Dagblaðið Vísir - DV - 19.07.2013, Blaðsíða 21

Þú veist
meira en ég
Hef bara tekið
nokkrar vaktir
Magnús Kristinsson segist ekki kannast við stefnu Gnúps. – DVAníta Hinriksdóttir vinnur á Café Haítí í sumar. – DV
Forseti brennir af: Meira
Spurningin
„Já, já. Það er líka
rigning í Belgíu.“
Adrien Domken
Vísindamaður
„Já.“
Gioia Seghers
Flugmaður
„Já og nei. Ég er vel klæddur.“
Matthias
Veitingamaður
„Nei, ekkert sérstaklega.“
Julian
Leigubílstjóri
„Nei, ekki góð.“
Helga Sigrún Gunnarsdóttir
Nemi
Finnst þér
rigningin góð?
1 „Tíu mínútur með stúlku þar, kostuðu tuttugu þúsund“
Blaðamaður Fréttablaðsins skoðaði
kampavínsklúbba borgarinnar.
2 „Ég skil ekki Davíð Oddsson, þessa botnlausu heift“ Óðinn
Jónsson, fréttastjóri RÚV, segir rit-
stjóra Moggans ljúga upp á fréttakonu.
3 Eyddi öllu í dóp og vitleysu Callie Rogers vann 350 milljónir í lottói
en er nú búin að sólunda þeim öllum.
4 Kolbrún segir Jón Gnarr engan trúð Kolbrún Bergþórsdóttir kemur
Jóni Gnarr til varnar í Morgunblaðinu.
5 Kardashian skandall Lamar Odom, eiginmaður Khloe Kardashian,
er sagður hafa haldið fram hjá henni.
6 Lýsir vinslitum við Gísla Martein Þorbjörg Helga Vigfúsdóttir,
fyrrverandi borgarfulltrúi, í viðtali
við Nýtt Líf.
7 „Alla vega misnotkun á valdi, að mínu mati“ Þorbjörg Helga
um skipun Ólafs F. Magnússonar sem
borgarstjóra Reykjavíkur.
Mest lesið á DV.is
Afturgöngur og embættismenn
E
insog lítill, þybbinn blöðrufroskur
með bauga undir augum, fer hann
að kögunarhóli dagsins og lofar
öllu fögru. Hann hefur logið svo
mörgu og svikið svo margt, að hann
munar ekkert um að sverta fjölskyldu
sína og vini. Hann munar ekkert um að
svíkja alla sem hann hugsanlega getur
svikið. Hann hefur eitt markmið í lífinu;
að verða ríkur og sanka að sér öllu sem
hægt er að sanka.
Lýsingin hér að ofan á við mann
sem oft birtist á skjánum. Ég leyfi hon­
um að njóta vafans, þar eð ég vil meina
að ég sé réttlátur og sanngjarn. Ég leyfi
honum að njóta vafans, vegna þess að í
náinni framtíð á hann eftir að verða að
svo miklu athlægi, að annað eins hefur
ekki þekkst. Hann tilheyrir afturgöngum
og embættismönnum, hann tilheyrir
fólki sem hugsar um það eitt að leggja
mýkstu púðana undir þá sem feitasta
rassinn hafa; lækka skatta auðmanna,
gefa kvótaeigendum aukinn arð, hækka
laun þeirra sem hæstu launin hafa hjá
ríkinu, tryggja að rotið embættismanna­
kerfi nái ávallt að koma ríkisbubbunum
að bestu bitunum. Já, rotið embættis­
mannakerfi og fáfróðar afturgöngur
tryggja misrétti á Íslandi í dag. Að ræða
við slíkt eiginhagsmunabandalag um
það að efna loforð – sem gefa fjöldanum
svigrúm – er náttúrulega dauðadæmd
fásinna.
Kæru vinir, við skulum átta okkur á
því, að skaðinn er skeður. Í dag höfum
við stjórn sem ætlar með öllum tiltæk­
um ráðum að komast hjá því að gefa
almenningi kost á sárabótum. Við mun­
um einungis þurfa (hvert og eitt) að díla
við samviskuna; skoða hvað við kusum
og hvers vegna í andskotanum við lét­
um blekkjast. Ég kann sögu af manni
sem var þannig innrættur, að ef hann
gaf fólki loforð þá reyndi hann allt sem
hugsanlega mátti reyna til að efna þau.
