Dagblaðið Vísir - DV - 02.03.2012, Blaðsíða 24

Særún Samúelsdóttir: Þrátt
fyrir að rannsóknir sýni að
Íslendingar séu framarlega á
sviði jafnréttismála finnst mér við eiga
töluvert í land. Hver eru brýnustu
málefnin, að þínu mati, á sviði
jafnréttismála hér á landi?
 Hildur: Stærstu útistandandi jafn-
réttismálin að mínu mati snúast um
ofbeldi og almennt hugarfar. Þetta
tvennt helst í hendur – heimur sem
sýnir konum vanvirðingu samþykkir
líka að þær séu beittar ofbeldi.
Kjartan Kjartansson: Voru
það ekki mistök að velja
þennan titil á albúmið? Gefur
hann ekki þeim sem hefðu orðið óðir yfir
þessu hvort eð er vopn upp í hendurnar
og dregur þannig athygli frá
ummælunum sjálfum?
 Hildur: Ég held að það hafi ekki
verið mistök. Ef ég hefði sagt
„Karlar sem missa stundum frá sér
óheppileg ummæli“ hefði enginn
tekið eftir þessu og ef ég hefði sagt
„Karlar sem láta stundum eins og
fávitar“ þá hefði fókusinn farið
á orðið fávitar og mér hefði verið
brigslað um að kalla alla karlmenn
fávita eða eitthvað í þá veru.
Emma Ævarsdóttir: Til
hamingju með að þora því sem
ekki margir hefðu þorað! Hefur
þú fengið einhverja óþægilega pósta
jafnvel hótanir eftir birtinguna?
 Hildur: Tvær hótanir, tiltölulega
misheppnaðar, um að ég muni fá að
sjá eftir þessu. Annars hef ég ekki
meikað að opna Facebook-skila-
boðin mín í tæpan sólarhring.
Vésteinn Gauti Hauksson:
Sæl Hildur. Flest á listanum var
réttmætt þó að nokkrar
athugasemdir væru að mínu mati
ranglega birtar (sem þarf ekki að vera
rétt mat). Hvað gerir þig að réttmætum
dómara um hvort „karl hati konur“?
 Hildur: Ég lít ekki á mig sem
dómara. Ég vil benda á það sem mér
misbýður sjálfri og láta svo öðrum í
té að dæma um það sem þeir sjá.
Björn Birgisson: Sæl Hildur, er
ekki betra að eyða orkunni í
jafnréttisbaráttu í staðinn fyrir
að birta lista sem virðist bara stuðla að
rifrildi milli hópa?
 Hildur: Öll mín orka undanfarna
þrjá daga, Björn, hefur farið í jafn-
réttisbaráttu. Og það var enginn
listi, þetta verður ekki ítrekað nógu
oft. Það er myndaalbúm.
Sara Hrund: Sæl Hildur. Hefur
þú einhverjar kenningar um
hver ástæðan er fyrir kvenhatri
hjá hópi karlmanna og jafnvel kvenna
líka?
 Hildur: Halló Sara. Ég held að það
skýrist að miklu leyti annars vegar
af einhverri fáfræði og skilnings-
leysi á stöðu kvenna og hins vegar
af miklum ótta ráðandi karla við að
stöðu þeirra sé ógnað.
Auður Ólafsdóttir: Nú er ég
sjálf femínisti en hvernig er
þessi listi hluti af jafnréttisbar-
áttunni? Skilar þetta einhverju öðru en
rifrildi og slæmu orði á femínista?
 Hildur: Mér finnst bara í fínu lagi að
fólk fái að vita að það sé í sífellu ein-
hver á internetinu að tala um konur
sem drullupussur og segja að þær
eigi skilið kynferðisofbeldi. Skil ekki
hvernig það getur orðið til annars
en góðs fyrir jafnréttisbaráttuna og
þar með lífsgæði okkar allra.
Leifi Vest: Finnst þér rétt að
setja menn inn á þennan lista
og kalla þá „menn sem hata
konur“ þegar þú veist fullvel að þeir
viðhöfðu ummæli um þig persónulega,
bara til að komast á viðkomandi lista?
 Hildur: Vá, ég hafði bara ekki áttað
mig á því að svo væri. En já, mér
finnst það fullkomlega réttlætan-
legt. (Má ég samt segja aftur að það
er enginn listi?)
