Dagblaðið Vísir - DV - 02.03.2012, Blaðsíða 20

20 Erlent 2.–4. mars 2012 Helgarblað
Standa frammi fyrir stöðnun
n Kínversk stjórnvöld verða að taka nýja stefnu
H
inn gríðarmikli uppgangur
sem verið hefur í Kína gæti
senn verið á enda runninn. Að
mati skýrslu sem Alþjóðabank-
inn og Þróunarrannsóknar stofnun
Kína unnu saman styttist í að hinn
miðstýrði kínverski iðnaður geti ekki
vaxið meira nema stjórnvöld í land-
inu sleppi klónni og gefi fyrirtækjum
lausan tauminn. Til að taka næsta
skref þarf tvennt að koma til, að mati
skýrsluhöfunda, frjáls markaður og
nýsköpun drifin af hugvitssemi.
Robert Zoellick, forseti Alþjóða-
bankans, segir að kínverskum ráða-
mönnum sé þetta ljóst. Hagvöxturinn
sem verið hefur í Kína sé ekki sjálfbær.
Tímabært sé að grípa til aðgerða til að
forðast yfirvofandi stöðnun. Bent er á
að uppganginum í Kína svipi til upp-
gangsins í Suður-Ameríku og Mið-
Austurlöndum á sjöunda og áttunda
áratugnum en eins og þar gerðist
muni Kína rekast á vegg. Þegar lands-
framleiðsla hafi náð hinum þróuðu
ríkjunum hafi orðið mikil stöðnun.
Fram kemur í skýrslunni að ef Kína
takist ekki að auka framleiðni, drifna
af hugviti og nýsköpun, verði stöðn-
un í landinu. Það sé ekki spurning um
hvort það gerist heldur hvenær. Og því
er spáð að slíkt sé handan við hornið.
Takmörk séu fyrir því hversu lengi sé
hægt að drífa hagvöxtinn áfram með
ódýru vinnuafli á landsbyggðinni. Það
hafi Kínverjar gert undanfarin ár en
vinnuaflið sé nú uppurið. Framþróun
verði að eiga sér stað.
Ríkið losi gripið Ný skýrsla
Alþjóðabankans ætti að hringja
viðvörunarbjöllum hjá Kínverjum.
Bæjarbúar
tóku völdin
n Íbúar hjálpast að og ganga í störf án þess að þiggja laun fyrir
Þ
egar Manuel García Mu-
rillo tók við embætti bæjar-
stjóra í smábænum Higuera
de la Serena á suðvestur-
hluta Spánar síðasta sumar
áttaði hann sig strax á því að staða
bæjarins væri erfið. Skuldir bæjar-
ins, sem telur rétt rúmlega þúsund
íbúa, námu 800 þúsund evrum, eða
rúmlega 130 milljónum króna. Ekki
voru til peningar til að greiða bæj-
arstarfsmönnum laun, halda dag-
heimili bæjarins opnu eða íþrótta-
miðstöðinni. Allt stefndi á versta
veg þegar íbúar, einn af öðrum, hófu
að bjóða bænum starfskrafta sína án
endurgjalds.
Keðjuverkun
Allt hófst þetta þegar heilbrigðis-
nefnd bæjarins ætlaði að loka dag-
heimili bæjarins síðasta sumar. Dag-
heimilið þarfnaðist mikilla viðgerða,
eldhúsið var ónýtt og þar sem ekki
voru til peningar til viðgerða var fátt
annað í stöðunni en að loka. Þá bauð
einn íbúi, smiðurinn Bernardo Bení-
tez, fram aðstoð sína. Hann bauðst til
að laga allt sem þurfti að laga án þess
að fá borgað. Í kjölfarið bauðst kenn-
arinn Maria José Carmona til að þrífa
dagheimilið eftir að framkvæmdum
lauk – líka án endurgjalds. Þetta kom
af stað keðjuverkun góðverka með-
al íbúa. Nú, átta mánuðum eftir að
García tók við embætti bæjarstjóra,
hittast íbúar bæjarins alla sunnu-
daga þar sem þeir gera það sem þarf
að gera án þess að þiggja greiðslu fyr-
ir. Þeir sópa götur, hirða rusl, hreinsa
holræsi bæjarins og gróðursetja tré.
Margir hefðu eflaust kvartað undan
peningaleysinu en íbúar Higuera de
la Serena stóðu saman og hefur sam-
stillt átak þeirra gert það að verkum
að bærinn er ekki enn farinn á haus-
inn eins og flest benti til að myndi
gerast í fyrrasumar. Að jafnaði hitt-
ast hátt í hundrað manns á hverjum
sunnudegi.
