðum á einu ári n Ætlaði að verða ríkastur í heimi
Einar Þór Sigurðsson
blaðamaður skrifar einar@dv.is
Hátt fall Þó svo að Batista hafi tapað ótrúlegum fjárhæðum eru fyrirtæki hans enn metin á tæpa 350 milljarða króna. Hann er því ekki
alveg með tvær hendur tómar. Mynd ReuteRs
„Reyndist
honum of-
viða að halda fók-
us á öllum þessum
viðskiptasviðum
Ofurhöfn Ein stærsta framkvæmd sem EBX Group hefur ráðist í er bygging risastórrar
hafnar í Sao Joao da Barra, 360 kílómetra norður af Rio de Janeiro. Mynd ReuteRs
Svisslendingar
spara mest
Svisslendingar eru Evrópumeist­
arar í sparnaði samkvæmt úttekt
sem þýska viðskiptatímaritið
Handelsblatt birti á dögunum.
Íbúar þar lögðu að meðaltali 17,2
prósent af tekjum sínum til hliðar
á síðasta ári, mest allra í Evrópu.
Þetta þarf ekki að koma sérstak­
lega á óvart enda eru tekjur að
meðaltali þrisvar til fjórum sinn­
um hærri en í flestum Evrópuríkj­
um. Þá er atvinnuleysi í Sviss að­
eins 2,9 prósent samanborið við
12,1 prósent að meðaltali í ríkjum
Evrópusambandsins. Íbúar Þýska­
lands eru í öðru sæti en þeir lögðu
fyrir 16,5 prósent af tekjum sínum
og Frakkar eru í þriðja sæti með
um 15,5 prósent.
Hvattir til að
spara vatnið
Ekkert lát er á hitabylgjunni sem
verið hefur í Bretlandi og hefur
hiti víða farið yfir 30 gráður síð­
ustu daga. Þetta hefur valdið tals­
verðum vandræðum og nú hafa
fjögur stærstu vatnsveitufyrir­
tæki Bretlands hvatt fólk til að fara
sparlega með vatnið til að koma í
veg fyrir vatnsskort. Úrkoma hef­
ur verið af skornum skammti að
undanförnu á meðan notkun á
vatni hefur aukist talsvert í sumar­
hitanum, eða um allt að 50 pró­
sent undanfarna daga. Til marks
um þá þurrkatíð sem verið hefur
á fjölmennum svæðum bend­
ir ýmis legt til þess að júlímánuð­
ur verði sá þurrasti í London í heil
247 ár. Breska veðurstofan spá­
ir því að áfram verði mjög hlýtt í
veðri næstu daga.
34 milljónir
króna í bætur
Fjölskyldur þeirra 26 barna og
kennara sem létust í skotárásinni
í Sandy Hook­grunnskólanum fá
281 þúsund dali, tæpar 34 millj­
ónir króna, í bætur. Samanlagð­
ar bætur nema 7,7 milljónum
dala en auk þess fá fjölskyldur tólf
barna sem lifðu skotárásina af
20 þúsund dali, eða 2,4 milljón­
ir króna, og tveir kennarar sem
lifðu árásina af 75 þúsund dali
hvor. Hinn tvítugi Adam Lanza bar
ábyrgðina á voðaverkinu en hann
fór inn í skólann og hóf skotárás
eftir að hafa myrt móður sína á
heimili þeirra. Hann svipti sig lífi
eftir árásina.