Auður Ólafsdóttir: Dregur
titillinn á myndaalbúminu ekki
einmitt úr því sem þú varst í
raun og veru að benda á? Er athyglinni
ekki beint í vitlausa átt með þessum
titli?
 Hildur: Ég held að athyglinni hefði
aldrei verið beint í aðrar áttir, sama
hvað það hefði heitið. Valdi mér
bara catchy titil með mjög augljósa
skírskotun í þekkt verk.
Atli Fanndal: Er jafnréttisbar-
átta, sama ekki í eðli sínu
róttæk? Er hægt að heyja
orrustu gegn ráðandi gildum á öðrum
forsendum en róttækum?
 Hildur: Hæ báðir! Hárrétt. Mark-
miðin eru bara þess eðlis og
hindranirnar svo miklar að mjúkar
baráttuaðferðir skila engu. Sbr.
hvernig albúmið „Karlar sem sögðu
óvart eitt óheppilegt“ hefði aldrei
vakið umtal.
Svala Jónsdóttir: Finnst þér
gróf skrif um konur og þolendur
kynferðisofbeldis vera að
aukast á netinu, eða hefur þetta alltaf
verið til staðar og enginn nennt eða
þorað að vekja athygli á því áður?
 Hildur: Ég held að Facebook og
hraðinn á samskiptunum þar geri
okkur öll óheflaðri, sem er slæm
þróun að mínu viti. Og ég held að
aukinn femínismi kalli alltaf á
aukinn mótbyr.
Birna Sigurðardóttir: Upplifir
þú að íslenskir blaðafrétta-
menn vilji þagga niður í
femínistum?
 Hildur: Ekki vinir mínir hérna á DV
allavega. En tjah ... stundum upplifi
ég það, já. Stundum finnst mér eins
og allir séu með mér í liði. Sennilega
bara mismunandi eftir bæði miðlum
og starfsfólki.
Andrea Myst: Hafa einhverjir
haft samband við þig og lýst
ánægju með það sem þú ert að
gera?
 Hildur: Hæ. Flott nafn. Já, það
hafa svona milljón manns sýnt mér
stuðning. Fjölskyldan mín hefur
verið ómetanleg, ég á bestu vini í
heiminum og ég er í sjokki yfir því
hvað ókunnugir hafa hvatt mig mikið.
Jón Aðalsteinsson: Hefur þú
óbeit á karlmönnum?
 Hildur: Ó, nei. Ég elska
karlmenn. Rétt eins og konur.
Svala Jónsdóttir: Nú ert þú
gift kona og átt börn. Hvernig
finnst þér og fjölskyldu þinni að
sitja undir opinberum brigslum um að
þú sért karlahatari, geðveik og kynsvelt,
eftir að þú bjóst til myndaalbúmið?
 Hildur: Það getur verið sársauka-
fullt. Ég vona að sonur minn hafi
ekki tekið þetta nærri sér. Maðurinn
minn er reiður. En baráttan er
mikilvæg og ég ætla ekki að hætta.
Alda Cartwright: Takk fyrir
hugrekkið og fyrir að taka
kúluna. Róttækar aðgerðir eru
stundum þarfar. Ég hef orðið mjög oft
vitni að mikilli kvenfyrirlitningu á FB.
Sérðu eftir þessu?
 Hildur: Nei. Ekki ennþá. En mikið
djöfull hefur þetta verið erfitt og
mikið hryllilega er ég þreytt.
Atli Fanndal: Hvað finnst þér
um ákvarðanir Þráins
Bertelssonar og Jakobs
Bjarnars að hætta á Facebook. Báðir
hafa ýjað að því að þar eigir þú þátt?
 Hildur: Mér finnst það bara í fínu
lagi, það eru þeirra ákvarðanir og
ég vona að þeir séu sáttir við það.
Facebook er að mörgu leyti mann-
skemmandi staður.
Franz Gunnarsson: Finnst þér
þessi listi og að stimpla karla
konuhatara rétt leið til að
skapa umræðugrundvöll fyrir jafnrétti?
 Hildur: Nei, sennilega ekki. En
albúmið vakti athygli á stóru
útistandandi vandamáli. Það er
allavega af hinu góða.
Særún Samúelsdóttir: Nú
vilja margir ekki skilgreina sig
sem femínista, telja það vera
skammaryrði, en segjast vera
jafnréttissinnar. Af hverju er það og hver
er munurinn á jafnréttissinna og
femínista?