Styrkjum eytt í vitleysu
„Íbúar gerðu þetta að eigin frum-
kvæði,“ segir bæjarstjórinn García í
samtali við The New York Times sem
fjallaði um málið á dögunum. Í um-
fjöllun blaðsins kemur fram að vandi
bæjarins endurspegli í raun vanda
fjölmargra smábæja á Spáni. Spán-
verjar glíma við miklar skuldir og
mikið atvinnuleysi og verða smábæir
inni í landi, eins og Higuera de la Se-
rena, oft verst úti. Það sem gerir Hi-
guera de la Serena sérstakan er sam-
heldni íbúa á erfiðum tímum. „Við
eyddum um efni fram,“ segir García
um ástæður þess að bærinn sé nú
tæknilega gjaldþrota. „Við eyddum
peningum í óskynsamlega hluti.“
Hann bendir á að fyrir löngu sé búið
að eyða styrk sem bærinn fékk frá
Evrópusambandinu og átti að end-
ast fram yfir árið 2013. Styrknum var
meðal annars eytt í endurmenntun-
arnámskeið fyrir íbúa en námskeið-
in voru illa sótt. Þá var hluta eytt til
að greiða tónlistarmönnum sem
spiluðu á bæjarhátíðum laun.
Vinnur launalaust
Þó svo að skuldastaðan sé erfið er það
ekki svo að engir opinberir starfsmenn
séu við vinnu í bænum. Til dæmis er
hálft stöðugildi á bókasafninu og eitt
stöðugildi í hreinsunardeild bæjarins.
Þá fær ritari bæjarins laun en García,
bæjarstjórinn sjálfur, þiggur engin
laun og ekki heldur tveir bæjarfulltrú-
ar sem kosnir voru í fyrrasumar. Hefð
er fyrir því að kjörnir fulltrúar bæjar-
ins fái bíl til umráða en García og koll-
egar hans í bæjarstjórn afsöluðu sér
þeim réttindum í viðleitni sinni til að
koma bænum aftur á réttan kjöl.
Bærinn treystir nú á að ríkisstjórn
Spánar komi honum til aðstoðar. Rík-
isstjórnin tilkynnti í síðustu viku að
fjárframlög til lítilla og mjög skuld-
settra bæja yrðu stóraukin á næstu
árum. García varar þó við mikilli bjart-
sýni. „Það gætu liðið mörg ár þar til við
leysum þetta klúður.“
„Við eyddum pen-
ingum í óskyn-
samlega hluti.
Einar Þór Sigurðsson
blaðamaður skrifar einar@dv.is
Allir leggjast á eitt Íbúar taka meðal annars fram kústa á hverjum sunnudegi og hreinsa götur bæjarins án endurgjalds.
Bæjarstjórinn Manuel García afsalaði sér launum og ýmsum fríðindum þegar hann tók
við embætti bæjarstjóra.
Gat á kínverska
eldveggnum
Eldveggur kínverskra stjórnvalda
gagnvart öllum nettengingum í
landinu bilaði í vikunni og gátu
áhugasamir kínverskir netverjar
heimsótt margar af vinsælustu
vefsíðum heims sem þeir hafa
ekki getað hingað til. Mikill fjöldi
Kínverja flykktist fyrir vikið á Face-
book, YouTube, Twitter og Go-
ogle+. Samkvæmt fréttastofu Reu-
ters er nú búið að gera við þessa
bilun og eru vefirnir aftur orðnir
óaðgengilegir í Kína. Margir Kín-
verjar settu inn skilaboð á vegg
Barack Obama Bandaríkjaforseta
á Google+ og hvöttu hann til að
bregðast við mannréttindabrotum
Frumbyggjar í
mál við Urban
Outfitters
Stærsti þjóðflokkur frumbyggja í
Norður-Ameríku hefur höfðað mál
gegn fatakeðjunni Urban Outfit-
ters. Þeir vilja að keðjan hætti að
nota nafn þjóðflokksins, Navajo, á
vörur sínar. Verslanakeðjan hefur
haft rúmlega tuttugu vörur í versl-
unum sínum sem annaðhvort eru
merktar með nafninu Navajo eða
Navaho. Nafnið er skráð vöru-
merki í eigu þjóðflokksins og telja
leiðtogar hans að Urban Outfit-
ters brjóti gegn því með markaðs-
setningu á vörunum. Málið hefur
staðið í nokkurn tíma og var það
á síðasta ári sem fyrstu kvartanir
bárust en þá hafði fataverslana-
keðjan meðal annars markaðs-
sett nærbuxur undir nafni þjóð-
flokksins.
Systir Castro
látin
Angela Castro, eldri systir komm-
únistaleiðtoganna Fidels og Rauls
Castro, er látin, 88 ára að aldri.
Hún skilur eftir sig fimm börn.
Castro lést í höfuðborg Kúbu, Ha-
vana, og er hún sú fyrsta af Castro-
systkinunum til að falla frá þrátt
fyrir mikil veikindi innan fjöl-
skyldunnar. Fidel bróðir hennar,
sem er orðinn 85 ára, varð forseti
á Kúbu eftir byltingu kommún-
ista í landinu um miðja síðustu
öld. Bróðir hans Raul stjórnar nú
landinu. Samkvæmt systur þeirra,
Juanitu Castro, hafði Angela barist
við Alzheimer undanfarið.