Hann var ekki af kyni þeirra sem um er
getið hér að framan.
Maður þessi fæddist á bæ einum
sem var við rætur fjalls sem skartaði
tignarlegum tindi. Hann mændi löng­
um stundum á tindinn, einlægum
aðdáunar augum. Og strax í æsku gaf
hann sér það loforð að einhvern tíma
ætlaði hann að klífa tindinn; stíga fæti
á það sem virtist vera einsog yddaður
oddur. Æskan leið, unglingsárin komu
og fóru, maðurinn kvæntist; börn hans
uxu úr grasi og brátt blasti ellin við.
Alltaf beið tindurinn og starði einsog
vonglaður fálki á allt sem gerðist í ylríku
hreiðri bæjarins.
Svo kom að því, þegar maðurinn var
í þann mund að verða elliær, að hann
sagði fólki að nú ætlaði hann að efna
það loforð sem hann hefði gefið sjálfum
sér í æsku. Hann kallaði ættmenni sín
til vitnis og þegar hann hélt af stað, var
múgur fréttamanna mættur á staðinn.
Gamli maðurinn gekk af stað. Hon­
um gekk ferðin illa og seint og þegar
hann átti örfáa metra eftir á tindinn,
þóttist hann viss um það að ef hann
færi ofar þá myndi hjarta hans springa,
lungun gætu fallið saman eða eitthvað
þaðan af verra gæti hent hann. Af þess­
um sökum sneri hann við, fór hægum
skrefum niður brattann og kom heim á
bæ þungt haldinn og átti afar erfitt með
andardrátt. Aðspurður, svaraði hann því
svo til, að ekki hefði það verið slæmt að
gefast upp nokkrum metrum frá tindi.
Og hann bætti við: – Ég fór svo hátt sem
ég komst og sveik því engan.
Að æða um fjöll er engin synd
en afar góður siður;
menn stefna uppá efsta tind
og arka síðan niður. n
Á
kvörðun forseta Íslands að stað­
festa veiðigjaldslögin frá Alþingi
var röng, þar eð hún gengur gegn
höfuðmarkmiði málskotsréttar­
ins eins og til hans var stofnað. Mál­
skotsréttinum var komið fyrir í stjórn­
arskránni 1944 til að vernda fólkið í
landinu gegn ofríki stjórnmálaflokka
og hagsmunasamtaka.
Svanur Kristjánsson prófessor lýsir
tilurð málskotsréttarins og lýðveldis­
stjórnarskrárinnar vel í ritgerð sinni
„Frá nýsköpun lýðræðis til óhefts
flokkavalds: Fjórir forsetar Íslands
1944–1996“ í Skírni 2012. Helzt hefðu
alþingismenn þá margir viljað koma
sér undan málskotsréttinum, enda
var honum beinlínis stefnt gegn þeim.
Sveinn Björnsson ríkisstjóri átti ríkan
þátt í að fá málskotsréttinum fram­
gengt í lýðveldisstjórnarskránni ásamt
þjóðkjöri forseta í stað þingkjörins for­
seta, sem alþingismenn hefðu heldur
kosið til að geta haft forsetann í vasan­
um. Málskotsréttinum var og er ætlað
að veita fólkinu í landinu vörn gegn
ofríki Alþingis. Þjóðin er yfirboðari
þingsins og ekki öfugt.
Fullveldisréttur fólksins
milli kosninga
Svanur Kristjánsson dregur atvik máls­
ins saman með þessum orðum (bls. 61):
„1. Í aðdraganda lýðveldisstofnunar
urðu mikil átök um fyrirhugaða stjórn­
arskrá. Þar tókust á annars vegar þing­
stjórnarsinnar og hins vegar málsvarar
nýsköpunar lýðræðis: valddreifingar,
fulltrúalýðræðis og beins lýðræðis.
2. Í stjórnarskrá lýðveldisins var þing­
stjórninni, alvalda Alþingi, hafnað
með yfirveguðum, afgerandi og form­
legum hætti.
3. Formlega séð er í landinu tvíveldi
forseta og þjóðþings án þess að vald­
svið þeirra sé skýrt afmarkað.