 Hildur: Að fólkið sem kennir sig
við jafnréttisbaráttu fremur en
femínisma vilji ekki standa í þeirri
baráttu sem ég stend í. Munurinn, ef
einhver er, felst kannski í að vilja og
þora að gera eitthvað í málinu.
Eyþór Jóvinsson: Hvað heldur
þú að mörg ummæli þín ættu
heima í albúmi sem ber nafnið:
„Konur sem hata menn“ ef slíkt albúm
væri til?
 Hildur: Vonandi engin.
Bryngerður Guðmundsdóttir:
Sæl Hildur, frábært framtak.
Hafa einhverjir mannanna sem
eiga ummælin í albúminu haft samband
við þig til að afsaka ummæli sín eða
draga þau til baka?
 Hildur: Takk fyrir það. Já, mér sýnist
ég hafa fengið skilaboð frá nokkrum
en Facebook-bannið hefur komið í
veg fyrir að ég geti beinlínis aðhafst
alveg í bili. Sjáum hvað setur.
Hanna Ólafsdóttir: Stríða
sílikon-brjóst gegn hugmynda-
fræði femínismans?
 Hildur: Já, minni hugmyndafræði
í það minnsta. Það er ekki þar með
sagt að ég dæmi konur fyrir að taka
slíkar ákvarðanir en ég þoli ekki að
samfélagið skuli virka þannig að
þeim finnist það nauðsynlegt.
Róbert Reynisson: Heldur þú
að fólk væri minna brjálað út af
þessu ef albúmið hefði borið
titilinn „Karlar sem nota internetið sem
skólprör fyrir ræpu hugans“?
 Hildur: Hahahahaha! Það hefði
verið ógeðslega gaman. Hvar
varst þú í síðustu viku þegar ég bjó
albúmið til?
Birgitta Sigurðardóttir: Hæ
Hildur og takk fyrir púlið fyrir
okkur. Heldur þú að það sé
algengt að fólk átti sig ekki á því að karl-
menn geti verið og séu femínistar, alveg
eins og við konur?
 Hildur: Hæ og takk. Já, ég óttast að
það sé algengt. Sem er synd, ég á
strákavini sem eru á topp fimm yfir
flottustu femínista sem ég þekki.
Björn Birgisson: Á ekki þá að
birta myndir í fjölmiðlum af
öllum sem eru kærðir? Það gæti
leitt til þess að menn hugsuðu sig
tvisvar um áður en þeir brjóta af sér.
 Hildur: Ég veit ekki hvort það þjónar
tilgangi. Það er eitthvað sem við
verðum að reyna að treysta fjöl-
miðlum til að meta, er það ekki?
Lilja Sigurðardóttir: Hver
heldur þú að sé rót þess að
margir sem vilja klekkja á
konum, grípa til persónulegra svívirðinga
s.s. að viðkomandi fái það ekki reglulega,
sé á túr, sé loðin og feit o.s.frv.?
 Hildur: Málefnafátækt og ofsa-
hræðsla við uppgang femínismans.
Helga Jónsdóttir: Heldur þú
að það hefði jákvæð áhrif á
íslenskt samfélag ef
fjölmiðlastjörnur á borð við Egil
Helgason myndu fjalla meira um
jafnréttismál?
 Hildur: Já. Auðvitað.
Andri Valur: Er einhver mynd
sem hefur birst í albúminu (ekki
listanum) sem þú sérð eftir að
hafa birt? M.ö.o. hefur einhver mynd farið
þarna inn sem átti ekki heima þarna?
 Hildur: Í ljósi upplýsinga sem bárust
mér síðar hef ég tekið tvær myndir
út. En eins og ég segi, ákvörð-
unin um að birta þær var tekin á
grundvelli takmarkaðra upplýsinga.
Óli Gunnarsson: Hver heldur
þú að viðbrögðin hefðu orðið ef
að sams konar listi hefði verið
gerður af karlmönnum um konur? Meiri
viðbrögð eða minni?
 Hildur: Margfalt minni. Ekki í sömu
vídd einu sinni.
Sveinn Björnsson: Hvað er
það sem bregst? Er það
skólakerfið? Uppeldið?
Fjölmiðlarnir?
 Hildur: Þróunin er of hæg og við
getum öll gert betur. Skólakerfi,
foreldrar, fjölmiðlar og stjórnvöld.
Ef allir væru að gera nóg væri ekkert
vandamál til staðar.
Heiða Heiðars: Hefur þú engar
áhyggjur af því að róttæknin
geti gengið það langt að
hugmyndafræðin líði fyrir?
 Hildur: Hæ! Ég er að reyna að
sjá fyrir mér aðgerðir sem væru
nægilega róttækar til þess. Jú –
tæknilega væri það örugglega
hægt. En ég sé ekki stefna í það.
Leifi Vest: Mér sýnist
ljótleikinn í kringum
myndaalbúmið yfirgnæfa
málefnið. Finnst þér þessi nornabrenna
hafa verið þess virði ef þú pælir í öllum
ljótleikanum sem hefur spunnist upp
eftir að það kom á netið?
 Hildur: Já, mér finnst það. Fólk er að
tala um vandamálið. Það skiptir máli.
Gróa Gunnars: Finnst þér að
„kvennahatur“ og almennir
fordómar í garð skoðana
kvenna hafi aukist á síðustu misserum?
 Hildur: Ég held að það aukist alltaf
í takti við uppgang í femínismanum
og minnki að sama skapi þegar
femínisminn liggur meira niðri.
Internetið gerir það svo sjáanlegra
og Facebook gerir fólk óheflaðra.
Birna Sigurðardóttir: Þú ert
frábær og almennt standa
konur með þér. Heldur þú að
viðhorf þitt komi niður á möguleikum
þínum til að hafa góða vinnu?
 Hildur: Hæ og ástarþakkir fyrir
frábærar spurningar og fallegt hrós.
Ég vil ekki vinna fyrir fólk sem vill
ekki ráða femínista í vinnu.
Gunnar Þórðarson: Ertu
meðvituð um undirgreinar
femínismans sem bera nöfnin,
lesbian feminism, political lesbianism,
radical feminism og seperatist feminism
og marxist feminism? Finnst þér ekkert
af þessu greinum öfgar?
 Hildur: Ég er fyrir það fyrsta
menntuð í kynjafræði. Ég átta mig á
því að fólk hefur sett fram alls konar
hugmyndir sem ég tek ekki undir
og þykir jafnvel ósmekklegar. Þess
vegna vil ég ræða mínar hugmyndir.
Guðlaugur Hermannsson:
Hatar þú karla sem hata konur?
 Hildur: Nei, Guðlaugur, ég
reyni að lifa án haturs. Það er ljótt
og lýjandi að hata og verst fyrir þann
sem hatar, ekki þann sem er hataður.
Lilja Sigurðardóttir: Heldur
þú að fólki hafi komið á óvart
hvað viðhorf eins og er lýst í
athugasemdunum í albúminu þínu eru í
raun algeng, og ekki þá bara hjá ungum
óþroskuðum einstaklingum?
 Hildur: Já. Ég held að mörgum hafi
brugðið illa við að sjá þessu safnað
saman. Sem var jú pointið.
Þór Jóhannesson: Fyrst
Lisbeth Salander (sem var jú,
meira en bara pínu töff í
sænsku myndunum – en það er annað
mál), hver eða hverjir/hverjar eru þínar
helstu fyrirmyndir í jafnréttisbaráttu-
málum?
 Hildur: Foreldrar mínir hafa
staðið sig óheyrilega vel (þótt ég sé
orðin miklu betri en þau núna) en
annars er ég líklegri til að verða fyrir
áhrifum af hugmyndum og eigin-
leikum fremur en einstaklingum.
Halldór Bjarnason: Munt þú í
framtíðinni endurskoða
forsendur þínar fyrir
myndbirtingum þarna í kjölfarið af því
að hafa þurft að fjarlægja myndir?
 Hildur: Nei, ég held ekki. Kríterían
var sú að þetta hefði birst opinber-
lega.
Hafsteinn Árnason: Hvers
vega birtir þú svar Hannesar
Hólmsteins við spurningu Láru
Hönnu í albúminu þínu? Hann talaði um
að bitrar konur endurtækju sig og flestir
kærðu sig ekki um nöldur í henni og
hennar líkum.