4. Gert er ráð fyrir virkum fullveldis­
rétti fólksins milli þingkosninga.“
Skýr vilji kjósenda
Enginn vafi leikur á, að yfirgnæfandi
hluti kjósenda hefði hafnað veiði­
gjaldslögunum í þjóðaratkvæði.
Gætu þeir gripið í taumana, myndu
kjósendur ekki láta ekki bjóða sér,
að stjórnmálaflokkar, sem náðu
meiri hluta á Alþingi með því að lofa
að lækka skuldir heimilanna strax,
láti það verða sitt fyrsta verk að
lækka veiðigjaldið til að létta undir
með útvegsmönnum, sem sízt allra
þurfa á frekari meðgjöf að halda frá
okkur hinum. Vilji kjósenda liggur
fyrir: 83 prósent þeirra lýstu stuðn­
ingi við ákvæði nýju stjórnarskrár­
innar um auðlindir í þjóðareigu
með fullu gjaldi fyrir afnotaréttinn.
Með því að staðfesta veiðigjalds­
lögin með undirskrift sinni gekk
forsetinn gegn vilja kjósenda eins
og hann birtist í þjóðaratkvæða­
greiðslunni í fyrra og einnig í fjöl­
mörgum skoðanakönnunum mörg
undangengin ár. Samkvæmt könnun
Fréttablaðsins í lok júní voru 71 pró­
sent andvíg lækkun veiðigjaldsins.
Málskotsréttinum var komið fyrir í
stjórnarskránni gagngert til að girða
fyrir löggjöf, sem gengur þvert á vilja
kjósenda.
Axlabönd og belti
Ákvörðun forsetans skýrir, hvers
vegna forsetanum er ekki einum
treystandi fyrir málskotsréttinum.
Þess vegna kveður nýja stjórnarskráin
á um tvöfaldan málskotsrétt: annars
vegar óbreyttan rétt forsetans til að
skjóta málum í þjóðaratkvæði og hins
vegar nýjan lítils háttar skilyrtan mál­
skotsrétt kjósenda án atbeina forset­
ans. Hefði nýja stjórnarskráin þegar
öðlazt gildi svo sem til stóð og eðlilegt
hefði verið, hefðu 24 þúsund undir­
skriftir dugað til að tryggja þjóðar­
atkvæði um veiðigjaldslögin, enda
heyrir veiðigjald ekki undir skattamál,
þar eð veiðigjald er leiga, ekki skattur.
Það sætir því tíðindum, að forseti Ís­
lands skuli hafa leyft sér að hunza þær
35 þúsund undirskriftir, sem honum
voru afhentar.
Valdníðsla
Forseti Íslands hefur í tvígang gert sig
sekan um aðild að valdníðslu Alþingis,
fyrst með því að liðsinna þeim öflum á
Alþingi, sem létu undir höfuð leggjast að
staðfesta vilja þjóðarinnar og þingsins í
stjórnarskrármálinu, og síðan með því
að neyta lags í skjóli úreltrar stjórnar­
skrár til að hindra framgang þjóðarvilj­
ans í veiðigjaldsmálinu. Bráðabirgða­
stjórnarskráin frá 1944 er úrelt eins og
sést meðal annars á því, að hún dugir
ekki til að girða fyrir valdníðslu Alþingis
og forseta Íslands í veiðigjaldsmálinu og
tryggja virkan fullveldisrétt fólksins milli
þingkosninga. Úrslit málsins sýna skýrt,
hversu brýn hún er þörfin fyrir nýju
stjórnarskrána, sem þjóðin studdi ein­
dregið í þjóðaratkvæðagreiðslu og hefði
trúlega dugað til að knýja fram þjóðar­
atkvæði um veiðigjaldslögin án atbeina
forseta Íslands. n
Skáldið skrifar
Kristján Hreinsson
Umræða 21Helgarblað 19.–21. júlí 2013
Kom klökkur
í mark
Friðrik Friðriksson hljóp Laugavegshlaupið. – DV
Kjallari
Þorvaldur
Gylfason
„Ákvörðun forsetans
skýrir, hvers vegna
forsetanum er ekki einum
treystandi fyrir málskots-
réttinum.