 Hildur: Af hverju sagði hann bitrar
konur en ekki biturt fólk? Það var
ömurleg athugasemd og ég er
ótrúlega þreytt á að hlusta á það að
konur séu bitrar. Ég er eiginlega að
verða frekar bitur út af því (nei, djók)
Dagur Thomas: Hvaða
skilaboð ert þú í raun að setja
fram? Finnst þér þessir
karlmenn sem tala svona skjóta sig
sjálfir í lappirnar hvort sem er?
 Hildur: Skilaboðin eru þau að ég
ætla aldrei að sætta mig við hvernig
sumir karlar tala opinberlega um
konur án þess að uppskera gagnrýni.
Herdís Brynjarsdóttir: Nú er
það helst karlmönnum sem
finnst vændi og strippstaðir
vera bara eðlilegir þættir tilverunnar
(verja það jafnvel) – af hverju heldur þú
að það séu einmitt ekki konur sem verja
þessa starfsemi?
 Hildur: Það er ógeðslega góð spurn-
ing. Ég held t.d. að konur eigi mikið
til auðveldara með að setja sig í
spor kvenna í slíkum aðstæðum. Við
vitum hversu illa við getum hugsað
okkur að vera í þeirra sporum.
Arnaldur Grétarsson: Nú
hefur þú verið spurð sömu
spurningarinnar 300 sinnum í
nokkrum formum, (um hatrið á
karlmönnum) finnst þér taka því að
svara þessu ítrekað? Hvernig er hægt að
koma umræðunni á réttan kjöl?
 Hildur: Ég er blessunarlega
óþreytandi. Og ég held að eftir því
sem fleiri karlar leggja femínisma
opinbert og hávært lið verði
auðveldara að rétta þetta af.
Astridur Jonsdottir: Albúmið
þitt er afar gott innlegg inn í
þarfa umræðu, að fólk taki
ábyrgð á því sem það segir á netinu.
Hvernig telur þú að megi hvetja til ábyrgari
netumræðu og virðingar á netinu?
 Hildur: Oh, ég veit það ekki. Ég held
kannski bara að við þurfum öll að
hugsa það upp á nýtt hvernig við
viljum nálgast hvert annað og hvað
við viljum láta liggja eftir okkur
opinberlega. Þetta er erfitt.
Leifi Vest: Ég tek ofan hattinn
fyrir þér, fyrir að vaða út í
þennan ljótleika netheima og
viljann til að fá fólk til að vanda orðalag
sitt hvert til annars. Sérðu eftir
einhverju varðandi þetta málefni?
 Hildur: Takk, Leifi. Nei, ekki ennþá
allavega. Þessi málstaður er sá mál-
staður sem mér er allra kærastur og
mikilvægastur og ég píni mig áfram
í baráttunni jafnvel þótt ég treysti
mér ekki vel í hana.
Ármann Jakobsson: Þegar ég
sé þessa umræðu velti ég því
fyrir mér hvort „karlar sem
óttast konur“ væri ekki betri titill;
minnimáttarkenndin skín í gegn hjá svo
mörgum. Hvað heldur þú um það?
 Hildur: Ég er ekki frá því, jú. Mér
finnst umræðan – sérstaklega
kannski hjá menntuðu og miðaldra
körlunum, valdastéttinni – vera
ótrúlega afhjúpandi fyrir ótta þeirra
við konur og ótta við eigin hug-
myndir.
Alma Guðmundsdóttir:
Þakka þér fyrir þína djörfung
Hildur og ég skil að þú sért
örþreytt. Vangavelta til okkar allra.
Erum við ekki betur sett að sjá og skynja
viðhorf fólks hér á fési í stað þess að
loka augunum fyrir því?
 Hildur: Jú, það held ég. Það er nú
tilgangurinn með þessu veseni á
mér. Það sem við sjáum ekki fær
auðvitað að grassera í friði.
Nafn: Hildur Lilliendahl.
Aldur: 30 ára.
Starf: Starfsmaður
Reykjavíkurborgar.
Menntun: Hefur stundað nám í
íslensku- og kynjafræðum.
Ég elska karlmenn
24 Umræða 2.–4. mars 2012 Helgarblað
Femínistinn Hildur Lilliendahl sat fyrir svörum á Beinni línu DV á miðvikudag en í vikunni tók hún saman og birti á Facebook niðrandi
ummæli karlmanna um konur. Hér er hluti spurninga og svara birtur.